Η Ελλάδα στις πρώτες θέσεις της Ε.Ε. στη σπατάλη τροφίμων – Πάνω από 2 εκατ. τόνοι στα σκουπίδια κάθε χρόνο

Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων πετιούνται ετησίως στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία της Eurostat και της ΕΛΣΤΑΤ, την ώρα που περίπου 7% του πληθυσμού στη χώρα αντιμετωπίζει μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανεπάρκεια. Τα δεδομένα αποτυπώνουν μια ανησυχητική πραγματικότητα: η Ελλάδα καταγράφει την τρίτη υψηλότερη σπατάλη τροφίμων ανά κάτοικο σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το 2023, η ετήσια κατά κεφαλήν σπατάλη ανήλθε σε 201 κιλά ανά άτομο, έναντι 130 κιλών του μέσου ευρωπαϊκού όρου. Μόνο η Κύπρος (286 κιλά) και η Δανία (261 κιλά) παρουσίασαν χειρότερες επιδόσεις, ενώ στις καλύτερες θέσεις βρίσκονται η Ισπανία (65 κιλά), η Σλοβενία (78 κιλά) και η Ουγγαρία (88 κιλά).

Σύμφωνα με την Eurostat, η Ελλάδα πέταξε το 2023 συνολικά 2,09 εκατομμύρια τόνους τροφίμων, ποσότητα αυξημένη σε σχέση με προηγούμενες χρονιές. Από αυτούς, το 44% προέρχεται από τα νοικοκυριά, που ευθύνονται για περίπου 926.500 τόνους τροφίμων. Ο μεταποιητικός τομέας συνεισφέρει το 23% της συνολικής σπατάλης (485.336 τόνοι), ενώ η πρωτογενής παραγωγή καλύπτει 11,4% (238.604 τόνοι). Παρόμοια ποσοστά καταγράφονται και για την εστίαση (11,31%) και το λιανεμπόριο (9,77%).

Η ετήσια σπατάλη από τα νοικοκυριά αντιστοιχεί σε 89 κιλά ανά άτομο, ενώ από την πρωτογενή παραγωγή και τη μεταποίηση φτάνει τα 70 κιλά και από το λιανεμπόριο και την εστίαση τα 43 κιλά. Η τάση είναι ανοδική τα τελευταία χρόνια: το 2020 η κατά κεφαλήν σπατάλη ήταν 191 κιλά, το 2021 193 κιλά και το 2022 196 κιλά.

Η αυξανόμενη σπατάλη τροφίμων καθιστά πιο δύσκολη την επίτευξη των στόχων της νέας οδηγίας-πλαισίου 1892/2025 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία τέθηκε σε ισχύ χθες. Η οδηγία προβλέπει ότι έως το 2030 τα κράτη-μέλη πρέπει να μειώσουν τα απόβλητα τροφίμων κατά 10% στην επεξεργασία και μεταποίηση και κατά 30% στην κατανάλωση και το λιανεμπόριο, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών και των εστιατορίων.

Σε επίπεδο Ε.Ε., η συνολική σπατάλη τροφίμων το 2023 ανήλθε σε 58,2 εκατομμύρια τόνους, με το 53% να προέρχεται από τα νοικοκυριά. Τα στοιχεία υπογραμμίζουν τη διπλή πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη — και ειδικά η Ελλάδα: την ανάγκη περιορισμού της τροφικής σπατάλης σε μια εποχή αυξανόμενων κοινωνικών ανισοτήτων και οικονομικής πίεσης στα ευάλωτα νοικοκυριά.