Ακρίβεια και οικονομική αβεβαιότητα: Αυξάνονται τα χρέη και οι οικονομικές δυσκολίες των νοικοκυριών

Αυτή η πραγματικότητα αναδεικνύεται μέσα από τα ευρήματα της ετήσιας μελέτης του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για το οικονομικό προφίλ των νοικοκυριών το 2024, η οποία καταγράφει ότι η ακρίβεια εξακολουθεί να επιβαρύνει σχεδόν κάθε οικογένεια.

Η εκτίναξη των τιμών στα βασικά τρόφιμα έχει επηρεάσει το 72,4% των καταναλωτών, οι οποίοι αναγκάζονται να περικόψουν έξοδα από άλλες κατηγορίες προκειμένου να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες. Παράλληλα, οι δαπάνες για λογαριασμούς κοινής ωφέλειας και είδη πρώτης ανάγκης έχουν αυξηθεί για περισσότερο από το 60% των νοικοκυριών. Αντίθετα, τέσσερις στους δέκα περιορίζουν εξόδους για διασκέδαση (41,9%) και αγορές ρουχισμού και υπόδησης (39,2%).

Την ίδια ώρα, ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε ζωτικής σημασίας υπηρεσίες, όπως η υγεία, η εκπαίδευση, το ηλεκτρικό ρεύμα και η θέρμανση, αφήνοντας συχνά απλήρωτους λογαριασμούς ή καθυστερώντας ιατρικές δαπάνες.

Επιπλέον, το 39,5% των νοικοκυριών δήλωσε πως δεν διαθέτει καμία επιπλέον πηγή εισοδήματος πέραν του μισθού, ενώ πάνω από το 73% αναφέρει ετήσιες αποδοχές που δεν ξεπερνούν τα 25.000 ευρώ. Μέσα σε αυτό το κλίμα της διαρκώς διογκούμενης ακρίβειας, το 11,7% των νοικοκυριών ομολογεί ότι τα χρήματά του δεν επαρκούν ούτε για την κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών, φανερώνοντας ότι ένα σημαντικό ποσοστό συμπολιτών μας βιώνει συνθήκες οικονομικής εξαθλίωσης.

Οικονομικές υποχρεώσεις και χρέη

Σύμφωνα με την έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ, το ποσοστό των νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες οφειλές εκτοξεύηκε το 2024. Συγκεκριμένα:

• Το 28,9% δηλώνει ότι έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο. Πρόκειται για μια αύξηση 7,2 ποσοστιαίων μονάδων συγκριτικά με το 2023 και ακόμα μεγαλύτερη συγκριτικά με τα τελευταία δέκα χρόνια.
• Το 15,9% των νοικοκυριών δηλώνει ληξιπρόθεσμες οφειλές που δεν έχουν ρυθμιστεί (11,5% το αντίστοιχο ποσοστό το 2023), και το 13% δηλώνει ότι οι οφειλές είναι
  ρυθμισμένες (10,2% το αντίστοιχο ποσοστό το 2023).
• Διευρύνεται ο φόβος των νοικοκυριών ότι μπορεί να χάσουν το σπίτι τους λόγω οφειλών και το 2024. Ειδικότερα, το 16% (15,3%, 14,4% και 11,3% τα ποσοστά των ερευνών του 2023, 2022 και 2021, αντίστοιχα) των νοικοκυριών εξέφρασε τον φόβο απώλειας του ακινήτου λόγω αδυναμίας πληρωμής των υποχρεώσεων προς τις τράπεζες ή το Δημόσιο.
•  Διευρύνθηκε ακόμη περισσότερο στο 6,3% το ποσοστό των νοικοκυριών που δήλωσε πως το 2024 υπέστη δέσμευση ή κατάσχεση λογαριασμών και περιουσιακών στοιχείων λόγω οφειλών. Το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 5,6% το 2023, 3,8% το 2022 και μόλις 0,8% το 2021.

Ενδεικτικό της κατάστασης που διαμορφώνεται στην κοινωνία είναι ότι ερωτηθέντες για το πώς βλέπουν να εξελίσσονται τα πράγματα σε σχέση με τα οικονομικά τους το 2025, το 40,9% (από 53,7% στην προηγούμενη έρευνα) εκτιμά ότι θα χειροτερέψει η οικονομική του κατάσταση, το 38,8% (από 28,2%) ότι θα παραμείνει η ίδια και το 2025, ενώ το 17,5% (από 15,5%) εκτιμά ότι θα βελτιωθεί σε σχέση με το 2024.