45 χρόνια από τον θάνατο του θρυλικού Νίκου Ξυλούρη – Η φωνή της δικαιοσύνης, της αντίστασης και της ειρήνης

Σαράντα πέντε χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που η Ελλάδα αποχαιρέτησε τον Νίκο Ξυλούρη, τον μεγάλο τραγουδιστή, λυράρη και σύμβολο αντίστασης, του οποίου η φωνή παραμένει ζωντανή στις καρδιές των Ελλήνων.

Ο Νίκος Ξυλούρης, γνωστός και ως Ψαρονίκος, γεννήθηκε το 1936 στα Ανώγεια Ρεθύμνου, σε μια οικογένεια με βαθιές ρίζες στην κρητική μουσική παράδοση. Η παιδική του ηλικία σημαδεύτηκε από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς στα πέντε του χρόνια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το χωριό του όταν οι Γερμανοί το έκαψαν ολοσχερώς.

Τα πρώτα βήματα στη μουσική

Σε νεαρή ηλικία, απέκτησε την πρώτη του λύρα και γρήγορα έγινε γνωστός σε τοπικά πανηγύρια και γάμους. Στα 17 του μετακόμισε στο Ηράκλειο, όπου ξεκίνησε να τραγουδά σε νυχτερινά κέντρα. Το 1958 ηχογραφεί τον πρώτο του δίσκο με τίτλο «Μια μαυροφόρα που περνά», κατακτώντας αμέσως μια θέση στη σύγχρονη κρητική μουσική σκηνή.

Από την Κρήτη στην Αθήνα – Η συνάντηση που άλλαξε τη ζωή του

Το 1969 ηχογραφεί το άλμπουμ «Ανυφαντού», που γνωρίζει μεγάλη εμπορική επιτυχία. Η αναγνώρισή του φτάνει και στην Αθήνα, όπου το κοινό τον αποθεώνει για τη βαθιά συναισθηματική του ερμηνεία. Εκεί γνωρίζει τον Τάκη Λαμπρόπουλο, διευθυντή της Columbia, και κάνει το μεγάλο βήμα προς την έντεχνη μουσική.

Το 1971 συνεργάζεται με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στα «Ριζίτικα» και το «Χρονικό», που έγιναν σύμβολα της μουσικής αντίστασης ενάντια στη χούντα.

Η φωνή της αντίστασης και το «Μεγάλο μας τσίρκο»

Ο Ξυλούρης σφράγισε τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, τραγουδώντας σε συναυλίες και πολιτιστικές εκδηλώσεις που ένωσαν το λαό ενάντια στη δικτατορία. Το 1973, συμμετείχε στην εμβληματική θεατρική παράσταση «Το μεγάλο μας τσίρκο» με τους Κώστα Καζάκο και Τζένη Καρέζη, ένα έργο που εξελίχθηκε σε σύμβολο αντίστασης.

Συνεργάστηκε με κορυφαίους Έλληνες συνθέτες, όπως ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Χριστόδουλος Χάλαρης και ο Χρήστος Λεοντής, ενώ δισκογραφικές του επιτυχίες όπως «Ο Ερωτόκριτος» και «Το Καπνισμένο Τσουκάλι» άφησαν ανεξίτηλο σημάδι στη νεότερη μουσική ιστορία της Ελλάδας.