Το στεγαστικό ζήτημα στην Ελλάδα δεν αποτελεί νέο φαινόμενο. Αντιθέτως, αποτελεί χρόνιο πρόβλημα που σχετίζεται άμεσα με τις κοινωνικές ανισότητες, την απουσία ουσιαστικής φορολογικής δικαιοσύνης και την παραοικονομία που διαχρονικά βρίσκει τρόπους να επιβιώνει και να επεκτείνεται.
Στο πλαίσιο αυτό, η πρόσφατη κυβερνητική εξαγγελία για την ετήσια επιδότηση ενοικίου σε μισθωτές κατοικιών, ύψους ενός μηνιαίου μισθώματος από τον Νοέμβριο 2025, φέρνει στην επιφάνεια τις παθογένειες της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Αν και το μέτρο παρουσιάζεται ως στήριξη για τα ευάλωτα νοικοκυριά, η ουσία βρίσκεται αλλού: στον ανεπίσημο χαρακτήρα πολλών συναλλαγών στον κλάδο.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης, το μέσο μηνιαίο ενοίκιο που δηλώνεται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων ανέρχεται σε 254,83 ευρώ, ενώ η μέση ετήσια δαπάνη διαμορφώνεται στα 3.058 ευρώ. Τα νούμερα αυτά, όπως σχολιάζουν αναλυτές της αγοράς, απέχουν δραματικά από τις πραγματικές τιμές που επικρατούν σήμερα, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα και σε περιοχές με υψηλή τουριστική ή επενδυτική ζήτηση.
Η αναντιστοιχία αυτή ενισχύει τις υποψίες για εκτεταμένη φοροδιαφυγή, με ιδιοκτήτες να δηλώνουν πολύ μικρότερα ποσά από τα πραγματικά, και ενοικιαστές να καταβάλλουν το υπόλοιπο ανεπίσημα, σε μετρητά, χωρίς παραστατικά. Το φαινόμενο, αν και γνωστό εδώ και δεκαετίες, φαίνεται να επιτείνεται τα τελευταία χρόνια λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών ενοικίασης.
Το πιο ανησυχητικό, όμως, είναι πως η ίδια η κρατική παρέμβαση δείχνει να αποδέχεται αυτή την κατάσταση ως "κανονικότητα". Η ανακοίνωση της επιδότησης έγινε χωρίς καμία αναφορά σε μηχανισμούς ελέγχου ή σε πρόθεση περιορισμού της φοροδιαφυγής στον τομέα των ενοικίων. Κάποιοι κυβερνητικοί κύκλοι αφήνουν να εννοηθεί ότι η επιδότηση ενδέχεται να ενθαρρύνει τους ενοικιαστές να απαιτήσουν από τους ιδιοκτήτες δήλωση των πραγματικών ποσών, με στόχο να εξασφαλίσουν υψηλότερη ενίσχυση.
Πόσο ρεαλιστικό είναι αυτό, όμως; Με δεδομένη την ανισορροπία ισχύος στη σχέση ιδιοκτήτη – ενοικιαστή, ελάχιστοι ενοικιαστές θα ρισκάρουν να απαιτήσουν συμμόρφωση, ιδίως σε περιοχές όπου η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά και η εύρεση κατοικίας αποτελεί καθημερινό Γολγοθά.
Επιπλέον, σύμφωνα με φοροτεχνικούς, ακόμη και μια πιθανή μαζική δήλωση υψηλότερων ενοικίων θα μπορούσε να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Αν οι ενοικιαστές και ιδιοκτήτες προβούν σε αναπροσαρμογές με βάση τα δηλωθέντα ποσά, αυτό ενδέχεται να συμπιέσει τον μέσο όρο των δηλώσεων ώστε να διατηρηθεί η επιδότηση, δημιουργώντας μια νέα στρέβλωση στο σύστημα.
Η στεγαστική κρίση, οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες και η σκιώδης οικονομία που καλύπτει σημαντικό μέρος της αγοράς ακινήτων, συνθέτουν ένα πολυεπίπεδο πρόβλημα. Η επιδότηση ενοικίου, όσο καλοπροαίρετη κι αν είναι, δεν μπορεί να αποτελέσει λύση όσο το κράτος αποτυγχάνει να ελέγξει τη βάση της οικονομικής συναλλαγής: τη φορολογική δήλωση του μισθώματος.
Η κατοικία είναι βασικό κοινωνικό δικαίωμα, όχι εργαλείο για φορολογική χειραγώγηση ή κερδοσκοπία χωρίς όρια. Αν δεν υπάρξει ριζική θεσμική παρέμβαση και ουσιαστικός έλεγχος, κάθε απόπειρα ανακούφισης του προβλήματος θα είναι πρόσκαιρη και αναποτελεσματική.
και Facebook 
