Ναυτιλία σε καθεστώς κρίσης – Ασφαλιστικοί κίνδυνοι, καθυστερήσεις, χαμηλή ζήτηση και κατάρρευση ναυπηγήσεων

Η παγκόσμια ναυτιλιακή αγορά διέρχεται περίοδο πρωτοφανούς αναταραχής, εξαιτίας των γεωπολιτικών εντάσεων, της οικονομικής αστάθειας και της χαμηλής ζήτησης για μεταφορές. Κεντρικός παράγοντας αυτής της πίεσης είναι η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, που έχει αναγκάσει δεκάδες πλοιοκτήτες να αναδιαμορφώσουν τις εμπορικές τους στρατηγικές και να επανεκτιμήσουν τους κινδύνους.

Ραγδαία αύξηση ασφαλιστικών κινδύνων

Η ένταση στην Ερυθρά Θάλασσα, με αποκορύφωμα τις επιθέσεις σε ελληνόκτητα πλοία ανοιχτά της Υεμένης, έχει οδηγήσει σε εκτίναξη του κόστους ασφάλισης. Σύμφωνα με πληροφορίες από τη ναυτασφαλιστική αγορά, τα ασφάλιστρα πολεμικού κινδύνου αυξήθηκαν έως και τριπλάσια, φτάνοντας το 1% της αξίας ενός πλοίου για κάλυψη επτά ημερών – ποσό που μεταφράζεται σε εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια ανά δρομολόγιο.

Ταυτόχρονα, ορισμένοι ασφαλιστικοί φορείς έχουν παγώσει καλύψεις για συγκεκριμένες διαδρομές, δημιουργώντας αβεβαιότητα στη χάραξη δρομολογίων, ιδιαίτερα στις γραμμές container και δεξαμενόπλοιων.

Ανασχεδιασμός διαδρομών και αύξηση κόστους

Πλοιοκτήτες εξετάζουν την παράκαμψη της Διώρυγας του Σουέζ, επιλέγοντας μακρύτερες διαδρομές μέσω Ακρωτηρίου Καλής Ελπίδας, κάτι που αυξάνει τον χρόνο ταξιδιού και τα έξοδα καυσίμων, ενώ απαιτεί επαναδιαπραγμάτευση συμβολαίων και ναυλοσυμφώνων.

Η αλλαγή αυτή επηρεάζει άμεσα τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, προκαλώντας καθυστερήσεις και αυξήσεις τιμών σε βασικά προϊόντα.

Πτώση ζήτησης στα εμπορευματοκιβώτια

Την ίδια στιγμή, η παγκόσμια αγορά container παρουσιάζει πτωτική τάση. Ο World Container Index της Drewry κατέγραψε μείωση 5% αυτή την εβδομάδα, για τέταρτη διαδοχική φορά. Οι ναύλοι από τη Σαγκάη προς τα βασικά λιμάνια των ΗΠΑ (Λος Άντζελες και Νέα Υόρκη) υποχώρησαν έως και 8%, ενώ αντίστοιχες μειώσεις καταγράφονται και σε διαδρομές προς Γένοβα και Ρότερνταμ.

Η ασθενής ζήτηση οφείλεται εν μέρει σε αβεβαιότητα γύρω από ενδεχόμενες νέες κυρώσεις ή δασμούς από τις ΗΠΑ, αλλά και στην πλεονάζουσα χωρητικότητα στην παγκόσμια αγορά.

Κάμψη νέων ναυπηγήσεων

Η γεωπολιτική αστάθεια και η αβεβαιότητα γύρω από τις τεχνολογίες πρόωσης έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση παραγγελιών νέων πλοίων. Το πρώτο εξάμηνο του 2025 καταγράφηκε κάμψη 80% στις παραγγελίες δεξαμενόπλοιων, ενώ στον τομέα του ξηρού φορτίου, οι παραγγελίες μειώθηκαν από 355 σε μόλις 76.

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες, που παραδοσιακά πρωτοστατούν στις ναυπηγήσεις, περιόρισαν τις νέες παραγγελίες σε μόλις τρεις για ξηρό φορτίο και 32 για δεξαμενόπλοια, έναντι 30 και 100 αντίστοιχα πέρυσι.

Φωτεινή εξαίρεση τα containerships

Μοναδικός τομέας με αύξηση παραγγελιών παραμένουν τα containerships, με τις παγκόσμιες νέες εντολές να φτάνουν τις 201 μονάδες, έναντι 170 το 2024. Οι παραγγελίες αφορούν κατά κύριο λόγο πλοία διπλού καυσίμου, που συνάδουν με τις απαιτήσεις για απανθρακοποίηση και περιβαλλοντική συμμόρφωση. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες μάλιστα διπλασίασαν τη συμμετοχή τους σε αυτό τον τομέα, στοχεύοντας σε στρατηγική ανανέωση στόλου.

Παγωμένες οι ναυπηγήσεις LNG

Αντίθετα, οι παραγγελίες για πλοία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) κατέρρευσαν από 158 σε 44 σε μόλις ένα εξάμηνο. Η περιορισμένη χωρητικότητα των ναυπηγείων και η έλλειψη ναυλώσεων μακράς διάρκειας καθιστούν τις επενδύσεις στον τομέα ιδιαίτερα ριψοκίνδυνες, με τα περισσότερα ναυπηγεία να είναι κλεισμένα έως το 2028.