Δύο επιστολές της Κομισιόν «καίνε» τον ΟΠΕΚΕΠΕ – Γιατί απέρριψε το σχέδιο εξυγίανσης του Ιουνίου 2025 ως «απαράδεκτο»

Νέα στοιχεία αναφορικά με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δημοσιεύουν οι Data Journalists.

Πρόκειται για δύο επιστολές της Γενικής Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (DG AGRI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Η πρώτη, απεστάλη τον Μάρτιο του 2025 προς τον τότε πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, Νίκο Σαλάτα. Με αυτήν, η DG AGRI ζητούσε από τον Οργανισμό να «συμμορφωθεί», καθώς είχε διαπιστώσει «σοβαρές ελλείψεις στα συστήματα διακυβέρνησης για το ΟΣΔΕ στην Ελλάδα». Στο πλαίσιο αυτό, έθεσε τελεσίγραφο προς την τότε διοίκηση να εκπονήσει κα να υποβάλλει σχέδιο εξυγίανσης του Οργανισμού μέχρι και τις αρχές Ιουνίου του 2025.

Σε διαφορετική περίπτωση προειδοποιούσε για «αναστολή πληρωμών». Πράγματι, το σχέδιο εκπονήθηκε και υπεβλήθη στην DG AGRI στις 2 Ιουνίου του 2025. Ωστόσο δεν είχε καμία τύχη. Τον Αύγουστο του 2025 η DG AGRI απέστειλε επιστολή με βάση τις διαπιστώσεις της στο σχέδιο εξυγίανσης. Η DG AGRI ήταν αρνητική. Το σχέδιο είχε απορριφθεί καθώς «δεν επαρκούσε για την αποκατάσταση των ελλείψεων», ενώ παράλληλα η DG AGRI χτυπούσε εκ νέου «καμπανάκια» για αναστολή πληρωμών. Είναι πράγματι εντυπωσιακό ότι ακόμη και την ύστατη ώρα δεν κατάφεραν να εκπονήσουν ένα σχέδιο εξυγίανσης με βάση τις προδιαγραφές που απαιτεί η Κομισιόν. Οι Data Journalists, δημοσιεύουν και τις δύο επιστολές. Ας δούμε όμως τι αναφέρει η κάθε μία από αυτές.

Η πρώτη επιστολή «καμπανάκι» από την DG AGRI

Το Μάρτιο του 2025 η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, απέστειλε στον ΟΠΕΚΕΠΕ και την Ειδική Γραμματεία της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ) του υπουργείου Οικονομικών επιστολή, σε συνέχεια του ελέγχου που είχε πραγματοποιήσει το Σεπτέμβριο του 2024. Στην επιστολή, γινόταν αναφορά στα ευρήματα του ελέγχου της DG AGRI που μόνο ευνοϊκά δεν ήταν για την ελληνική πλευρά. Όπως αναφέρεται στην επιστολή που δημοσιεύουν οι Data Journalists, «ο έλεγχος συμμόρφωσης που διενεργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024 από τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (ΓΔ AGRI) αποκάλυψε σειρά πιθανών σοβαρών ελλείψεων στα συστήματα διακυβέρνησης για το ΟΣΔΕ στην Ελλάδα».

Επίσης όπως υπογραμμιζόταν, «ο Οργανισμός Πιστοποίησης», δηλαδή το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, είχε επιβεβαιώσει στην ετήσια έκθεσή του για το έτος 2024, «την ύπαρξη πιθανών σοβαρών ελλείψεων στα συστήματα διακυβέρνησης στην Ελλάδα».

Η DG AGRI λοιπόν χτυπούσε «καμπανάκι» στον ΟΠΕΚΕΠΕ.

«Εάν επιβεβαιωθούν και δεν διορθωθούν για τα έτη υποβολής αιτήσεων 2025 και εξής, οι ελλείψεις αυτές θα θεωρηθούν σοβαρές κατά την έννοια του άρθρου 2 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116» αναφερόταν στην επιστολή. Ο συγκεκριμένος κανονισμός αφορά «στη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013». Το άρθρο 2 στοιχείο δ) που επικαλείται η DG AGRI έχει να κάνει με «σοβαρές ελλείψεις στην εύρυθμη λειτουργία των συστημάτων διακυβέρνησης». Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός είναι σαφής:

«Η ύπαρξη συστημικής αδυναμίας, λαμβανομένων υπόψη της επαναληπτικότητας, της βαρύτητας και της δυνατότητας να θέσει σε κίνδυνο την ορθή δήλωση δαπανών, την υποβολή εκθέσεων επιδόσεων ή την τήρηση του ενωσιακού δικαίου» τονίζεται στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό.

Στην προκειμένη περίπτωση, η DG AGRI δεν άφησε κανένα περιθώριο παρερμηνείας. Σύμφωνα με όσα επισήμανε στην επιστολή, «οι παραλείψεις ήταν επαναλαμβανόμενες», με αποτέλεσμα να επηρεάζει «τη βεβαιότητα που μπορεί να αποκομίσει η ΓΔ AGRI όσον αφορά την επιλεξιμότητα των τρεχουσών και μελλοντικών δαπανών».

«Εάν επιβεβαιωθούν και δεν διορθωθούν για τα έτη υποβολής αιτήσεων 2025 και εξής, οι ελλείψεις αυτές θα θεωρηθούν σοβαρές κατά την έννοια του άρθρου 2 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116. Ορισμένες από τις εν λόγω ελλείψεις έχουν ήδη εντοπιστεί κατά την προηγούμενη περίοδο της ΚΓΠ· συνεπώς, είναι επαναλαμβανόμενες, πράγμα που, σε συνδυασμό με τη σοβαρότητά τους, υποδηλώνει την ύπαρξη σοβαρού προβλήματος το οποίο επηρεάζει τη βεβαιότητα που μπορεί να αποκομίσει η ΓΔ AGRI όσον αφορά την επιλεξιμότητα των τρεχουσών και μελλοντικών δαπανών της ΚΓΠ που υπόκεινται στο ΟΣΔΕ» επισημαίνεται στην επιστολή.

«Αναστολή των μηνιαίων πληρωμών»

Στην ίδια επιστολή, η DG AGRI περιέγραφε ένα προς ένα τα σημεία που θα πρέπει να περιλαμβάνει το σχέδιο εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ. Συγκεκριμένα παρέθετε αναλυτικές προτάσεις για το «Σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων (ΣΑΑ)», το «Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου για τις παρεμβάσεις του ΟΣΔΕ το οποίο παρέχει διασφάλιση σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών της ΚΓΠ», «την εφαρμογή: – συστήματος κυρώσεων που είναι αναλογικό και διαβαθμισμένο ανάλογα με τη σοβαρότητα, την έκταση, τον διαρκή χαρακτήρα και την επανάληψη της μη συμμόρφωσης» κτλ.

Η DG AGRI έθετε ως χρονικό όριο για την αποστολή του σχεδίου δράσης τους δύο μήνες.

«Για να μπορέσει η ΓΔ AGRI να αξιολογήσει κατά πόσον το σχέδιο δράσης επαρκεί για την αποκατάσταση καθεμίας από τις προαναφερθείσες ελλείψεις, παρακαλούμε να μας υποβάλετε περιγραφή των προβλεπόμενων διορθωτικών μέτρων που καλύπτουν επαρκώς κάθε σημείο που αναφέρεται ανωτέρω, καθώς και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση κάθε δράσης (δηλ. τελική ημερομηνία ολοκλήρωσης), το οποίο δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους 12 μήνες από την έναρξη του σχεδίου δράσης, και τα ορόσημα που θα επιτρέψουν την ορθή παρακολούθηση του σχεδίου δράσης, μέσω τακτικής υποβολής εκθέσεων» τονιζόταν σ.

Παράλληλα η DG AGRI χτύπησε «καμπανάκι» για τις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η πρόθεσή της ήταν σαφής: Ή συμμορφώνεστε ή αλλιώς θα υπάρξει θέμα με τις πληρωμές.

«Υπενθυμίζω ότι, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116, η μη υποβολή του σχεδίου δράσης μπορεί να οδηγήσει σε αναστολή των μηνιαίων πληρωμών που αναφέρονται στο άρθρο 21 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116 ή των ενδιάμεσων πληρωμών που αναφέρονται στο άρθρο 32 του ίδιου κανονισμού» υπογράμμιζε η DG AGRI.

Η προειδοποιητική επιστολή του Μαρτίου του 2025 της DG AGRI

Το σχέδιο Σαλάτα για την έξοδο από την κρίση

Την επιστολή της DG AGRI παρέλαβε ο τότε πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ Νίκος Σαλάτας. Ένα πρόσωπο που προέρχεται από την Δικαιοσύνη, καθώς είναι πρόεδρος Εφετών επί τιμή με μακρά θητεία στο παρελθόν και στο ΔΣ της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων.

Η διοίκηση Σαλάτα έθεσε μπρος σε εφαρμογή το σχέδιο εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ με τη βοήθεια υπηρεσιακών στελεχών. Επρόκειτο για φιλόδοξο σχέδιο εξυγίανσης το οποίο χαρακτήριζαν σύμφωνα με πληροφορίες ως «το καλύτερο σχέδιο δράσης». Η συνέχεια ωστόσο δεν επιβεβαίωσε τις προσδοκίες. Λίγο μετά ο κ. Σαλάτας καρατομήθηκε από τη θέση του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, με απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα, μετά και την αρνητική στάση που τήρησε απέναντι στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία κατά τις έρευνες στον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Η απόρριψη του σχεδίου από την Κομισιόν

Τελικά το σχέδιο Σαλάτα υπεβλήθη στην DG AGRI στις 2 Ιουνίου του 2025 από την επόμενη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Δύο μήνες μετά, η DG AGRI απέστειλε νέα επιστολή με τις παρατηρήσεις της στο σχέδιο εξυγίανσης που της είχε αποσταλεί. Όπως υπογραμμιζόταν στην επιστολή, «οι αρχές της χώρας σας παρείχαν πίνακα Excel, στον οποίο εξηγείται λεπτομερώς ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει τις πιθανές σοβαρές ελλείψεις η κάθε προτεινόμενη επιμέρους δράση». Παράλληλα, «ο πίνακας Excel περιλαμβάνει επίσης στόχους και ορόσημα, καθώς και την κατάσταση υλοποίησης για όσους στόχους και ορόσημα θεωρείται ότι έχουν ήδη υλοποιηθεί».

Ωστόσο, το σχέδιο εξυγίανσης απορρίφθηκε από την DG AGRI, με το σκεπτικό «ότι δεν επαρκεί για την αποκατάσταση των ελλείψεων».

«Μετά από ανάλυση του σχεδίου δράσης και των συμπληρωματικών πληροφοριών που παρασχέθηκαν από τις ελληνικές αρχές στην επιστολή σας της 2ας Ιουνίου 2025, η ΓΔ AGRI είναι της άποψης ότι το σχέδιο, όπως προτείνεται επί του παρόντος, δεν επαρκεί για την αποκατάσταση των ελλείψεων και, ως εκ τούτου, δεν συμμορφώνεται με τις διατάξεις του άρθρου 29 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2022/129» αναφέρεται στην επιστολή της DG AGRI. Παράλληλα, η Κομισιόν χτυπούσε για ακόμη μια φορά «καμπανάκι» για πιθανή αναστολή πληρωμών.

«Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2116/2021, εάν ένα κράτος μέλος δεν υποβάλει σχέδιο δράσης που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του εν λόγω άρθρου, η Επιτροπή ενδέχεται να εκδώσει εκτελεστικές πράξεις για την αναστολή των μηνιαίων πληρωμών που αναφέρονται στο άρθρο 21 παράγραφος 3 ή των ενδιάμεσων πληρωμών που αναφέρονται στο άρθρο 32 του ίδιου κανονισμού» τονίζεται χαρακτηριστικά στην επιστολή.

Η επιστολή της Κομισιόν που απορρίπτει το σχέδιο εξυγίανσης

datajournalists.gr