«Κόκκινος» συναγερμός για το κλίμα: Ο κόσμος κατευθύνεται σε επικίνδυνη υπερθέρμανση 2,6°C!

Ο κόσμος εξακολουθεί να βαδίζει προς μια εξαιρετικά επικίνδυνη πορεία υπερθέρμανσης, με τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία να αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,6°C έως το τέλος του αιώνα, σύμφωνα με δύο νέες εκθέσεις που δόθηκαν στη δημοσιότητα. Οι ανησυχητικές προβλέψεις αποδίδονται τόσο στη συνεχιζόμενη αύξηση των εκπομπών από ορυκτά καύσιμα, οι οποίες φτάνουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, όσο και στην αδυναμία των χωρών να υποβάλουν επαρκώς ενισχυμένα σχέδια δράσης για το κλίμα ενόψει της COP30 στη Βραζιλία.

Μηδενική πρόοδος για τέταρτη χρονιά

Σύμφωνα με την ενημέρωση του Climate Action Tracker, τα νέα Εθνικά Καθορισμένα Συμβολές (NDC) που κατατέθηκαν από τις κυβερνήσεις δεν έχουν σημειώσει ουσιαστική πρόοδο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Μόνο 100 χώρες έχουν υποβάλει επικαιροποιημένα σχέδια, ενώ οι προβλεπόμενες μειώσεις κρίνονται ανεπαρκείς για να σταματήσουν την επικίνδυνη υπερθέρμανση.

Όπως σημειώνει ο Guardian, η νέα πρόβλεψη για άνοδο 2,6°C υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια της Συμφωνίας του Παρισιού, θέτοντας τον πλανήτη σε τροχιά ακραίων φαινομένων και σημαντικών επιπτώσεων στα οικοσυστήματα και τις κοινωνίες.

Εκπομπές ρεκόρ από ορυκτά καύσιμα

Η δεύτερη έκθεση καταγράφει αύξηση περίπου 1% στις εκπομπές άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου το 2025, φτάνοντας σε νέο ρεκόρ. Παρότι ο ρυθμός αύξησης έχει μειωθεί – από 2% την προηγούμενη δεκαετία σε 0,8% σήμερα – οι εκπομπές εξακολουθούν να κινούνται σε επίπεδα που επιδεινώνουν την κρίση. Η ταχεία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καλύπτει πλέον σχεδόν όλη την ετήσια αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης, χωρίς όμως ακόμη να την ξεπερνά.

«Ένας κόσμος με 2,6°C θερμότερα σημαίνει παγκόσμια καταστροφή»

Ο διευθύνων σύμβουλος της Climate Analytics προειδοποιεί ότι τέτοια άνοδος θα μπορούσε να ενεργοποιήσει κρίσιμα σημεία καμπής:

• κατάρρευση της κυκλοφορίας του Ατλαντικού,

• εξαφάνιση των κοραλλιογενών υφάλων,

• μόνιμη υποχώρηση παγετώνων,

• μετατροπή του Αμαζονίου σε σαβάνα.

Τέτοιες εξελίξεις, όπως εξηγεί, θα επηρέαζαν δραματικά τη γεωργία στην Ευρώπη, θα προκαλούσαν ξηρασίες στην Ασία και θα οδηγούσαν σε θανατηφόρα κύματα καύσωνα διεθνώς.

Οι δεσμεύσεις της Συμφωνίας του Παρισιού και η οπισθοχώρηση των ΗΠΑ

Ο πλανήτης έχει ήδη θερμανθεί κατά 1,3°C από την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης, με ορατές συνέπειες σε πλημμύρες, πυρκαγιές και ξηρασίες. Η Συμφωνία του Παρισιού απαιτεί από τις χώρες να ανανεώνουν τα σχέδιά τους για τη μείωση εκπομπών, όμως η πρόοδος παραμένει αργή.

Η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία έχει επιδεινώσει τις προβλέψεις: ακόμη και στο βέλτιστο σενάριο όπου συνυπολογίζονται οι στόχοι μηδενικών εκπομπών, η προβλεπόμενη άνοδος της θερμοκρασίας αυξήθηκε από 2,1°C σε 2,2°C. Ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε χαρακτηρίσει την κλιματική κρίση «φάρσα», προωθώντας την εξόρυξη ορυκτών καυσίμων, ενώ για πρώτη φορά οι ΗΠΑ δεν απέστειλαν αντιπροσωπεία στη σύνοδο κορυφής της COP.

Ελπίδες αλλά όχι λύση

Παρά την κρίσιμη κατάσταση, οι προβλέψεις είναι βελτιωμένες σε σχέση με το 2016, όταν η άνοδος υπολογιζόταν στους 3,6°C. Η ενίσχυση της πράσινης ενέργειας και η υποχώρηση της χρήσης άνθρακα έχουν συμβάλει θετικά, ωστόσο η πορεία εξακολουθεί να οδηγεί σε υπερθέρμανση πολύ πάνω από τα ασφαλή όρια.

Το Global Carbon Project καταλήγει ότι το 2025 οι εκπομπές θα συνεχίσουν να αυξάνονται, διατηρώντας τον κόσμο σε μια τροχιά που, αν δεν ανακοπεί, μπορεί να αποβεί καταστροφική για τις επόμενες γενιές.