Λογαριασμοί ρεύματος: Η ώρα της δικαιοσύνης έφτασε – Κρίσιμες ερωτήσεις και απαντήσεις για τη συλλογική αγωγή

Η ώρα για να κατατεθεί η συλλογική αγωγή κατά των παρόχων ηλεκτρικού ρεύματος έφθασε. Η πρώτη αναμένεται να καταταθεί την Τετάρτη το πρωί στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών με τη συμμετοχή άνω των 1500 καταναλωτών από τη Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας και τη νομική της ομάδας που εργάστηκε νυχθημερόν τους τελευταίους μήνες γι' αυτόν ακριβώς το σκοπό.

Με την πρώτη αγωγή που καταθέτει η Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας-ΙΝΚΑ, κατά του μεγαλύτερου παρόχου, της ΔΕΗ, ζητά :

• Να καταργηθεί οριστικά η ρήτρα αναπροσαρμογής, ως παράνομη, άκυρη, καταχρηστική και επιβεβλημένη με αθέμιτες εμπορικές πρακτικές σε βάρος των καταναλωτών.
• Να απαγορευτεί η χρήση και η εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς των εναγόντων καταναλωτών.
• Να επιστραφούν ως αχρεωστήτως καταβληθέντα, τα χρήματα που έχουν δώσει οι καταναλωτές για τη ρήτρα, πιστώνοντάς τα σε επόμενους λογαριασμούς.

Και με την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατατίθεται μαζί με την αγωγή η ΓΟΚΕ-ΙΝΚΑ ζητά:

• Να απαγορευτεί η καταγγελία οποιασδήποτε σύμβασης των εναγόντων καταναλωτών που δεν έχουν πληρώσει τα ποσά της ρήτρας αναπροσαρμογής
• Να απαγορευτεί η διακοπή της ηλεκτροδότησης σε όλους τους ενάγοντες καταναλωτές που δεν πληρώνουν τα ποσά της ρήτρας αναπροσαρμογής.
• Να διαταχθεί η άμεση επανασύνδεση όλων των παροχών ρεύματος που κόπηκαν, εφόσον έχει πληρωθεί το υπόλοιπο του λογαριασμού, πλην της ρήτρας αναπροσαρμογής.
• • Να μην τιμολογείται και να μην χρεώνεται στους ενάγοντες καταναλωτές η ρήτρα αναπροσαρμογής.

Τις τελευταίες μέρες διακινείται σε επίπεδο επικοινωνιακό η πρόθεση της κυβέρνησης να παρέμβει στις τιμές του ρεύματος. Επ’ αυτού οι άνθρωποι του ΙΝΚΑ ΓΟΚΕ λένε τα εξής: "Ακόμα κι αν η παρέμβαση ανέλθει στα 2 δις, θα είναι σταγόνα στον ωκεανό, εφόσον τούτο μεταφράζεται σε 400 ευρώ για κάθε καταναλωτή. Δηλαδή στη μονογονοεϊκή οικογένεια από την Πάτρα που η ρήτρα ανήλθε στα 1700 ευρώ, απλά θα μειωθεί στα 1300 ή στην επιχείρηση τροφοδοσίας πλοίων από τον Πειραιά που η ρήτρα ανήλθε στις 4.500, το ποσό θα μειωθεί στις 4.100,00 ευρώ.

Εμείς δηλώνουμε ότι η υπόθεση παίρνει πια το δρόμο της δικαιοσύνης, οι ρήτρες θα ελεγχθούν και τα χρήματα που δόθηκαν από αιτία μη νόμιμη, ζητάμε να επιστραφούν στους έλληνες καταναλωτές. Η ιστορία θυμίζει έντονα το 1999 και το Χρηματιστήριο. Όπως τότε, έτσι και τώρα, στήθηκε ένας μηχανισμός άντλησης υπερκερδών, ένας μηχανισμός αναδιανομής του εισοδήματος στις πλάτες των μισθωτών, των συνταξιούχων, των αυτοαπασχολούμενων και των επιχειρήσεων. Καμία παρέμβαση δεν θα σταματήσει τον έλεγχο της νομιμότητας και την επιστροφή των χρημάτων στους έλληνες καταναλωτές".

Το τι οδήγησε στην απόφαση για την κατάθεση συλλογικής αγωγής είναι προφανές. Οι υπέρογκοι λογαριασμοί, λόγω της ρήτρας αναπροσαρμογής, δεν είναι δυνατόν να αποπληρωθούν από τα περισσότερα νοικοκυριά, κάτι που σημαίνει ότι προκαλείται αδιέξοδο και απόγνωση. Δύο εκ των δικηγόρων που κόπιασαν ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες, ο Αλέξης Αλεξόπουλος και ο Γιώργος Καλτσάς, μίλησαν στο NEWS 24/7 για τη μεγάλη παγίδα της ρήτρας και τους τρόπους άμυνας των καταναλωτών.

Το μυστήριο με τη ρήτρα αναπροσαρμογής: Πώς προκύπτει και γιατί επηρεάζει τόσο πολύ τους λογαριασμούς

Αλέξης Αλεξόπουλος: Οι πρώτες έντονες διαμαρτυρίες άρχισαν από το Σεπτέμβριο του 2021. Τότε άρχισαν και οι πρώτες ειδοποιήσεις από τους παρόχους με τις οποίες άλλαζαν μονομερώς ακόμα και τις συμβάσεις που δεν είχαν ρήτρα αναπροσαρμογής με μία απλή υποσημείωση στο τιμολόγιο και παραπομπή κατά τα λοιπά στον ιστότοπο για περαιτέρω πληροφορίες.

Η ρήτρα, ως τέτοια στη μεθοδολογία της, εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2020. Με μία πρόταση της ΡΑΕ, όχι νόμο ούτε καν κανονιστική ρύθμιση, άρχισε να εφαρμόζεται από τη ΔΕΗ τον Αύγουστο του 2021, αποκλίνοντας η τελευταία από τον τύπο υπολογισμού που πρότεινε η ΡΑΕ. Οι λογαριασμοί του ρεύματος εξακοντίστηκαν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2022.

Γιώργος Καλτσάς: Στο πλαίσιο της "πράσινης" μετάβασης και της εναρμόνισης με το κοινοτικό δίκαιο η ΡΑΕ αποφάσισε τη μετάβαση σ' ένα άλλο μοντέλο της χρέωσης προμήθειας και την αντικατάσταση της ρήτρας του διοξειδίου του άνθρακα από μία μεθοδολογία υπολογισμού θεμελιούμενη στην οριακή τιμή συστήματος όπως αυτή διαμορφώνεται στο χρηματιστήριο ενέργειας.

Η ΡΑΕ, μεταξύ άλλων, λέει το εξής: Αυτό το κοινό εργαλείο θα έχει δύο όρια, ένα πάνω και ένα κάτω. Οσο η τιμή της κιλοβατώρας είναι μεταξύ των δύο ορίων, η ρήτρα δεν ενεργοποιείται. Οταν ξεπερνάει το πάνω όριο, που σημαίνει κόστος για τον προμηθευτή, ενεργοποιείται και μετακυλίει το κόστος στον καταναλωτή. Οταν κατεβαίνει κάτω από το κατώταρο όριο, πρέπει ο προμηθευτής να αποδώσει το όφελος στον καταναλωτή.

Συστήνει, λοιπόν, η ΡΑΕ, ότι επειδή πρόκειται για έναν έκτακτο μηχανισμό, ο οποίος θα πρέπει να ενεργοποιείται σπανίως, τα όρια να καθορίζονται βάσει ιστορικών δεδομένων και εύλογων παραδοχών προβλέψεων. Φτάσαμε όμως εδώ και που έχουμε φτάσει γιατί ακόμα και σήμερα έχουν καθορίσει τα όρια με τα δεδομένα των αρχών 2021 (η μεγαβατώρα κόστιζε 50 ευρώ ενώ το Μάρτιο 2022 έφτασε να στοιχίζει 272 ευρώ). Αν λάβει κανείς υπόψη του και τους δύο συντελεστές προσαύξησης, σκεφτείτε για ποια κατάσταση μιλάμε.

Η ΡΑΕ, επειδή διαπιστώνει το πρόβλημα, αρχίζει εκτεταμένη και ευρεία διαβούλευση το καλοκαίρι του 2021, επισημαίνοντας όλα τα παραπάνω. Η ενεργειακή κρίση είναι μόνο ένας από τους πυλώνες της ανισορροπίας. Δεν είναι δυνατόν όμως όλο αυτό το κόστος να μετακυλίεται στον καταναλωτή. Η αισχροκέρδεια έχει να κάνει με το γεγονός ότι τα όρια έχουν παραμείνει στα επίπεδα των αρχών του 2021. Επιπροσθέτως δεν αξιοποιείται όσο θα έπρεπε στο ενεργειακό μείγμα η ωφέλεια από τις ΑΠΕ για λόγους κερδοσκοπικούς, δεδομένου ότι ακόμα και σήμερα την πρωτιά κατέχει το φυσικό αέριο, του οποίου η τιμή έχει εκτοξευτεί.

Αλέξης Αλεξόπουλος: "Πέρα από το αν αντιπροσωπεύει κόστος, πέρα από το αν είναι εναρμονισμένη πρακτική, υπάρχει μία παράμετρος που καθιστά τη ρήτρα παράνομη και καταχρηστική. Οι ρήτρες είναι όροι σε συμβόλαια τα οποία μπαίνουν μέσα σε μία σύμβαση προσχώρησης. Οπως είναι διατυπωμένη η ρήτρα στα συμβόλαια των παρόχων, δεν υπήρχε ποτέ στα συμβόλαιο. Το δε τρόπο υπολογισμού τον ξέρετε. Εχουμε, κοντολογίς, αδιαφάνεια και καταχρηστικότητα. Που έγκειται η αδιαφάνεια; Ο καταναλωτής από τη διατύπωση της ρήτρας δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να καταλάβει τι σημαίνει αυτό στο λογαριασμό του. Ενημερώθηκε για παράδειγμα η μονογονεϊκή οικογένεια από το Ηράκλειο, που πλήρωνε μόλις 250 ευρώ ότι από εδώ και πέρα θα πληρώνει 1250;

Γιώργος Καλτσάς: Δεν μπορεί να ανέλαβε συμβατική δέσμευση ο πελάτης ξέροντας ότι ίσως να μην του φτάνει ο μισθός του να πληρώνει το λογαριασμό την ίδια ώρα που το άλλο μέρος έχει 800εκ ευρώ κέρδη και μοιράζει μπόνους στα στελέχη του.

Aλέξης Αλεξόπουλος: Αφήστε που κανείς δεν ενημέρωσε όταν υπεγράφησαν οι συμβάσεις σε σχέση με τη μεγάλη κυμαινότητα που μπορεί να προκύψει.

Τι (δεν) έκανε η κυβέρνηση για την προστασία των καταναλωτών

Αλέξης Αλεξόπουλος: Πρώτα απ' όλα το κράτος έχει Αρχές. Τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή και τη ΡΑΕ. Υπάρχουν επίσης ανεξάρτητες Αρχές όπως ο Συνήγορος του Καταναλωτή. Υπάρχουν λοιπόν σχετικές εισηγήσεις από το Συνήγορο του Καταναλωτή οι οποίες έχουν διαπιστώσει την παρανομία. Δεν είναι βέβαια δεσμευτικές για τους παρόχους. Το κράτος φυσικά, όπως μάθαμε πρόσφατα, γνωρίζει ότι οι πάροχοι έχουν υπερκέρδη. Και τι λέει γι' αυτό; Ο,τι θα τα φορολογήσει. Θα επιστραφούν όμως τα χρήματα στα φυσικά πρόσωπα με τη μορφή κοινωνικού μισθού; Οχι βέβαια. Τίποτα απολύτως δεν έχει κάνει το ελληνικό κράτος για να προστατεύσει τον καταναλωτή. Θα μπορούσε να έχει μπει πλαφόν. Με τη σημερινή κατάσταση δημιουργούνται συνθήκες 19ου αιώνα στην ελληνική κοινωνία.

Γιώργος Κάλτσας: Θα μπορούσε, επίσης, να επιμείνει η ΡΑΕ στην πρόταση που έκανε για να μπει πλαφόν στη ρήτρα + – 30%. Ουσιαστικά καταργούσε τη ρήτρα. Και τότε άρχισαν να ισχυρίζονται οι πάροχοι ότι θα γίνουμε Σοβιετική Ένωση. Εκεί χρειαζόταν μία θεσμική παρέμβαση του αρμόδιου Υπουργού η οποία όμως δεν ήρθε ποτέ και γι' αυτό φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Η ΡΑΕ εξέδωσε νέα ανακοίνωση τον Μάρτιο του 2022, με αφορμή την αυθαίρετη αλλαγή της σταθερής τιμολόγησης με την εισαγωγή της ρήτρας, με την οποία ουσιαστικά ισχυρίζεται ότι οι πάροχοι εδώ και δύο χρόνια έχουν μία εναρμονισμένη πολύ συγκεκριμένη πρακτική.

Οι διακοπές του ρεύματος

Αλέξης Αλεξόπουλος: Εχουμε διακοπές ρεύματος σε ανθρώπους που δεν πληρώνουν. Ακόμα και για περιπτώσεις στις οποίες οι πάροχοι δεν προχωρούν σε δεύτερο διακανονισμό. Τη δύναμη όμως οι καταναλωτές την έχουν στα χέρια τους. Είμαστε πολλοί. Τη θέλησή τους δεν μπορούν να την επιβάλλουν σε 6,5 εκατομμύρια καταναλωτές. Απευθύνουμε κάλεσμα να πυκνώσουν οι γραμμές των εναγόντων στη συλλογική αγωγή, της ενέργειας του ΙΝΚΑ. Η ρήτρα μπορεί να καταργηθεί στα δικαστήρια. Κάνουμε κάλεσμα παντού. Σε κινήματα, συνδικάτα, σωματεία. Τις προάλλες έκοψαν το ρεύμα σε οικογένεια με άνεργο πατέρα με συνολικό ύψος απλήρωτα λογαριασμών 4500. Το ποσό που αντιστοιχεί στη ρήτρα αναπροσαρμογής ξεπερνάει τις 3200 ευρώ.

Γιώργος Καλτσάς: Να πούμε εδώ ότι τα πράγματα σε σχέση με το παρελθόν έχουν αλλάξει. Δεν έρχεται ο τεχνικός από το ΔΕΔΔΗΕ να κόψει την παροχή. Πλέον, αυτή η διαδικασία γίνεται αυτόματα.

Αλέξης Αλεξόπουλος: Διακοπές ρεύματος γίνονται και σε επιχειρήσεις. Μερικές επιχειρήσεις βάζουν κάποια ποσά αλλά δουλεύουν χωρίς κέρδος. Έως πότε, όμως, μπορεί να γίνεται αυτό; Το μεγαλύτερο πρόβλημα πάντως το αντιμετωπίζουν οι φτωχές οικογένειες οι οποίες βρίσκονται ξαφνικά μπροστά σ' ένα υπαρξιακό αδιέξοδο. Οταν δεν υπάρχει στο νοικοκυριό ρεύμα για μαγείρεμα και θέρμανση, τίθεται, πολύ απλά, θέμα επιβίωσης.

Γιώργος Καλτσάς: Μιλάμε για βαρβαρότητα. Εδώ και έξι μήνες κάποιοι έχουν θησαυρίσει. Οι ρήτρες θα ελεγχθούν, θα ακυρωθούν και τα χρήματα θα επιστραφούν. Καμία παρέμβαση δεν θα σταματήσει το δικαστικό έλεγχο της ρήτρας.

Τι μπορούν να κάνουν οι πολίτες

Αλέξης Αλεξόπουλος: Πρώτη συμβουλή είναι η επικοινωνία μαζί μας και η εγγραφή στην αγωγή για την κατάργηση της ρήτρας. Δουλέψαμε πέντε δικηγόροι γι' αυτό, πιεστήκαμε από τις εξελίξεις. Μελετάμε και γράφουμε νύχτα μέρα, η πίεση από τους καταναλωτές είναι μεγάλη. Έρχεται κόσμος στη γραμματεία και κλαίει, είναι σε απόγνωση. Θα κατατεθεί επίσης αίτηση ασφαλιστικών μέτρων στο πρωτοδικείο της Αθήνας έτσι ώστε να μην κόβεται το ρεύμα σε κανέναν ενάγοντα καταναλωτή ο οποίος δεν πληρώνει τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Πριν εκδικαστεί η αίτηση για τα ασφαλιστικά μέτρα και υπάρχει αδυναμία πληρωμής, πληρώνουμε έναντι ή κάνουμε διακανονισμό. Οι εκπτώσεις που έχουν γίνει μέχρι στιγμής στους λογαριασμούς είναι αστείες.

Γιώργος Καλτσάς: Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι από όλο αυτό τον ορυμαγδό η κυβέρνηση, το κράτος καλύτερα, εισπράττει το ΦΠΑ. Συνεπώς όποια παρέμβαση γίνει, αν γίνει, θα είναι απότοκος της ληστρικής αυτής ρήτρας. Τα χρήματα πρέπει να επιστραφούν. Έχουμε εμπιστοσύνη στην ελληνική δικαιοσύνη και οι δικαστές ως μέρος της κοινωνίας, βιώνουν το πρόβλημα.

Σε περίπτωση που χαθεί η δικαστική μάχη

Αλέξης Αλεξόπουλος: Θα πρέπει να χάσουμε όχι μία φορά, αλλά 20. Το δίκιο είναι με το μέρος μας, αυτό είναι σίγουρο. Ήδη 1500 και πλέον καταναλωτές έχουν πυκνώσει τις γραμμές του καταναλωτικού κινήματος, η συμμετοχή είναι τεράστια, μέχρι την εκδίκαση υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής και εγγραφής. Η συμμετοχή έχει πολλαπλασιαστεί τις τελευταίες μέρες, γι΄αυτό και πιεστήκαμε και την Τετάρτη καταθέτουμε. Η δύναμη που θα ασκήσουμε είναι η φυσική μας παρουσία.

Γιώργος Καλτσάς: Το πρόβλημα αυτό ακουμπά τους πάντες, πρέπει να το πούμε αυτό. Ήταν μία κοπιώδης εργασία μηνών από πέντε δικηγόρους, έχει γίνει μία άρτια δουλειά που αναδεικνύει ένα μηχανισμό αισχροκέρδειας, ένα μηχανισμό διανομής εισοδήματος. Τα χρήματα αυτά πρέπει να επιστραφούν στον ελληνικό λαό.

Αλέξης Αλεξόπουλος: Εγώ πιστεύω ότι ακουμπά το σκληρό πυρήνα του πολιτισμού μας. Και στο τέλος-τέλος οι μόνοι αγώνες που χάθηκαν είναι αυτοί που δεν δόθηκαν.

πηγή: news247.gr