Τεράστιο σκάνδαλο στην Ελλάδα: Γιγαντιαία απάτη με εκατ. ευρώ επιδοτήσεων για «αόρατα» χωράφια – Ερευνάται η εμπλοκή κρατικών αξιωματούχων

iraklionews.gr 13/02/2025 10:30

Μια από τις μεγαλύτερες υποθέσεις απάτης στον αγροτικό τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποκαλύπτεται στην Ελλάδα, με το Ευρωπαϊκό Γραφείο Δημόσιου Εισαγγελέα (EPPO) να ερευνά δεκάδες υποθέσεις παράνομης εκμετάλλευσης ευρωπαϊκών επιδοτήσεων από το 2017, αποκαλύπτει το politico.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, εκατομμύρια ευρώ χορηγήθηκαν σε άτομα που δήλωναν ότι κατείχαν βοσκοτόπια ή εκτελούσαν αγροτικές εργασίες, χωρίς να έχουν καμία ιδιοκτησία ή δραστηριότητα.

Η έρευνα επικεντρώνεται επίσης στη δυνατότητα εμπλοκής κρατικών αξιωματούχων, καθώς η απάτη φαίνεται να είχε εσωτερική υποστήριξη από την ΟΠΕΚΕΠΕ, την ελληνική υπηρεσία που είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση των αγροτικών επιδοτήσεων.

Η αξία των παράνομων πληρωμών εκτιμάται ότι φτάνει τα €45 εκατομμύρια ετησίως, καθιστώντας το ένα από τα μεγαλύτερα αγροτικά σκάνδαλα των τελευταίων ετών.

Η μέθοδος της απάτης – Εσωτερική πληροφόρηση και «αόρατα» χωράφια

Το 2017, αλλαγές στη νομοθεσία της Ε.Ε. διεύρυναν τον ορισμό των επιλέξιμων βοσκοτόπων, συμπεριλαμβάνοντας θαμνώδεις και δασικές εκτάσεις. Η Ελλάδα πίεσε για αυτή την αλλαγή, με αποτέλεσμα να διπλασιαστεί η επιλέξιμη αγροτική γη.

Αξιωματούχοι της ΟΠΕΚΕΠΕ και τεχνικές εταιρείες συνεργαζόμενες με την υπηρεσία ήταν οι πρώτοι που απέκτησαν πρόσβαση στα νέα δεδομένα. Λίγο αργότερα, άρχισαν να εμφανίζονται αιτήσεις για επιδοτήσεις από άτομα που δεν είχαν καμία σχέση με τις εκτάσεις που δήλωναν ως δικές τους.

Οι αιτήσεις γίνονταν χωρίς έγγραφα ιδιοκτησίας ή μισθωτήρια, ενώ ο ΟΠΕΚΕΠΕ είχε δώσει εσωτερική οδηγία να μην ελέγχονται τα συμβόλαια ή να συγκρίνονται οι δηλώσεις με τα προηγούμενα έτη.

Η απάτη φαίνεται να συντονιζόταν από κάποιον με πλήρη πρόσβαση στα αρχεία, καθώς κανένα χωράφι δεν δηλώθηκε από δύο διαφορετικούς αιτούντες την ίδια χρονιά, αποφεύγοντας έτσι τους ελέγχους.

Η έρευνα του EPPO και η δίωξη των πρώτων δραστών

Το EPPO διερευνά το σκάνδαλο από το 2021, με τουλάχιστον 70 υποθέσεις υπό εξέταση.

Μια από τις πρώτες περιπτώσεις που οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη αφορούσε απάτη στην Κρήτη, όπου δύο άτομα δήλωσαν μισθωμένη γη στην Τζια ως βοσκοτόπι, παρουσιάζοντας πλαστά συμβόλαια. Λίγο αργότερα, το ίδιο κομμάτι γης δηλώθηκε από άλλους υποτιθέμενους ιδιοκτήτες, με τις επιδοτήσεις να συνεχίζονται.

Η πρώτη μεγάλη καταδίκη έγινε τον Οκτώβριο του 2023, όταν το ελληνικό δικαστήριο επέβαλε ποινές φυλάκισης από 12 έως 24 μήνες σε εμπλεκόμενους από το Ρέθυμνο.

Πολιτικές πιέσεις και απομακρύνσεις στελεχών

Κάθε φορά που η υπόθεση αρχίζει να διαλευκαίνεται, στελέχη της ΟΠΕΚΕΠΕ που προσπαθούν να αποκαλύψουν την αλήθεια απομακρύνονται από τις θέσεις τους.

Η Παρθενόπη Τυχεροπούλου, επικεφαλής του Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ, ήταν από τις πρώτες που εντόπισαν τις παρατυπίες. Όταν ξεκίνησε έρευνα, αποκλείστηκε από τα αρχεία της υπηρεσίας και της αφαιρέθηκε η πρόσβαση στο γραφείο της.

«Υπήρξε μια οργανωμένη προσπάθεια να απαξιωθεί το έργο της, με πειθαρχικές διαδικασίες και εκδικητική απομάκρυνση», δήλωσε ο δικηγόρος της.

Την ίδια περίοδο, ο τότε πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Γρηγόρης Βάρρας, προσπάθησε να μπλοκάρει 3.500 ύποπτα ΑΦΜ, αλλά λίγο μετά εξαναγκάστηκε σε παραίτηση με απαίτηση του τότε υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκη Βορίδη.

Πρόστιμο €283 εκατ. από την Ε.Ε. και επιτήρηση της Ελλάδας

Το 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε στην Ελλάδα πρόστιμο €283 εκατομμυρίων για κακοδιαχείριση ευρωπαϊκών επιδοτήσεων.

Η Επιτροπή έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπό επιτήρηση για 12 μήνες, προειδοποιώντας πως αν δεν ληφθούν διορθωτικά μέτρα, η υπηρεσία θα χάσει την πιστοποίησή της.

Νέες παρεμβάσεις και πολιτικές εξελίξεις

Τον Σεπτέμβριο του 2024, ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κωνσταντίνος Τσιάρας, υπέγραψε σχέδιο δράσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον εξορθολογισμό του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Όμως, λίγες εβδομάδες αργότερα, ο επικεφαλής ελεγκτής Τυχεροπούλου απομακρύνθηκε ξανά από τη θέση της, με το επιχείρημα της «ανεπάρκειας».

Η ίδια έχει κινηθεί νομικά για να ακυρώσει την απόλυσή της, ενώ το EPPO ζήτησε τη μετάθεσή της στο γραφείο του στην Αθήνα ώστε να βοηθήσει στην έρευνα.

Ο νέος πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Νικόλαος Σαλάτας, είναι ο έκτος διοικητής της υπηρεσίας μέσα σε πέντε χρόνια, γεγονός που υπογραμμίζει την πολιτική αστάθεια γύρω από το σκάνδαλο.