Ηράκλειο: Με τη μέθοδο του περιβαλλοντικού dna επιχειρούν να απαντήσουν οι επιστήμονες στο ερώτημα γιατί πεθαίνουν τα ψάρια στον Αποσελέμη

Στο “μικροσκόπιο” των ερευνητών του ΙΘΑΒΒΥΚ μπαίνει ο κατ’ επανάληψη θάνατος ψαριών στις εκβολές του ποταμού Αποσελέμη στην Ανάληψη Χερσονήσου.

Οι επιστήμονες επιδιώκουν να δώσουν για πρώτη φορά με εργαστηριακή τεκμηρίωση απάντηση στο ερώτημα γιατί για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά πεθαίνουν – και μάλιστα την ίδια εποχή – τα ψάρια στο συγκεκριμένο σημείο και αυτό θα το επιχειρήσουν με τη μέθοδο του περιβαλλοντικού dna.

Πρόκειται για μια σχετικά νέα μέθοδο, διεθνώς ευρέως χρησιμοποιούμενη, μέσω της οποίας οι επιστήμονες θα καταγράψουν όλους τους μικροοργανισμούς που υπάρχουν στο επίμαχο σημείο, καθώς και την σχετική αφθονία τους. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να διαπιστώσουν αν π.χ. έχει εισβάλει κάποιο ξενικό είδος, το οποίο ίσως να έχει επηρεάσει την ισορροπία του τοπικού οικοσυστήματος. Όπως αναφέρει στην ΕΡΤ ο διευθυντής Ερευνών του ΙΘΑΒΒΥΚ Παντελής Καθάριος, ήδη έχουν ληφθεί δείγματα, τα οποία, όπως εξηγεί, φιλτράρονται και στη συνέχεια αναλύονται με πλατφόρμα αλληλούχισης νέας γενιάς.

Από τις αναλύσεις αυτές θα προκύψει μια λίστα με όλους τους οργανισμούς και τις σχετικές αφθονίες τους και σε συνδυασμό με την υπάρχουσα βιβλιογραφία οι επιστήμονες θα καταλήξουν στους “βασικούς ύποπτους” για τον επαναλαμβανόμενο θάνατο των ψαριών στον Αποσελέμη.

Παράλληλα, όπως πρόσθεσε ο κ. Καθάριος, εκτός από τις εργαστηριακές αναλύσεις που θα γίνουν στο ΙΘΑΒΒΥΚ, δείγματα αποστέλλονται και στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, ώστε να γίνει και εκεί εργαστηριακός έλεγχος και διασταύρωση των αποτελεσμάτων.

Παρότι οι εργαστηριακές αναλύσεις είναι εκείνες που θα δώσουν την απάντηση αναφορικά με το αίτιο θανάτου των ψαριών, τα οποία βρέθηκαν να πλέουν κατά εκατοντάδες το περασμένο Σάββατο στην εκβολή του Αποσελέμη, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι είναι πιθανό να πρόκειται για επανάληψη του φαινομένου της ερυθράς παλίρροιας, στο οποίο αποδόθηκε ο μαζικός θάνατος ψαριών τον Μάιο του 2022 στο ίδιο σημείο.

Σύμφωνα με τον κ. Καθάριο, από τον μακροσκοπικό και τον πρώτο μικροσκοπικό έλεγχο, στα βράγχια των ψαριών (κέφαλων) έχουν εντοπιστεί φύκη που μοιάζουν με τοξικό μικροφύκους. Στην αυξημένη παρουσία του ιχθυοτοξικού μικροφύκους Chattonella οφειλόταν, όπως είχε προκύψει από την έρευνα του ΙΘΑΒΒΥΚ, η θανάτωση των ψαριών που είχαν βρεθεί νεκρά στις 8 Μαΐου του 2022 και πάλι στην εκβολή του ποταμού Αποσελέμη. Το είδος Chattonella που ανήκει στην κλάση των Ραφιδοφυκών είναι ιδιαίτερα τοξικό για τα ψάρια όταν παρατηρείται αύξηση του πληθυσμού του, φαινόμενο γνωστό ως ερυθρά παλίρροια. Όρος που, στην πρόσφατη περίπτωση του θανάτου των ψαριών χρησιμοποιείται μάλλον καταχρηστικά και σχηματικά, καθώς τα θολά νερά στο σημείο είχαν πράσινο χρώμα, όπως αναφέρει ο κ. Καθάριος, ο οποίος κάνει λόγο για “άνθηση επιβλαβών μικροφυκών”. Έλλειψη οξυγόνου κατά τη στιγμή που ο ίδιος έκανε τη μέτρηση δεν διαπιστώθηκε, χωρίς αυτό να την αποκλείει, ενώ, όπως διευκρινίζει, αυτή συχνά συνυπάρχει με την άνθηση των επιβλαβών μικροφυκών.

Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Καθάριος τονίζει πως τα εργαστηριακά αποτελέσματα, τα οποία αναμένονται σε περίπου δύο εβδομάδες, θα δώσουν την απάντηση σε ό,τι αφορά το αίτιο του θανάτου των ψαριών. Επίσης, απάντηση χρήζει και η αιτία της επανάληψης του μαζικού θανάτου των ψαριών στην περιοχή, ενώ ζητούμενο είναι η λήψη μέτρων ώστε αυτός να μην έχει συνέχεια.

Μία ενδεχόμενη λύση θα μπορούσε να θεωρηθεί η διάνοιξη της εκβολής του ποταμού στη θάλασσα, η οποία έχει αποκοπεί, με αποτέλεσμα τα ψάρια να μην έχουν διέξοδο, όπως συνέβη και πέρυσι. Ωστόσο, πριν από οποιαδήποτε παρέμβαση στην ακτή θα πρέπει να προηγηθεί ειδική μελέτη, η οποία θα υποδείξει και τις ενδεδειγμένες ενέργειες, όπως υπογραμμίζει, καταλήγοντας, ο κ. Καθάριος