Γιώργος Ταβερναράκης: Επιτακτική ανάγκη η θεσμοθέτηση συντήρησης των υποδομών

Υποδομές… μία λέξη ή ας πούμε καλύτερα, μια "έννοια" πολυχρησιμοποιημένη τον τελευταίο καιρό.
Οι υποδομές χαρακτηρίζουν καθοριστικά τον βαθμό οργάνωσης, ανάπτυξης και εξυπηρέτησης μίας λειτουργούσας κοινωνίας. Μία υποδομή χαρακτηρίζεται από: τη σκοπιμότητα που εξυπηρετεί, την κάλυψη των επιθυμητών μελλοντικών απαιτήσεων, τον σωστό σχεδιασμό, την άρτια εκτέλεση υλοποίησής της και τέλος τη λειτουργική συντήρηση.

Στην πράξη, ως σήμερα η οργανωμένη πολιτεία ενώ εργαζόταν σοβαρά για τον σχεδιασμό, την εξεύρεση χρηματοδότησης και την υλοποίησης ενός έργου-υποδομής, παραμελούσε το τελευταίο, αλλά πολύ σημαντικό στάδιο, την συνεχή συντήρησή τους. Είτε για λόγους πολιτικούς (ένα νέο έργο ταιριάζει καλύτερα στην εικόνα που έχουμε για τον δραστήριο `πολιτικό`) είτε για λόγους μη ύπαρξης διαθέσιμων πόρων (ανθρώπινων και οικονομικών).

Όμως αυτή η πρακτική είναι εσφαλμένη και πολλές φορές, κυρίως σε έργα μεγάλου μεγέθους, εγκυμονεί κινδύνους. Πολλά είναι τα παραδείγματα και δεν χρειάζεται να τα αναφέρω… άλλωστε εκ των υστέρων είναι εύκολο να κρίνεις… όσοι όμως θέλουν να συμβάλλουν στο κοινό καλό οφείλουν να προλαμβάνουν. Το τελευταίο διάστημα στο Τεχνικό Επιμελητήριο (ΤΕΕ/ΤΑΚ) έχουμε αναδείξει αρκετές φορές την κρισιμότητα της συντήρησης (προληπτική – τακτική συντήρηση) των ιδιωτικών και δημόσιων υποδομών και κτιρίων. Και το κάναμε για να αναδείξουμε τα ζητήματα και να προκαλέσουμε κινητοποίηση για την επίλυσή τους… όχι για να αποδώσουμε ευθύνες σε δικαίους και αδίκους.

Η δημοσιότητα πολλές φορές είναι ένα εργαλείο που και εμάς τους θεσμικούς μας βοηθάει στο να φέρουμε εις πέρας πιο αποτελεσματικά το έργο μας. Για το λόγο αυτό ήταν και στόχος μου ως πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΑΚ ] το εξωστρεφές ΤΕΕ, που να μπορεί να ακουστεί στην κοινωνία και τους υπόλοιπους φορείς, να μπορούν οι θέσεις, οι απόψεις και οι παρεμβάσεις του να προκαλούν επίκαιρες και ουσιαστικές δράσεις-αντιδράσεις. Σαν θεσμικός, δε θέλω να περιμένω την κακή είδηση για να αναδείξω ένα θέμα. Πρέπει και προσπαθώ να προλαβαίνω τις καταστάσεις.

Το τελευταίο τρίμηνο μόνο, ασχολήθηκα εκτενώς με ζήτηματα της συντήρησης των γηρασμένων γεφυρών του οδικού δικτυου κάθε επιπέδου, των ασυντήρητων υποδομών των σχολικών κτιρίων στη Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου και με το ζήτημα της ασφάλειας στο οδικό δίκτυο, όπου η Κρήτη θρηνεί κάθε χρόνο σε αυτό όσους προσφάτως θρηνήσαμε στα Τέμπη.

Το μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα, παρά την αυστηρή Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία, συντήρηση υποδομών σπανίως κάνουμε προληπτικά. Συνήθως αναγκαζόμαστε εκ των πραγμάτων να τις προωθήσουμε μόνο όταν έχουμε ισχυρές ενδείξεις επικινδυνότητας ή μη λειτουργικότητας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αφενός το ότι δεν είμαστε σε ετοιμότητα να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους με την υποδομή στις ακραίες συνθήκες που δοκιμάζουν την αντοχή και την λειτουργικότητα και αφετέρου ότι επωμιζόμαστε ένα σαφώς μεγαλύτερο κόστος καθόσον το έργο δεν είναι πραγματικά η συντήρηση αλλά η `πανακριβη` αποκατάσταση.

Ως άτομο, δεσμεύομαι να ακολουθήσω το δρόμο που τόσο η επιστημονική μου σκέψη επιβάλλει, όσο και η εργασίων μεγάλου αριθμού συναδέλφων και ειδικών έχει αναδείξει. Είναι δύσκολος δρόμος γιατί πολλές φορές δεν έχει "προσθετικό" πολιτικό αποτύπωμα… όμως είναι ο σωστός δρόμος.
Πρέπει λοιπόν να δουλέψουμε όλοι ώστε να συσταθεί άμεσα μητρώο συντήρησης κτιρίων και υποδομών. Μια αρχή, που κυρίως ως σήμερα αφορά ιδιωτικά κτίρια έχει γίνει με την θεσμοθέτηση της ηλεκτρονικής ταυτότητας. Αυτό πρέπει να επεκταθεί όμως, με μια διαφορετική μορφή και στα δημόσια μεγάλα έργα (κτίρια, δρόμους και συνοδά τους, αντιπλημμυρικά, φράγματα κ.α.).
Όλες οι υποδομές ευρύτερου δημόσιου φορέα, πρέπει να έχουν ηλεκτρονική καρτέλα που εκτός των as built αρχείων και των πιστοποιητικών-εγκρίσεών του, θα έχουν προγραμματισμό μελλοντικών ελέγχων και αρχείο συντηρήσεων.
Αυτόματα θα προκύπτουν όχι μόνο `πιθανά` σφάλματα κατασκευής, αλλά και η ασφαλής λειτουργία και ο προϋπολογισμός συντήρησης των υποδομών τα επόμενα έτη και έτσι `κανείς` υπεύθυνος δεν θα μπορεί να υπεκφεύγει.

Πρέπει και θα παλέψω, να αλλάξει η νοοτροπία της συντήρησης των υποδομών και κτιρίων στην Περιφέρεια Κρήτης.
Δεν είναι πολυτέλεια!
Είναι ουσιαστική ανάγκη που εξασφαλίζει την ασφάλεια των πολιτών, παρατείνει την αξιοπιστία των υποδομών και μειώνει το κόστος των αποκαταστάσεων!
Μειώνοντας το κόστος των γνωστών εργολαβιών «συντήρησης» που πρόκειται για αποκαταστάσεις- ανακατασκευές, εξασφαλίζουμε περισσότερους πόρους για νέα έργα υποδομών και κτιρίων.

Ο Γιώργος Ταβερναράκης είναι μηχανικός,
Πρόεδρος ΤΕΕ/ΤΑΚ
και υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος Ηρακλείου
με τον συνδυασμό "Για την Κρήτη μας, Συνεχίζουμε"
του Σταύρου Αρναουτάκη.