Ηλεκτρονικός «βώλος» σε κάθε αιγοπρόβατο – Το νέο σύστημα ταυτοποίησης

Σε ένα πλαίσιο που χαρακτηρίζεται από ενισχυμένη διαφάνεια, πολλαπλές διασταυρώσεις στοιχείων και πλήρη ευθυγράμμιση με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η κυβέρνηση παρουσίασε το μεταρρυθμιστικό πακέτο που θα καθορίσει το σύστημα αγροτικών ενισχύσεων τα επόμενα χρόνια. Κεντρικός πυλώνας της αλλαγής είναι η μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, διαδικασία που – όπως ανακοινώθηκε – ολοκληρώνεται έως το τέλος του έτους.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, έδωσε το στίγμα της νέας φάσης, ξεκαθαρίζοντας ότι η χώρα «δεν θα χάσει ούτε ένα ευρώ» και ότι το 2025 οι συνολικές πληρωμές προς τους παραγωγούς θα αγγίξουν τα 3,7 δισ. ευρώ. Τόνισε μάλιστα ότι η κυβέρνηση neither θριαμβολογεί ούτε υιοθετεί καταστροφολογικές αφηγήσεις, αλλά επιδιώκει ένα αξιόπιστο σύστημα που εναρμονίζεται με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.

Την παρουσίαση πλαισίωσαν ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας και ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής, οι οποίοι περιέγραψαν το νέο καθεστώς ελέγχων που θα χαρακτηρίζεται από προηγμένα εργαλεία ανάλυσης κινδύνου, γεωχωρικές διασταυρώσεις και επιτόπιες επαληθεύσεις από μικτά κλιμάκια.

Φέτος οι πληρωμές πραγματοποιούνται με βάση τη συμφωνία με την Κομισιόν, γεγονός που έχει οδηγήσει στο 75% του περσινού ποσού. Όπως υπογράμμισαν οι αρμόδιοι, η μείωση είναι προσωρινή: μετά την εξόφληση της βασικής και συνδεδεμένης ενίσχυσης, των εξισωτικών αποζημιώσεων και των οικολογικών σχημάτων, θα ακολουθήσει «δεύτερη κατανομή», η οποία θα ευνοήσει τους παραγωγούς με απολύτως ειλικρινείς δηλώσεις.

Παρουσιάζοντας τον προγραμματισμό των τελευταίων μηνών, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στα πρόστιμα του παρελθόντος και στη «ανοιχτή αμφισβήτηση» που εξέφρασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το προηγούμενο σύστημα. Το αναθεωρημένο πλαίσιο πληρωμών στάλθηκε στις Βρυξέλλες στις 4 Νοεμβρίου, ενώ λίγες ημέρες αργότερα τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για τη μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης τόνισε ότι οι ενισχύσεις θα κατανέμονται βάσει «αντικειμενικών και αδιαμφισβήτητων δεδομένων» και πως ο υπολογισμός του ζωικού κεφαλαίου θα βασίζεται στα επίσημα παραστατικά γάλακτος, κρέατος και ζωοτροφών. Εξήγησε επίσης ότι τα δικαιώματα στους βοσκότοπους θα χορηγούνται μόνο εκεί όπου πράγματι βόσκουν τα ζώα, στηρίζοντας το κριτήριο της ομορότητας. Προβλέπεται επίσης δικαίωμα ένστασης σε κάθε παραγωγό που θεωρεί ότι αδικήθηκε από τους ελέγχους.

Στο κομμάτι των πληρωμών, ο κ. Χατζηδάκης ανακοίνωσε ότι φέτος θα καταβληθούν 363 εκατ. ευρώ σε αποζημιώσεις, διαβεβαιώνοντας ότι το τελικό ποσό ενίσχυσης θα είναι ισάξιο του περσινού, αν και θα δοθεί με διαφορετικό τρόπο. «Οι έντιμοι αγρότες θα λάβουν περισσότερα από κάθε άλλη χρονιά», υπογράμμισε.

Ο υπουργός Κώστας Τσιάρας στάθηκε στον «αγώνα δρόμου» που ξεκίνησε από τη στιγμή που η Κομισιόν αμφισβήτησε δημόσια το προηγούμενο σύστημα. Ο ίδιος παρουσίασε τα επικαιροποιημένα στοιχεία: 608.246 αιτήσεις, 471.883 δικαιούχοι, προκαταβολή 363 εκατ. ευρώ, ενώ ειδική αναφορά έγινε στα 98 εκατ. ευρώ που θα λάβουν 87.753 κτηνοτρόφοι και στα 265 εκατ. ευρώ που θα κατανεμηθούν σε 211.030 ΑΦΜ.

Στα «κοφτολίβαδα», όπου εντοπίζονται σοβαρές αναντιστοιχίες με δορυφορικές εικόνες, έχουν δηλωθεί 212.117 τεμάχια, εκ των οποίων εξαιρούνται 195.900. Στα αγροτεμάχια με ΚΑΕΚ δηλώθηκαν 106.565, με 15.116 να απορρίπτονται, κυρίως στις Περιφερειακές Ενότητες Σερρών, Δράμας και Θεσσαλονίκης. Παντού προβλέπεται διαδικασία ένστασης.

Για τις περιπτώσεις όπου οι διαθέσιμοι βοσκότοποι δεν επαρκούν για το δηλωμένο ζωικό κεφάλαιο, ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα ενεργοποιήσει συμπληρωματική κατανομή για 13.421 κτηνοτρόφους, λαμβάνοντας υπόψη τα τιμολόγια γάλακτος, κρέατος και ζωοτροφών, επιλέγοντας πάντα το κριτήριο που ευνοεί περισσότερο τους παραγωγούς.

Στο σκέλος της εφαρμογής, ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής έκανε λόγο για «νέα εποχή αξιοπιστίας» και παρουσίασε τις τρεις βασικές τομές:
– κάθε αιγοπρόβατο θα φέρει ηλεκτρονικό βώλο, με τα στοιχεία να καταγράφονται σε βάση που θα συνδέεται άμεσα με το ΟΣΔΕ,
– θα πραγματοποιούνται εκτεταμένοι διασταυρωτικοί έλεγχοι με εργαλεία ανάλυσης κινδύνου,
– το ιδιοκτησιακό καθεστώς θα ελέγχεται μέσω διασύνδεσης με το Εθνικό Κτηματολόγιο και το νέο Μητρώο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΜΙΔΑ) της ΑΑΔΕ.

Ο ίδιος υπενθύμισε ότι το νομοσχέδιο για τη μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση και προβλέπει ότι από 1 Ιανουαρίου 2026 η ΑΑΔΕ αναλαμβάνει πλήρως τον ρόλο του οργανισμού πληρωμών. Μαζί της μεταφέρονται η περιουσία, τα πληροφοριακά συστήματα, η διαπίστευση και το προσωπικό του ΟΠΕΚΕΠΕ.