του Νίκου Βασιλάκη*
«Σε έναν ιδανικό κόσμο, τα προϊόντα μας θα σχεδιάζονταν και θα κατασκευάζονταν με τρόπο που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, να επαναχρησιμοποιηθούν, να επισκευαστούν και να ανακατασκευαστούν».
Γιατί οι εταιρείες πρέπει τώρα να αναλάβουν την κυριότητα των προϊόντων που κατασκευάζουν και πωλούν ακόμη και αφού ο πελάτης τα έχει αγοράσει, τα χρησιμοποιήσει και είναι έτοιμο να τα απορρίψει ή να τα ανακυκλώσει;
Η οικονομία μας έχει γίνει εγγενώς γραμμική και μπορεί να είναι δύσκολο να ξανασκεφτούμε πώς φτιάχνουμε, χρησιμοποιούμε και απορρίπτουμε πράγματα, εκτός και αν στραφούμε προς ένα πιο αναγεννητικό και εγγενώς φυσικό σύστημα. Τελικά, το νέο κυκλικό μοντέλο θα απαιτήσει μια αλλαγή συστήματος και μια ριζική επανεξέταση για το πώς χρησιμοποιούμε τους πόρους για να εκπληρώσουμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας.
Κάνοντας κύκλους
Μια κυκλική οικονομία θα χρησιμοποιούσε λιγότερους πόρους για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, θα ανακύκλωσε πόρους και θα αναγεννούσε πόρους. Καθώς το ζήτημα της βιωσιμότητας και της κυκλικής οικονομίας δεν ήταν ποτέ πιο πιεστικό, η ανάγκη της στιγμής είναι να τονιστεί η σημασία της περιβαλλοντικής διαχείρισης και η ανάγκη να βρεθούν τρόποι για να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις να εξοικονομήσουν ενέργεια.
Αυτή η αλλαγή πρέπει να ξεκινήσει με τον ίδιο τον σχεδιασμό του προϊόντος.
Πώς, όμως, αναβαθμίζουμε τις λύσεις βιώσιμης σχεδίασης και κατασκευής και καλύπτουμε ένα πολύ ευρύτερο φάσμα προϊόντων για να έχουμε σημαντικό αντίκτυπο;
Αυτό θα απαιτούσε μια μεγάλη αλλαγή παραδείγματος στον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες και οι μεγάλες εταιρείες αντιμετωπίζουν επί του παρόντος την παραγωγή και τη διανομή των προϊόντων τους. Ενώ οι ανεπτυγμένες χώρες ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη δημιουργία τόνων απορριμμάτων που πηγαίνουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, οι αναπτυσσόμενες χώρες εφαρμόζουν ήδη παλιούς τρόπους επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης αγαθών αρκετά αποτελεσματικά, κυρίως λόγω της έλλειψης αλυσίδων εφοδιασμού, της μη διαθεσιμότητας προϊόντων και της παραδοσιακής κουλτούρας. να αξιοποιήσετε στο έπακρο τα πράγματα.
Στην πραγματικότητα, οι ανεπτυγμένες χώρες μαθαίνουν τώρα από αυτές τις μεθόδους. Η κυκλική οικονομία είναι ένα οικονομικό μοντέλο που προορίζεται να καλύψει τις ανθρώπινες ανάγκες και να κατανείμει δίκαια τους πόρους χωρίς να υπονομεύει τη λειτουργία της βιόσφαιρας ή να διασχίζει οποιαδήποτε πλανητικά σύνορα.
Η λέξη-κλειδί εδώ σε μια στροφή προς μια κυκλική οικονομία είναι η κουλτούρα – τόσο η κουλτούρα των επιχειρήσεων όσο και η κουλτούρα της κατανάλωσης. Η τεχνολογία παίζει ρόλο σε αυτό, και ενώ είναι κυρίως το πρόβλημα, είναι και μέρος της λύσης.
Ο κύκλος βιωσιμότητας που συνδέεται με την Τεχνητή Νοημοσύνη και τη Μηχανική Μάθηση ξεκινά με λύσεις δεδομένων και την ανάπτυξή τους. Ενώ η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να βελτιστοποιήσει αποτελεσματικά τα συστήματα, είναι επίσης μεγάλοι καταναλωτές ενέργειας. Ωστόσο, η τεχνολογία μπορεί επίσης να δημιουργήσει έξυπνους αλλά μικροσκοπικούς αλγόριθμους που μπορούν να εκτελούν τις ίδιες λειτουργίες αλλά να χρησιμοποιούν πολύ λιγότερη ενέργεια και πόρους ενέργειας.
Ως εκ τούτου, οι συζητήσεις και οι αποφάσεις για την τεχνολογία είναι ζωτικής σημασίας από πλευράς σχεδιασμού, από πλευράς υλικών στοιχείων και κυρίως από πλευράς ψηφιακής τεχνολογίας καθώς προχωράμε όλο και περισσότερο προς το cloud. Τα μεταβαλλόμενα ρυθμιστικά συστήματα διαδραματίζουν επίσης σημαντικό και θετικό ρόλο, καθώς ορίζουν περιορισμούς ή την ενοποίηση κοινών κανόνων με τους οποίους πρέπει να συνεργάζονται οι εταιρείες, καθώς και κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο επανεπεξεργασίας επιχειρηματικών μοντέλων και σχεδιασμού προϊόντων που συμμορφώνονται με τα παγκόσμια περιβαλλοντικά πρότυπα.
Ένα αποτελεσματικό κυκλικό μοντέλο πρέπει να ταιριάζει με την προσφορά και τη ζήτηση υλικών και να βρει έναν τρόπο να επαναχρησιμοποιήσει υλικά περισσότερο μεταπωλώντας αυτά τα υλικά στη δική τους αλυσίδα εφοδιασμού ή στην αλυσίδα εφοδιασμού κάποιου άλλου και να παραμένει οικονομικά βιώσιμο, καθώς ο απώτερος στόχος είναι η εξάλειψη των απορριμμάτων και εφάπαξ χρήση πόρων.
Προκειμένου αυτό να λειτουργήσει με επιτυχία, οι εταιρείες πρέπει να συνεργαστούν με άλλες εταιρείες στον ίδιο κλάδο καθώς και σε διαφορετικούς κλάδους. Ενδέχεται να χρειαστεί να δημιουργηθούν νέα τμήματα σε μια βιομηχανία για να καταστεί δυνατή η ανακύκλωση και η κυκλική πτυχή.
Τέλος, η συνεργασία με τις κυβερνήσεις των πόλεων είναι απαραίτητη ώστε το οικοσύστημα ανακύκλωσης να γίνει πολύ εύρωστο και κερδοφόρο για όλους. Οι χωματερές και οι διαδικασίες διαχείρισης απορριμμάτων μπορεί να είναι συναρπαστικοί, πολλά υποσχόμενοι και καινοτόμοι τομείς στους οποίους μπορούν να επωφεληθούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι, καθώς αυτό που κάνουμε με τα απόβλητά μας ως κοινωνία είναι ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα που πρέπει να απαντήσουμε στο μέλλον.
Το καλύτερο μοντέλο τελικά θα είναι πάντα μια σχέση δημόσιου-ιδιωτικού τομέα με κατάλληλα πλαίσια σε πολλά επίπεδα. Θα πρέπει επίσης να υπάρχουν παγκόσμια πρωτόκολλα, εθνικά πρωτόκολλα και τοπικά πρωτόκολλα ανάλογα με τη δραστηριότητα. Καθώς οι χώροι υγειονομικής ταφής φθάνουν σε χωρητικότητα και τα μικροπλαστικά μολύνουν τις πιο απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου, η ανάγκη για αλλαγή είναι επιτακτική.
Από τις σκοτεινές πόλεις που μειώνουν το 80% της φωτορύπανσης μέχρι τα αυτόνομα οχήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέχρι την απαγόρευση της συσκευασίας μιας χρήσης, οι πόλεις εργάζονται για αυτήν την αλλαγή.
Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ δημοσίευσε μια έκθεση που συνιστά ένα ενδιαφέρον μοντέλο παγκόσμιας, περιφερειακής και τοπικής συνεργασίας. Οι ρυθμιστικές αρχές εργάζονται επίσης σε μοντέλα όπου τα προσωπικά δεδομένα, τα οποία είναι ανώνυμα, μπορούν ακόμη να χρησιμοποιηθούν σε κλίμακα και να διατεθούν σε καινοτόμους που μπορούν στη συνέχεια να αναλύσουν τα δεδομένα και να παρακολουθήσουν τη συμπεριφορά των καταναλωτών, την προσωπική συμπεριφορά και τη συμπεριφορά των πολιτών και να δουν πώς μπορεί να εφαρμοστεί για μεγαλύτερο αγαθό.
Η ποιότητα Ζωής μας περνά από τον Κυκλικό επανασχεδιασμό της Κουλτούρας μας.
* O Νίκος Βασιλάκης είναι MSE Msc Μηχανικός Υλικών,
Πρόεδρος Επιτροπής Βιομηχανίας & Παραγωγικής Ανασυγκρότησης ΤΕΕ/ΤΑΚ,
Σύμβουλος Βιομηχανικής Κυκλικής Ανάπτυξης -ESG-CΟx-RnD & Διαχείρισης Έργων,
Ειδικός Συνεργάτης Σ.Ε.Β.Π.Η,
Μέλος ΔΣ Ο.Α.Κ ΑΕ και
Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος Ηρακλείου με την Παράταξη "Δικαίωμα στην Πόλη"
(υποψ.Δήμαρχος Αλέξης Καλοκαιρινός).
και Facebook 
