Η Αθήνα επιλέχθηκε να διοργανώσει για δεύτερη φορά Ολυμπιακούς Αγώνες μετά το 1896, με ψήφους 66 έναντι 41 της Ρώμης, στην ψηφοφορία που διεξήχθη στις 5 Σεπτεμβρίου 1997 στη Λοζάνη. Οι Ολυμπιακοί της Αθήνας (13 – 29 Αυγούστου) έπεσαν θύμα των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ και της συνακόλουθης τρομοφοβίας, με αποτέλεσμα να υπάρξει μικρή προσέλευση φιλάθλων από το εξωτερικό.
Κολακευτικά σχόλια απέσπασαν οι τελετές έναρξης και λήξης, όπως και η διεξαγωγή των Αγώνων, αλλά αργότερα πολλαπλασιάστηκαν οι επικρίσεις για την μεταολυμπιακή αχρησία των αθλητικών εγκαταστάσεων, που έκτοτε αναφέρεται ως παράδειγμα προς αποφυγή για κάθε πόλη που διοργανώνει Ολυμπιακούς Αγώνες. Μασκότ των αγώνων, ο Φοίβος και η Αθηνά, αρχαίες κούκλες, που εκτός από τις λατρευτικές τους χρήσεις ήταν επίσης και παιχνίδια.
Η Ολυμπιακή Φλόγα, για πρώτη φορά, ταξίδεψε μέσω της λαμπαδηδρομίας και στις πέντε ηπείρους, ενώ διάνυσε απόσταση μεγαλύτερη των 78.000 χιλιομέτρων. Πέρα από τους λαμπαδηδρόμους, χρησιμοποιήθηκαν για τη μεταφορά της αυτοκίνητα, αεροπλάνα, πλοία, βάρκες, ποδήλατα και μοτοσικλέτες, σύμφωνα με το sansimera.gr.
Από τους 264 αθλητές από 14 χώρες το 1896, η Αθήνα φιλοξένησε 10.625 αθλητές (6.296 άνδρες και 4.329 γυναίκες) από 201 χώρες το 2004. Για πρώτη φορά στη σύγχρονη εποχή, διεξήχθη αγώνισμα στην Αρχαία Ολυμπία και συγκεκριμένα η σφαιροβολία ανδρών και γυναικών, με νικητές τον Γιούρι Μπιλόνγκ από την Ουκρανία και τη Γιουμιλέιντι Κούμπα από την Κούβα.
Οι ΗΠΑ κατέκτησαν τα περισσότερα μετάλλια, 101 (36-39-26), έναντι 90 της Ρωσίας (28-26-36) και 63 της Κίνας (32-7-14). Μορφή των αγώνων αναδείχθηκε ο αμερικανός κολυμβητής Μάικ Φέλπς με 8 μετάλλια (6 χρυσά και 2 αργυρά). Ξεχώρισαν, ακόμη, η Γερμανίδα Μπριγκίτε Φίσερ στο κανόε – καγιάκ, η οποία κατέκτησε ένα χρυσό κι ένα αργυρό, αλλά έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε χρυσό μετάλλιο σε έξι διαφορετικούς Ολυμπιακούς Αγώνες και ο Μαροκινός, Χισάμ Ελ Γκερούζ με δύο χρυσά στα 1.500 μ. και 5.000 μ.
Κατά τη διάρκεια του Μαραθωνίου, ο προπορευόμενος δρομέας, ο βραζιλιάνος Βαντερλέι ντε Λίμα δέχθηκε επίθεση από τον ιδιόρρυθμο ιρλανδό ιερέα Κορνέλιους Χόραν, ο οποίος ήθελε να κάνει γνωστά τα πιστεύω του για το τέλος του κόσμου. Ο βραζιλιάνος δρομέας βρήκε το κουράγιο να τερματίσει τρίτος και να κατακτήσει το χάλκινο μετάλλιο.
Στα αρνητικά των Αγώνων τα 23 κρούσματα ντόπινγκ, 10 περισσότερα από το Σίδνεϊ.
Η Ελληνική Συμμετοχή
Η Ελλάδα παρουσίασε πολυπληθή ομάδα ως διοργανώτρια χώρα με 426 αθλητές (215 άνδρες και 211 γυναίκες) και πανηγύρισε 16 μετάλλια, τα περισσότερα από το 1896.
Συγκεκριμένα, κατέκτησε 6 χρυσά (Φανή Χαλκιά στα 400 μ. μετ’ εμποδίων, Αθανασία Τσουμελέκα στο βάδην, το δίδυμο των Θωμά Μπίμη και Νίκου Συρανίδη στις καταδύσεις, Ηλίας Ηλιάδης στο τζούντο, το δίδυμο της Σοφίας Μπεκατώρου και Αιμιλίας Τσουλφά στην ιστιοπλοΐα και Δημοσθένης Ταμπάκος στη γυμναστική), 6 ασημένια (Αναστασία Κελεσίδου στη δισκοβολία, Παρασκευή Δεβετζή στο τριπλούν, Νίκος Κακλαμανάκης στην ιστιοσανίδα, η ομάδα υδατοσφαίρισης των γυναικών, Αλέξανδρος Νικολαΐδης και Έλλη Μυστακίδου στο τάε κβο ντο) και 4 ασημένια (Μιρέλα Μανιάνι στον ακοντισμό, Πύρρος Δήμας στην άρση βαρών, το δίδυμο των Βασίλη Πολύμερου και Νίκου Σκιαθίτη στην κωπηλασία και Αρτιόμ Κιουρεγκιάν στην ελληνορωμαϊκή πάλη).
Ιστορία έγραψε η ολυμπιακή ομάδα της υδατοσφαίρισης γυναικών, καθώς έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που έφτασε σε τελικό ομαδικού αθλήματος (26 Αυγούστου) σε Ολυμπιακούς Αγώνες και φυσικά η πρώτη που κατέκτησε μετάλλιο (αργυρό).
Την παραμονή της τελετής έναρξης ξέσπασε το σκάνδαλο Κεντέρη – Θάνου. Οι δύο ολυμπιονίκες αρνήθηκαν να περάσουν από ντόπινγκ κοντρόλ. Έπεσαν θύματα τροχαίου ατυχήματος με μοτοσικλέτα, το οποίο χαρακτηρίστηκε σκηνοθετημένο, και τέθηκαν εκτός αγώνων.
Η Κυπριακή Συμμετοχή
Η Κύπρος συμμετείχε με 20 αθλητές (13 άνδρες και 7 γυναίκες), χωρίς να κατακτήσει μετάλλιο. Την καλύτερη εμφάνιση πραγματοποίησε ο Ανδρέας Καριόλου, που τερμάτισε 13ος στο αγώνισμα της ιστιοσανίδας «Μιστράλ».
και Facebook 
