Πάνω από τους 120.000 τόνους για φέτος η παραγωγή ελαιολάδου – Συνέντευξη Αντιπεριφερειάρχη Πρωτογενή Τομέα στο Iraklionews

Πάνω από τους 120.000 τόνους υπολογίζεται η παραγωγή ελαιολάδου για φέτος στην Κρήτη. Η ποιότητα δε είναι εξαιρετική με τα επίπεδα οξύτητας να είναι άριστα. Παρόλο που οι καιρικές συνθήκες ευνοούσαν την ανάπτυξη του δάκου, οι πληθυσμοί τους κρατήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα και το πρόγραμμα καταπολέμησης στέφθηκε με επιτυχία.

Ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στους παραγωγούς αλλά και σε όλους όσοι συμμετείχαν στο πρόγραμμα της Δακοκτονίας στέλνει η Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενή Τομέα κ.Ειρήνη Χουδετσανάκη, μιλώντας στο iraklionews.

Όπως τονίζει, πρόκειται: «Για ένα πρόγραμμα που λαμβάνουν μέρος περίπου 2 χιλιάδες άτομα σε όλη την Κρήτη» και ήταν «ένα επίτευγμα όλων που συμμετείχαν σε αυτό», από τους τομεάρχες γεοπόνους και τους εργολάβους, οι οποίοι «βρίσκονταν στα χωράφια για τους ψεκασμούς από τις 4 τα ξημερώματα» έως τους παγιδοθέτες και ιδιαίτερα τους παραγωγούς που εισάκουσαν τις προτροπές της Περιφέρειας Κρήτης για μάζεμα του ελαιοκάρπου από πολύ νωρίς, επισημαίνοντας ότι «είμαστε όλοι μαζί στο πρόβλημα που λέγεται καταπολέμηση του δάκου και όλοι μαζί τώρα απολαμβάνουμε αυτά τα αποτελέσματα. Αποδείξαμε φέτος ότι προστατεύουμε το «χρυσό» της Κρήτης, το ελαιόλαδο. Το στοιχημα της Περιφέρειας είναι να τυποποιούνται τα ελαιόλαδα».

Για το στρατηγικό σχεδιασμό που ακολουθεί η Περιφέρεια Κρήτης σχετικά με την τυποποίηση του κρητικού ελαιολάδου, αλλά και τις αλλαγές που πέτυχε έχοντας την προεδρία στην Ένωση Ευρωπαϊκών Επιτροπών AREPO σχετικά με την επισήμανση των τροφίμων Nutri-Score, μιλάει η κ. Χουδετσανάκη στην συνέντευξη που παρεχώρησε στο Iraklionews.

Συνέντευξη της Αντιπεριφερειάρχη Πρωτογενή Τομέα κ.Ειρήνης Χουδετσανάκη στο Iraklionews

Πρόγραμμα Δακοκτονίας – Κρητικό Ελαιόλαδο – Επισήμανση τροφίμων Nutri-Score

ΕΡ. Πώς πήγε φέτος το πρόγραμμα της Δακοκτονίας και στο νομό Ηρακλείου αλλά και ευρύτερα σε όλους του νομούς της Κρήτης;

ΑΠ. Η Δακοκτονία φέτος στο νομό Ηρακλείου αλλά και σε όλη την Κρήτη διανύει μια πολύ πετυχημένη χρονιά και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι στην Κρήτη ειδικοτερα είχαμε πολλά χρόνια να φτάσουμε πάνω από τους 120 χιλιάδες τόνους που υπολογίζεται η παραγωγή για φέτος. Το να υπάρχει μια τέτοια παραγωγή και σε μια καλή ποιότητα, σε μια τόσο δύσκολη χρονιά για το δάκο λόγω του ότι οι κλιματολογικές συνθήκες ευνοούσαν την ανάπτυξη του εντόμου, αυτό σημαίνει ότι έγινε με ένα πολύ μεγάλο συντονισμό, με μία οργάνωση. Όταν μιλάμε για ένα πρόγραμμα καταπολέμησης του δάκου που λαμβάνουν μέρος περίπου 2 χιλιάδες άτομα σε όλη την Κρήτη, αυτό το έργο αν δεν συντονιστεί δεν φέρνει και αποτέλεσμα.

Θα ήθελα σε αυτό το σημείο, εκτός από όλους που έδωσαν πραγματικά τον καλύτερο εαυτό τους και οι οποίοι ασχολούνται στο πρόγραμμα καταπολέμησης του δάκου, και αποτελούν ένα μεγάλο μέρος και πραγματικά θέλω να τους ευχαριστήσω δημόσια, είναι και οι παραγωγοί. Οι παραγωγοί αυτή τη φορά με προτροπή της Περιφέρειας Κρήτης και δικιά μου στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, δεν πήγαν να μαζέψουν τώρα τις ελιές, πήγαν από πολύ πιο νωρίς, και αυτό έφερε ένα αποτέλεσμα. Είμαστε όλοι μαζί λοιπόν στο πρόβλημα που λέγεται καταπολέμηση του δάκου και όλοι μαζί τώρα απολαμβάνουμε αυτά τα αποτελέσματα που όταν λέμε για το «χρυσό» της Κρήτης, το ελαιόλαδο, αυτή τη φορά αποδείξαμε ότι όντως το προστατεύουμε το χρυσό της Κρήτης. Ηταν σημαντικό ότι όλοι οι άνθρωποι κατάλαβαν ότι για να φτάσουν να πάρουν ένα εισόδημα, πρέπει όλοι μαζί να είμαστε μέσα σε αυτό, όλοι μαζί να το παλέψουμε. Επειδή είμαι και γεωτεχνικός, φέτος ήταν η χειρότερη χρονιά για τον δάκο και καταφέραμε να πάρουμε ένα τόσο μεγάλο εισόδημα, αυτό ήταν το επίτευγμα.

ΕΡ. Αν και οι καιρικές συνθήκες ευνοούσαν την ανάπτυξη του δάκου, κρατήθηκε ο πληθυσμός τους σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Οφείλεται σε αυτή τη συνεργασία με όλους τους παραγωγικούς φορείς;

ΑΠ. Κρατήθηκε ο πληθυσμός του δάκου σε χαμηλά επίπεδα γιατί υπήρχε στο πρόγραμμα καταπολέμησης του δάκου συνεργασία, όλοι οι συνάδελφοι και πραγματικά τους ευχαριστώ, δώσανε πολύ μεγάλο αγώνα. Οι τομεάρχες γεωπόνοι ήταν 4 η ώρα τα ξημερώματα στα χωράφια, οι εργολάβοι το ίδιο, (για τους ψεκασμούς ενάντια στο δάκο). Αυτή η προσπάθεια έγινε συντονισμένα και για αυτό είχε αυτό το αποτέλεσμα. Άρα καταρχήν καταρρίψαμε ένα μύθο που λέμε ότι ανάλογα τις καιρικές συνθήκες έχουμε και τα αποτελέσματα της δακοκτονίας. Ο πύχης να ξέρετε έχει μπει πάρα πολύ ψηλά και νομίζω ότι και τα επόμενα χρόνια θα πάμε ακόμη καλύτερα, γιατί αυτό έγινε για πρώτη φορά συντονισμένα.

Τελικά δεν είναι θέμα καιρικών συνθηκών, αλλά είναι θέμα ότι όλα αυτά τα χρήματα που δίνονται για το πρόβλημα καταπολέμησης του δάκου, αξιοποιήθηκαν και συνδράμανε και οι παραγωγοί σε αυτό το θέμα και υπήρξε αυτό το αποτέλεσμα. Επιπλέον, στα ελαιουργεία, και αυτό είναι σημαντικό, έχουν σταματήσει να μετράνε τις οξύτητες, γιατί υπάρχει τόσο καλή ποιότητα που μετρούσαν στην αρχή, τώρα όπως λένε και οι ίδιοι δεν υπάρχει λόγος. Άρα, και από εκεί φαίνεται ότι έχει πετύχει η δακοκτονία. Και η Κρήτη ένα στοίχημα που έχει είναι στην ποιότητα και στην ταυτότητα. Δεν είναι μόνο να παράγουμε ποσότητα, ούτως ή άλλως δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε τις άλλες χώρες ποσοτικά, άρα αν μείνουμε σταθεροί στην ποιότητα, να ξέρετε ότι αυτή η τιμή που υπάρχει φέτος θα αρχίσει σιγά σιγά να ανεβαίνει και το στοίχημα που έχει η Περιφέρεια Κρήτης, είναι να τυποποιούνται τα ελαιόλαδα.

ΕΡ. Υπάρχει ένα ειδικός σχεδιασμός για να προχωρήσει κάτι τέτοιο;

ΑΠ. Υπάρχει ένας στρατηγικός σχεδιασμός, φέτος στο Περιφερειακό Συμβούλιο για πρώτη φορά, μετά από μια δουλειά που έχει κάνει ολοκληρωμένη η ομάδα εργασίας του AREPO, είναι μέσα όλοι οι φορείς της Κρήτης. Μέσα στην ομάδα εργασία που αυτή η ομάδα δούλεψε πάρα πολύ για την επισήμανση των τροφίμων, ένας άλλος στόχος που είχε βάλει η περιφέρεια Κρήτης έχοντας την προεδρεία του AREPO, μπήκαμε στη διαδικασία να βγάλουμε ένα σχεδιασμό για το ελαιόλαδο, γιατί όταν λέμε για ένα χρυσό προϊόν της Κρήτης, τίποτα χωρίς σχεδιασμό δεν έχει αποτέλεσμα.

Μπήκαμε στη διαδικασία, κάναμε ένα σχέδιο δράσης για το ελαιόλαδο εξειδικευμένα μέσα στο στρατηγικό σχεδιασμό του πρωτογενή τομέα όπου περιλαμβάνονται πάρα πολλές δράσεις, εκπαιδεύσεις, δράσεις για την προβολή και την προώθηση, κάποιες μελέτες, ένας μύθος του κρητικού ελαιολάδου, πάνω σε αυτό θα στήσουμε κάποια πράγματα για να παντρέψουμε τον πρωτογενή τομέα με τον τουρισμό. Πάνω σε αυτό το σχεδιασμό, στοχεύουμε ως τελικό αποτέλεσμα πρώτον αυτό το προϊόν που παράγεται να παράγεται ακόμα καλύτερα ποιοτικά, εκπαιδεύοντας τους παραγωγούς, τους ελαιουργούς, τους τυποποιητές, αλλά να φτάσουμε και σε μια διαδικασία, όπου να μην πωλείται το ελαιόλαδο χύμα.

ΕΡ. Μας έχει επισημάνει και ο πρόεδρος των ελαιουργών ότι η Ιταλία ιδιαίτερα προμηθεύεται το ελαιόλαδο χύμα κυρίως και μάλιστα το προηγούμενο διάστημα λίγο πριν τα Χριστούγεννα έγινε ένα θέμα με τις τιμές, μείωσαν τις τιμές που το αγόραζαν και αντέδρασαν οι ελαιουργοί ότι κάτω από το 4,80 ευρώ το κιλό δεν θα πουλάνε, γιατί και η ποιότητα είναι εξαιρετική και η Ισπανία η οποία θέτει και τις τιμές διεθνώς πουλάει άνω των 5 ευρώ.

ΑΠ. Επιβεβαιώνεται αυτό που σας λέω ότι, όπως λέει και ο πρόεδρος των ελαιουργών, η ποιότητα φέτος είναι εξαιρετική. Άρα εμείς που στοχεύουμε, σαν Κρήτη στην ποιότητα. Θα πρέπει να συνεχίσουμε αδιαμφισβήτητα να μπαίνει μπροστά η Περιφέρεια, να ξέρεται σε αυτήν την ομάδα είναι όλοι οι φορείς της Κρήτης και τα επιστημονικά μας ιδρύματα, και το ΕΘΙΑΓΕ Χανίων, και το ΙΤΕ, είμαστε όλοι μαζί σε αυτό ώστε να δούμε σε συνεργασία πως αυτό το προϊόν που λέγεται «χρυσός», δεν το χάνουμε, δεν το αφήνουμε ποιοτικά, άρα ανεβάζουμε την ποιότητα ακόμη περισσότερο και από την άλλη πως μπορούμε στην προώθηση και στην πώληση του ελαιολάδου να το δίνουμε όχι χύμα αλλά τυποποιημένο.

ΕΡ. Η χρηματοδότηση είναι από την Περιφέρεια;

ΑΠ. Η χρηματοδότηση είναι από ίδια έσοδα της Περιφέρειας, είναι γύρω στις 350 χιλιάδες ευρώ και όλο το Περιφερειακό Συμβούλιο και οι συνάδελφοι, ήταν η πρώτη φορά που μπήκε αυτό σαν ξεχωριστός σχεδιασμός, χειροκρότησαν αυτήν την προσπάθεια, γιατί είναι μία προσπάθεια στην οποία είμαστε όλοι μαζί, όλοι φορείς. Αν θέλουμε τελικά να πετύχαίνουμε θα πρέπει να είμαστε όλοι μαζί σε αυτό τον αγώνα. Όπως πέτυχε η δακοκτονία γιατί μπήκαμε όλοι μαζί σε αυτόν τον αγώνα. Ποτέ ένας μόνος του δεν πάει πουθενά. Αυτός που είναι μπροστά σε αυτή την προσπάθεια να μπορεί ενώσει τις δυνάμεις. Αυτό είναι το σημαντικό και αυτό που φέρνει το αποτέλεσμα, αλλά οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να ακούσουνε, είναι έτοιμοι να το δεχτούνε αρκεί να τους το πεις με τον τρόπο που να το καταλάβουν και να ακολουθήσουν.

Και έτσι η Περιφέρεια Κρήτης μπήκε μπροστά και στην επισήμανση των τροφίμων, ένα θέμα σημαντικό που θα ερχότανε στη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», όταν κάλεσα την ομάδα εργασίας για να καταθέσουμε πρόταση, μετά που είδαμε στην πράξη ότι δημιουργούνταν για τα προϊόντα της Κρήτης πράγματα τα οποία θα υποβαθμίζαν την ποιότητα του, και στην πραγματικότητα δεν θα είχαν χώρο στο ράφι. Γιατί όταν ένα ελαιόλαδο το κατατάσεις σε μια κατηγορία C, που είναι υποβαθμισμένη, ξεκινώντας από την Α, ο καταλανωτής δεν θα πει ότι αυτό το προϊόν είναι καλό. Αναλογιζόμασταν ότι σε λίγο δεν θα ξέρουν και τι σημαίνει ελαιόλαδο οι επόμενες γενιές, άρα θα πηγαίναμε στο ράφι και θα έλέγαν ότι αυτό δεν θα είναι καλό προϊόν λόγω διατροφικής αξίας. Κάναμε πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια μέσα στην Ένωση Ευρωπαϊκών Επιτροπών και πετύχαμε την ανατροπή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει πάρει πίσω τη διαδικασία σήμανσης που ίσχυε και λέει ναι εμείς θα κάνουμε ένα άλλο αλγόριθμο που θα δικαιώνει τα προϊόντα, αυτό που ζητήσαμε εμείς εξαρχής.

Αρχικά ζητήσαμε την κατάταξη, αν τελικά πάνε στο Nutri-Score , στην A κατηγορία και είχαμε ζητήσει ως AREPO, γιατί την πρόταση της Περιφέρειας Κρήτης ένα σημαντικό ήταν ότι καταφέραμε να την κάνουμε πρώτα στο AREPO των ευρωπαϊκών περιφερειών. Είναι 33 περιφέρειες μέσα στο AREPO και 700 οργανώσεις παραγωγών, αντιλαμβάνεστε και σεις αυτό τον δείκτη πόσο μεγάλη δύναμη έχει. Άρα εισακουστήκαμε, πρώτη στις Ευρωπαϊκές Επιτροπές η Κρήτη είχε κάνει την πρόταση, άλλες περιφέρειες δεν είχαν καταθέσει καθόλου πρόταση, τους προλάβαμε. Γιατί και εγώ προσωπικά με το που ανακοινώθηκε η στρατηγική μπήκα σε μια διαδικασία, από τον Ιούλιο του 2020 που ξεκίνησε, σε μια διαδικασία εγρήγορσης. Τους είπα «φέρτε και εσείς τις προτάσεις το Μάρτιο», ενώ από το Φεβρουάριο τους είχα στείλει τη δική μας πρόταση και μετά την παρουσίασα μέσα στη συνέλευση όπου τους είπα σε όποια σημεία δεν συμφωνείτε, ευχαρίστως να τα αλλάξουμε και συμφωνείτε να το ψηφίσουμε.

ΕΡ.Αυτό αφορά γενικώς ή μόνο το ελαιόλαδο;

ΑΠ. Αυτό αφορά όλες τις επισημάνσεις τροφίμων, τα γαλακτοκομικά τα βάζουν στην Β κατηγορία λόγω της περιεκτικότητας του αλατιού. Άρα στην πραγματικότητα τα προϊόντα της Κρήτης με την επισήμανση που εξεταζόταν αν τελικά περνούσε δεν θα μπορούσαμε στην πραγματικότητα να το αλλάξουμε μετά αυτό ήταν το σημαντικό. Όταν ψηφίζεις μια στρατηγική το να διαφωνείς αργότερα δεν έχει και κανένα νόημα, η Περριφέρεια στα 2 χρόνια στρατηγικής που ήταν σε διαβούλευση και όχι μόνο, καταφέραμε να αλλάξει τον αρχικό της προσανατολισμό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γιατί όταν ψηφίζεται κάτι μετά έρχεσαι και το εφαρμόζεις, γίνεται υποχρεωτικό.

ΕΡ. Έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή;

ΑΠ. Όχι, η κατάταξη αυτή θα ολοκληρωθεί περίπου τέλος του 2023. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά που πήρε πίσω τη σύμβαση στο σύστημα Nutri-Score και δεν έχει καταλήξει ακόμη. Έως 30 Νοεμβρίου που ήμαστε στο Ευρωκοινοβούλιο, ενημερωθήκαμε ότι θα λάβει υπ’ όψιν όλες αυτές τις αντιρρήσεις και κάθε προϊόν θα υπάρχει η σήμανση που θα αντιπροσωπεύει τη διατροφική αξία του προϊόντος.

Αυτό που υπήρχε εξαρχής, ότι με βάση ενός αλγορίθμου, η περιεκτικότητα σε σάκχαρα, σε λιπαρά, είναι ένας αλγόριθμος που πραγματικά υποβαθμίζει τα παραδοσιακά προϊόντα και ήταν πολύ σωστό που μπήκε μπροστά το AREPO. Δεν γίνεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ίδιοι να κατοχυρώνουν λόγω υψηλής διατροφικής αξίας τα προϊόντα των γεωγραφικών ενδείξεων και την ίδια στιγμή οι ίδιοι που τα κατοχυρώνουν, να τα υποβαθμίζουν. Αυτό ήταν ένα ισχυρό επιχείρημα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και βρίσκεται τώρα στο σημείο να δει πιο σύστημα είναι καλύτερο γιατί η στρατηγική από το «Αγρόκτημα στο Πιάτο» στοχεύει στο ο καταναλωτής να γνωρίζει ποιές τροφές είναι πιο υγιεινές επιλογές, αυτός είναι ο τελικός στόχος.

Θα δούμε τελικά πως θα επιτευχθεί στην ανακοίνωση της επίσημης ψηφισμένης στρατηγικής, η οποία θα γίνει τέλη του 2023, ήταν να γίνει τώρα αλλά επειδή υπήρξαν όλες αυτές οι αντιδράσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κάνει μια στροφή και επανεξετάζει τον αλγόριθμο με τον οποίο θα γίνεται η επισήμανση των τροφίμων.

ΕΡ. Καταλήγοντας θέλετε να προσθέσετε κάτι;

ΑΠ. Η Περιφέρεια Κρήτης, με όλες τις επιστημονικούς φορείς του τόπου συντάξαμε μια ολοκληρωμένη πρόταση στο AREPO και την επισήμανση των τροφίμων που έφερε αποτέλεσμα. Το πιο σημαντικό σε όλες τις διαδικασίες, είτε της δακοκτονίας είτε και της επισήμανσης τροφίμων, είναι ότι η Κρήτη έχει πάρα πολλά να δώσει, υπάρχει το επιστημονικό καταρτισμένο προσωπικό, οι φορείς που υποστηρίζουν τον πρωτογενή τομέα και όλοι μαζί θα πάμε μπροστά. Θα πρέπει να δίνονται κίνητρα και στον παραγωγό όχι μόνο περιφερειακά και ευρωπαϊκά, αλλά και κεντρικά.

Δεν μπορεί η χώρα μας να εξαρτώμαστε συνεχώς και να μην είμαστε αυτάρκεις, ενώ έχουμε τόσο καλές κλιματολογικές συνθήκες και άριστη ποιότητα προϊόντων, γιατί μπορουμε να παράγουμε, ειδικά σαν Κρήτη, τα πάντα. Αυτό δεν πρέπει να το δούμε μόνο σε επίπεδο Περιφέρειας αλλά και πιο πάνω ως Υπουργείο. Θα ήθελα και ως Γεωτεχνικός που είμαι και προέρχομαι από αγροτική οικογένεια και ασχολούμαι με τον πρωτογενή τομέα από το 1992, να δω ένα εθνικό σχεδιασμό του Υπουργείου για τα προϊόντα που παράγει η Ελλάδα.

Ένας κεντρικός σχεδιασμός φέρνει και ένα άλλο αποτέλεσμα, και για αυτό φέτος στην Περιφέρεια Κρήτης, επειδή ήταν στην αρμοδιότητα μου είπα «δεν σχεδιάζει το Υπουργείο κεντρικά αλλά και η Περιφέρεια μπορεί να σχεδιάσει με τους δικούς της πόρους. Ξεκινήσαμε με το ελαιόλαδο και θα συνεχίσουμε και με τα υπολοιπα προϊόντα».