ΟΠΕΚΕΠΕ: Χάος στις πληρωμές και απώλεια της προκαταβολής – Αγωνία για τους αγρότες

Ένα τοπίο αβεβαιότητας και πρωτοφανούς αναστάτωσης σκιαγραφεί η κατάσταση που επικρατεί στον Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), με το μεγάλο σκάνδαλο που αποκαλύφθηκε να έχει παραλύσει τις διαδικασίες και να οδηγεί σε δραματικές καθυστερήσεις τις πληρωμές των αγροτικών ενισχύσεων.

Ο Νίκος Στρατάκης από το φοροτεχνικό γραφείο και Κέντρο Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ) Exelixis, μίλησε χθες στο Ράδιο Λασίθι, περιγράφοντας τη ζοφερή πραγματικότητα που βιώνουν χιλιάδες αγρότες, οι οποίοι βλέπουν την εθιμοτυπική προκαταβολή του Οκτωβρίου να χάνεται και την αγωνία για την οικονομική τους επιβίωση να κορυφώνεται.

Το πιο άμεσο δεδομένο για τον αγροτικό κόσμο είναι η οριστική απώλεια της προκαταβολής που καταβαλλόταν σταθερά κάθε τέλος Οκτωβρίου ο κ. Στρατάκης, επιβεβαιώνοντας αυτό που όλοι φοβόντουσαν.

Η κυβέρνηση, αντιλαμβανόμενη την τεράστια αναστάτωση και τις αντιδράσεις που ελλοχεύουν, φαίνεται να καταβάλλει προσπάθειες για να περιορίσει τη ζημιά. «Θέλουνε να πληρώσουν την προκαταβολή 30 Νοέμβρη. Το έχει πει ο ίδιος ο πρωθυπουργός», ανέφερε ο κ. Στρατάκης. Το εναλλακτικό σενάριο είναι η καταβολή ολόκληρου του ποσού κάποια στιγμή μέσα στον Δεκέμβριο, με την κατάσταση να παραμένει ρευστή. Για τους αγρότες, ωστόσο, που περιμένουν αυτά τα χρήματα «για να καλλιεργήσουν όντως», όπως τόνισε ο ίδιος, κάθε μέρα καθυστέρησης ισοδυναμεί με οικονομική ασφυξία.

Η μετάβαση στην ΑΑΔΕ και οι έλεγχοι στα ΚΥΔ

Στον πυρήνα της κρίσης βρίσκεται η απόφαση για τη μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ υπό τον έλεγχο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), μια κίνηση που υπαγορεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά την εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για τη διασπάθιση κοινοτικών πόρων. Ο κ. Στρατάκης εξέφρασε τον προβληματισμό του για αυτή την εξέλιξη, σημειώνοντας πως «η ΑΑΔΕ έχει άλλο χαρακτήρα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ είχε άλλο χαρακτήρα σαν φιλοσοφία, σαν δραστηριότητα».

Στο πλαίσιο αυτής της μετάβασης, η ΑΑΔΕ έχει ήδη ξεκινήσει σαρωτικούς ελέγχους σε όλα τα ΚΥΔ ανά την Ελλάδα. Όπως διευκρίνισε ο κ. Στρατάκης, τα πρόσφατα «λουκέτα» σε ορισμένα γραφεία δεν σχετίζονται άμεσα με το σκάνδαλο των επιδοτήσεων, αλλά με φορολογικές παραβάσεις που εντοπίστηκαν. Οι έλεγχοι γίνονται ηλεκτρονικά, με διασταύρωση των δηλώσεων ΟΣΔΕ που έχουν υποβληθεί με τα τιμολόγια που έχουν εκδοθεί και καταχωρηθεί στην πλατφόρμα myDATA. Η διαδικασία αυτή, πέρα από τον εντοπισμό παρατυπιών, φαίνεται πως θα καθορίσει και το μέλλον των ίδιων των ΚΥΔ στο νέο καθεστώς πιστοποίησης.

Διαδικαστικό χάος με τις δηλώσεις και το ΑΤΑΚ

Η φετινή χρονιά υπήρξε εφιαλτική και σε διαδικαστικό επίπεδο. Η περίοδος υποβολής δηλώσεων, που κανονικά ολοκληρώνεται την άνοιξη, παρέμεινε ανοιχτή μέχρι τις 19 Οκτωβρίου. Αιτία για τις αλλεπάλληλες παρατάσεις ήταν η νέα, υποχρεωτική απαίτηση για τη δήλωση του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) για κάθε αγροτεμάχιο, μια διαδικασία που δημιούργησε τεράστια προβλήματα, ειδικά σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας με πολύπλοκα ιδιοκτησιακά καθεστώτα.

Την ίδια στιγμή, τα ΚΥΔ κλήθηκαν να φέρουν εις πέρας το έργο τους χωρίς καμία ουσιαστική υποστήριξη. «Φέτος ήμασταν τυφλά. Κάναμε ό,τι κάναμε από την προηγούμενη εμπειρία μας», παραδέχτηκε ο κ. Στρατάκης, περιγράφοντας την πλήρη απουσία επικοινωνίας και του help desk που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια από τον Οργανισμό.

Στον αέρα και τα βιολογικά σχήματα

Το χάος δεν περιορίζεται μόνο στις βασικές ενισχύσεις. Σύμφωνα με τον κ. Στρατάκη, ολόκληρη η προκήρυξη για τα βιολογικά σχήματα κινδυνεύει με ολική ακύρωση, για να προκηρυχθεί εκ νέου. Αυτό συμβαίνει ενώ χιλιάδες παραγωγοί έχουν ήδη πληρώσει μελετητές, γεωπόνους και φορείς πιστοποίησης, επενδύοντας χρήματα και χρόνο σε ένα πρόγραμμα που τώρα βρίσκεται στον αέρα. Μια προσπάθεια γίνεται να διασωθούν οι πληρωμές μόνο για τη φυτική παραγωγή, αφήνοντας εκτός, προς το παρόν, την κτηνοτροφία.

«Μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά»

Η κατάσταση αυτή, όπως την περιέγραψε εύστοχα ο κ. Στρατάκης, αποτελεί τον ορισμό της έκφρασης «μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά». Οι συνεπείς παραγωγοί, που δήλωναν ορθά τις καλλιέργειές τους και περίμεναν δίκαια τις ενισχύσεις που αποτελούν βασικό μέρος του εισοδήματός τους, βρίσκονται σήμερα όμηροι ενός συστήματος που καταρρέει, πληρώνοντας το τίμημα για τις παρανομίες άλλων. Η φετινή χρονιά είναι αναμφίβολα μεταβατική, όμως ο δρόμος για την εξομάλυνση και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μοιάζει μακρύς και επίπονος.