Πράσινο, μπλε ή κίτρινο τιμολόγιο; Το χρώμα που κρίνει αν θα πληρώσεις ακριβότερα ρεύμα

Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να γνωρίζει αν το τιμολόγιο είναι σταθερό (μπλε) ή κυμαινόμενο (πράσινο ή κίτρινο).

Στα σταθερά, η τιμή της κιλοβατώρας παραμένει ίδια σε όλη τη διάρκεια της σύμβασης, ενώ στα κυμαινόμενα εξαρτάται από τη χονδρεμπορική αγορά και άλλους παράγοντες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε απρόβλεπτες αυξήσεις. Οι ρήτρες αναπροσαρμογής, έστω και με άλλο όνομα, αξίζει να διαβάζονται προσεκτικά, καθώς ορίζουν πότε και πώς μπορεί να αλλάξει η τιμή. Εξίσου σημαντικοί είναι οι όροι της σύμβασης: η διάρκειά της, οι πιθανές ποινές σε περίπτωση πρόωρης αποχώρησης, καθώς και το πάγιο, δηλαδή η σταθερή χρέωση ανεξάρτητα από την κατανάλωση.

Ο καταναλωτής πρέπει επίσης να εξετάζει το συνολικό κόστος του λογαριασμού και όχι μόνο την τιμή της κιλοβατώρας, αφού σε αυτό προστίθενται ρυθμιζόμενες χρεώσεις, τέλη δικτύου, φόροι και άλλα έξοδα που δεν διαφημίζονται πάντα με σαφήνεια. Εξίσου καθοριστικό είναι να διαπιστώνει αν μια φαινομενική έκπτωση προέρχεται από τον πάροχο ή από κρατική επιδότηση. Πολλοί καταναλωτές παραπλανήθηκαν τα τελευταία χρόνια από διαφημίσεις που παρουσίαζαν τις κρατικές επιδοτήσεις ως προσφορά της εταιρείας, ενώ στην πραγματικότητα ίσχυαν για όλους τους παρόχους. Η ΡΑΑΕΥ έχει ήδη προειδοποιήσει για τέτοιες πρακτικές και έχει απειλήσει με κυρώσεις όσες εταιρείες παραπλανούν το κοινό.

Άλλη συχνή καταχρηστική πρακτική που έχει εντοπιστεί από τη ΡΑΑΕΥ είναι η μονομερής μετατροπή σταθερών τιμολογίων σε κυμαινόμενα χωρίς τη συγκατάθεση του πελάτη ή χωρίς σαφή ενημέρωση. Επίσης, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις ασάφειας στους όρους συμβάσεων, με πολύ μικρά γράμματα ή δύσκολη διατύπωση, που καθιστούν αδύνατο για τον μέσο καταναλωτή να αντιληφθεί το πραγματικό κόστος. Ακόμη, ορισμένες εταιρείες καθυστερούν ή αποφεύγουν να απαντήσουν στα παράπονα των πελατών, παραβιάζοντας το δικαίωμά τους σε έγκαιρη ενημέρωση και εξυπηρέτηση.

Για την αποφυγή τέτοιων παγίδων, ο καταναλωτής καλό είναι να ζητά πάντα γραπτή ενημέρωση πριν υπογράψει οποιαδήποτε σύμβαση, να διαβάζει προσεκτικά τους όρους, να ελέγχει αν υπάρχουν ρήτρες μεταβολής και να υπολογίζει το κόστος βάσει της δικής του κατανάλωσης. Δεν πρέπει να στηρίζεται μόνο σε διαφημίσεις ή υποσχέσεις για «φθηνότερο ρεύμα», αλλά να συγκρίνει συνολικά τις προσφορές με βάση τις πραγματικές χρεώσεις. Επίσης, είναι χρήσιμο να γνωρίζει ότι έχει δικαίωμα εναντίωσης σε αλλαγές τιμολογίου και μπορεί να απευθυνθεί στη ΡΑΑΕΥ ή στον Συνήγορο του Καταναλωτή αν θεωρεί ότι εξαπατήθηκε.

Τα τελευταία δύο χρόνια, η ΡΑΑΕΥ έχει εκδώσει οδηγίες για διαφάνεια στην παρουσίαση τιμολογίων, ενώ έχει επιβάλει αυστηρότερους κανόνες ενημέρωσης των καταναλωτών. Ωστόσο, η καλύτερη προστασία παραμένει η προσοχή και η ενημέρωση. Ο καταναλωτής πρέπει να θυμάται ότι το «φθηνότερο» δεν είναι πάντα το πιο συμφέρον, και πως η πραγματική εξοικονόμηση έρχεται μόνο όταν γνωρίζει ακριβώς τι πληρώνει και γιατί.

Ακολουθούν ενδεικτικά παραδείγματα καταγγελιών πολιτών προς εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, τα οποία καταδεικνύουν συχνές καταχρηστικές πρακτικές και προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές:

1. Καθυστερημένες μετρήσεις και υπερχρεώσεις: Καταναλωτές ανέφεραν ότι έλαβαν υπερβολικά υψηλό λογαριασμό, παρά το γεγονός ότι είχαν νυχτερινό τιμολόγιο και κοινωνικό τιμολόγιο. Οι μετρήσεις ήταν εκτιμήσεις και όχι πραγματικές, με αποτέλεσμα την υπερχρέωση όταν πραγματοποιήθηκε η πραγματική μέτρηση.

2. Διακοπή ρεύματος λόγω οφειλής: Πολλοί καταναλωτές ανέφεραν ότι, παρά την προσπάθεια ρύθμισης οφειλής, πολλές εταιρείες προχώρησαν σε διακοπή ρεύματος λόγω ανεξόφλητου ποσού, χωρίς να υπάρχει επικοινωνία ή ενημέρωση.

3. Εκτακτος λογαριασμός χωρίς προειδοποίηση: Καταναλωτής ανέφερε ότι έλαβε λογαριασμό με την ένδειξη "ΕΚΤΑΚΤΟΣ", χωρίς προηγούμενη ενημέρωση ή αιτιολόγηση, προκαλώντας αδικαιολόγητη ανησυχία και σύγχυση.

4. Αδυναμία επικοινωνίας για ρύθμιση οφειλής: Πολίτες ανέφεραν ότι, παρά τις προσπάθειές τους να επικοινωνήσουν με την ορισμένες εταιρείες για να ρυθμίσουν οφειλές, δεν κατάφεραν να βρουν ανταπόκριση, με αποτέλεσμα την αδυναμία επίλυσης του προβλήματος.

5. Ανακριβείς χρεώσεις και αδυναμία επίλυσης: Πολλοί καταναλωτές ανέφεραν ότι υπήρξαν ανακριβείς χρεώσεις στους λογαριασμούς τους, και παρά τις προσπάθειές τους να επικοινωνήσει με την εταιρεία/ες για διευκρινίσεις, δεν έλαβαν ικανοποιητική απάντηση ή επίλυση του ζητήματος.

Για την υποβολή καταγγελίας ή παράπονου σχετικά με θέματα ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, οι καταναλωτές μπορούν να απευθυνθούν στις εξής αρμόδιες αρχές:

Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή: Μέσω της πλατφόρμας καταγγελιών της ΓΓΕΠΚ, οι πολίτες μπορούν να υποβάλουν καταγγελίες για θέματα που αφορούν την προστασία των καταναλωτών.

Συνήγορος του Καταναλωτή: Η Ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Καταναλωτή παρέχει υποστήριξη και διαμεσολάβηση σε περιπτώσεις διαφορών μεταξύ καταναλωτών και επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών ενέργειας.

ΕΚΠΟΙΖΩ (Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής): Η ΕΚΠΟΙΖΩ παρέχει υποστήριξη στους καταναλωτές για την επίλυση διαφορών με προμηθευτές ενέργειας και άλλες επιχειρήσεις.

Στο site της ΡΑΕΕΥ, στην εφαρμογή myRAE επίσης υποβάλλονται καταγγελίες και μέσω του Διαμεσολαβητή αντιμετωπίζονται πολλές περιπτώσεις καταχρηστικών και παραπλανητικών πρακτικών εκ μέρους των παρόχων.

Οι καταναλωτές μπορούν να υποβάλουν καταγγελίες μέσω των παραπάνω φορέων, είτε ηλεκτρονικά είτε με φυσική παρουσία, ανάλογα με τις διαδικασίες που ακολουθούν κάθε φορέας. Είναι σημαντικό να παρέχουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία και έγγραφα που τεκμηριώνουν την καταγγελία τους, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία εξέτασης και επίλυσης του ζητήματος.