Η Σούδα στο επίκεντρο: Νέο mega-deal Ελλάδας – ΗΠΑ για στρατιωτικές βάσεις και επενδύσεις $42 εκατ.

Στο τραπέζι των ελληνοαμερικανικών διαπραγματεύσεων βρίσκεται η αναθεώρηση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), με αιχμή την ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα και την προσαρμογή στις νέες στρατηγικές ανάγκες.

Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται η Βάση της Σούδας, που διατηρεί κομβικό ρόλο για το Πεντάγωνο, με νέα έργα εκσυγχρονισμού που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη.

Σύμφωνα με την εφημερίδα "Καθημερινή", στην πενταετία 2021–2026, ο προϋπολογισμός του αμερικανικού Υπουργείου Άμυνας προβλέπει επενδύσεις ύψους περίπου 42 εκατομμυρίων δολαρίων στη Σούδα, τόσο στις ναυτικές εγκαταστάσεις στο Μαράθι, όσο και στην αεροπορική βάση της 115 Πτέρυγας Μάχης. Ήδη, αντικαθίσταται η υποδομή συντήρησης σκαφών ειδικών επιχειρήσεων με νέα σύγχρονης τεχνολογίας, ενώ αναπτύσσονται και εγκαταστάσεις για τη Διεύθυνση Επιχειρήσεων (Joint Tactical Operations Center – JTOC).

Δεν πρέπει να υποτιμάται η σημασία των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της βάσης, καθώς τα σκάφη που χρησιμοποιούνται από τις ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ πλέουν έως και την Κύπρο, γεγονός που καταδεικνύει τον ρόλο της Σούδας σε ευρύτερους γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς. Παράλληλα, περιλαμβάνονται και λιγότερο θεαματικές αλλά κρίσιμες παρεμβάσεις, όπως νέα υπόστεγα για τα αμερικανικά αεροσκάφη στην 115 Π.Μ. και αντικατάσταση τμημάτων της περίφραξης της αεροπορικής βάσης.

Παράλληλα με τις εξελίξεις στη Σούδα, συνεχίζεται το ελληνοαμερικανικό παζάρι για νέες τοποθεσίες και υποδομές, στο πλαίσιο της τροποποίησης της MDCA. Η Αθήνα προτείνει την παγίωση της αμερικανικής παρουσίας και σε νησιά όπως η Σκύρος, ωστόσο η Ουάσινγκτον απορρίπτει σταθερά το συγκεκριμένο αίτημα, παρά τις επανειλημμένες πιέσεις.

Η ανάγκη για νέες βάσεις ενισχύεται και λόγω της καταστροφής της βάσης της Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκειο, γεγονός που οδηγεί σε προσαρμογές. Στη γειτονική με το Στεφανοβίκειο Λάρισα (110 Πτέρυγα Μάχης) πρόκειται να κατασκευαστούν τρεις νέες υποδομές για τη φιλοξενία των ελικοπτέρων των ΗΠΑ.

Αναμένεται επίσης επίσημη προσθήκη δύο ακόμη τοποθεσιών στη συμφωνία: του Πεδίου Βολής Πετροχωρίου στην Ξάνθη, που ήδη χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια, και του Στρατοπέδου Νταλίπη στη Θεσσαλονίκη, όπου σχεδιάζεται επιτελική παρουσία των ΗΠΑ.

Οι τεχνικές ομάδες Ελλάδας και ΗΠΑ εργάζονται για την επίλυση νομικών θεμάτων, ενώ δεν αποκλείεται κάποιες προσθαφαιρέσεις τοποθεσιών με βάση τις επιχειρησιακές ανάγκες και τις οικονομικές προτεραιότητες του αμερικανικού Πενταγώνου. Στο πλαίσιο αυτό, και με δεδομένη τη δήλωση του Υπουργού Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ για την ανάγκη περικοπής μη αναγκαίων δαπανών, εκφράζονται ανησυχίες για περιορισμό της αμερικανικής παρουσίας στην Ευρώπη.

Ωστόσο, η Ελλάδα δεν φαίνεται να περιλαμβάνεται σε αυτή την κατηγορία. Η πρόσφατη αξιοποίηση της Σούδας για αποστολές στη Μέση Ανατολή και το Ιράν, επιβεβαιώνει τη διαρκή σημασία των εγκαταστάσεων στο Μαράθι για τους σχεδιασμούς του Πενταγώνου.