Μισό δισ. σε αποζημιώσεις: Το Δημόσιο πληρώνει τις καθυστερήσεις στο αεροδρόμιο Καστελίου

Με «καπέλο» εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ θα πληρώσουν οι φορολογούμενοι ένα ακόμα μεγάλο έργο υποδομών, η κατασκευή του οποίου συνοδεύτηκε από καθυστερήσεις ακολουθώντας την κακή παράδοση σχεδόν του συνόλου των κατασκευών στην Ελλάδα.

Ο λόγος για το νέο διεθνές αεροδρόμιο του Ηρακλείου που κατασκευάζεται στο Καστέλι, ο λογαριασμός του οποίου «φορτώνεται» ήδη πριν ολοκληρωθεί με πρόσθετο ποσό ύψους 363,8 εκατ. ευρώ, δηλαδή με άλλο …μισό αεροδρόμιο δεδομένου ότι ο αναθεωρημένος προυπολογισμός του ανέρχεται σε 625 εκ. ευρώ.

Η αναπροσαρμογή του συνολικού προυπολογισμού οφείλεται σε σειρά απρόβλεπτων επιβαρύνσεων χωρίς ευθύνη του αναδόχου, μεταξύ των οποίων αρχαιολογικά ευρήματα, περιβαλλοντικές απαιτήσεις, η ανάγκη προσθήκης νέας οδικής σήραγγας, αλλά και η επέκταση του τερματικού σταθμού κατά 34%, προκειμένου το αεροδρόμιο να ανταποκρίνεται στις αυξημένες τουριστικές ροές των επόμενων δεκαετιών.

Οι καθυστερήσεις έχουν ήδη οδηγήσει στην παράταση της περιόδου μελέτης και κατασκευής για δύο χρόνια – έως τις 6 Φεβρουαρίου 2027 με το Δημόσιο να καλείται πλέον να καλύψει μέσω αποζημιώσεων τις συνέπειες αυτών των ανατροπών, στο πλαίσιο της Σύμβασης Παραχώρησης. Έτσι, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ενέκρινε την Παρασκευή πρόθεση χρηματοδότησης ύψους 525 εκατ. ευρώ για αποζημιώσεις έργων παραχώρησης, εκ των οποίων 161 εκατ. ευρώ αφορούν τον αυτοκινητόδρομο Ε65 και κυρίως την περαίωση του βόρειου τμήματος του έργου εντός του χρονικού πλαισίου του Ταμείου Ανάκαμψης προκειμένου να μην χαθούν οι χρηματοδοτικοί πόροι.

Τα υπόλοιπα 363,8 εκατ. ευρώ αφορούν το αεροδρόμιο στο Καστέλι και είναι αποζημιώσεις του Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης (ΔΑΗΚ) για:

απώλεια εσόδων της εταιρείας παραχώρησης και αποζημίωση του κατασκευαστή λόγω παράτασης κατά δύο έτη του χρόνου κατασκευής του έργου (Τ1), μετά την προσθήκη επιπλέον τ.μ. το 2022, χωρίς να υπάρχει ισόχρονη παράταση της περιόδου εκμετάλλευσης (Τ2).

Πρόβλεψη δαπάνης για κατασκευή σήραγγας 3 χλμ. στην οδό πρόσβασης στο αεροδρόμιο για περιβαλλοντικούς λόγους.

Αποζημιώσεις για την περίοδο COVID-19 και συγκεκριμένα, για τη μείωση εσόδων λόγω περιορισμού της επιβατικής κίνησης από το προβλεπόμενο από την Σύμβαση Παραχώρησης τέλος αναχωρούντων επιβατών στο λειτουργούν αεροδρόμιο της πόλης «Νίκος Καζαντζάκης».

Στο ποσό αυτό έχουν ενσωματωθεί και οι αποζημιώσεις ύψους άνω των 185 εκ. ευρώ που είχαν συμφωνηθεί μεταξύ του υπουργείου και του αναδόχου στις αρχές της χρονιάς. Το συγκεκριμένο συμφωνητικό αφορούσε προβλήματα και καθυστερήσεις έως τα τέλη του 2022. Η ΔΑΗΚ είχε καταθέσει αίτημα αποζημίωσης ύψους 365,7 εκ. ευρώ με το ποσό να «κλειδώνει» χαμηλότερα καθώς παρέμειναν σε εκκρεμότητα τα διαφυγόντα έσοδα από την διετή παράταση στην ολοκλήρωση των εργασιών χωρίς επιμήκυνση της περιόδου παραχώρησης. Οι τμηματικές καταβολές της αποζημίωσης ξεκίνησαν στα τέλη του περασμένου Μαρτίου.

Με βάση το συμφωνητικό, η εταιρεία παραιτείται από νέες αξιώσεις για τα ίδια πραγματικά περιστατικά, διατηρεί όμως δικαιώματα για γεγονότα καθυστέρησης ή ανωτέρας βίας μετά το τέλος του 2022. Να σημειωθεί ότι μετά τις 31/12/2022 σε εκκρεμότητα παρέμεναν ο διαγωνισμός της ΥΠΑ για την προμήθεια και εγκατάσταση του εξοπλισμού αεροναυτιλίας, ενώ ανοιχτά ζητήματα υπήρχαν και με την αρχαιολογική υπηρεσία, τα δίκτυα κοινωνικής ωφέλειας, κλπ.

Ο προυπολογισμός του έργου

Μέχρι σήμερα η συνολική πρόοδος του έργου ξεπερνά το 65%, με το ανάδοχο σχήμα να δεσμεύεται για δοκιμαστικές πτήσεις εντός του 2027, κάτι το οποίο πάντως δεν θα ανοίξει αυτόματα τον δρόμο και για την έναρξη των εμπορικών. Κι αυτό γιατί μπορεί οι κτιριακές εργασίες να προβλέπεται να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2026, αλλά η έναρξη της εμπορικής λειτουργίας εξαρτάται από δύο βασικές εκκρεμότητες: την κατάληξη της προσφυγής για το ραντάρ στον λόφο Παπούρα και τη διαγωνιστική διαδικασία που θα πρέπει να «τρεξει» η ΥΠΑ για την προμήθεια και εγκατάσταση των συστημάτων αεροναυτιλίας.

Υπενθυμίζεται ότι το έργο αναπτύσσεται από την «Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης Α.Ε.», με τη συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου (45,9%), της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (32,46%) και του ινδικού ομίλου GMR (21,64%). Την κατασκευή έχει αναλάβει η ΤΕΡΝΑ Α.Ε.

Ο αρχικός προϋπολογισμός της 35ετούς παραχώρησης ήταν 520 εκατ. ευρώ, ωστόσο η επέκταση των χώρων του αεροδρομίου στη μετα-COVID εποχή που ζητήθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο πρόσθεσε άλλα 105 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας το σύνολο στα 625 εκατ. ευρώ με τη συνολική επένδυση στη διάρκεια της παραχώρησης να εκτιμάται σε 1,5 δισεκ. υρώ.

Παρά την αποζημίωση των 363,8 εκ. ευρώ, πάντως, τα «αγκάθια» που απειλούν να αυξήσουν περαιτέρω τον τελικό λογαριασμό δεν έχουν εκριζωθεί πλήρως. Ενα από τα βασικά ζητήματα, το οποίο προκαλεί σοβαρές αναταράξεις στο έργο είναι η εγκατάσταση του ραντάρ του νέου αεροδρομίου στον λόφο Παπούρα, η οποία έχει οδηγηθεί προς επίλυση ύστερα από προσφυγή συλλόγων αρχαιολόγων και του δήμου Μινώα Πεδιάδας στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και παραμένει άγνωστο πότε θα συζητηθεί.

Παράλληλα την περίοδο κατασκευής υπήρξε σημαντική εκτροπή της αρχικής χάραξης της οδικής σύνδεσης με το Αεροδρόμιο μήκους 18 χλμ. καθώς στην τοποθεσία Πετριανός Λάκκος η ανακάλυψη σημαντικού αρχαιολογικού ευρήματος και η ανάγκη προστασίας του φυσικού κάλλους της περιοχής υποχρέωσαν στην κατασκευή δίδυμης σήραγγας μήκους περίπου τριών χιλιομέτρων. Από αυτήν έχουν ήδη υλοποιηθεί τα πρώτα 500 μέτρα. Η παράδοση της σήραγγας τοποθετείται το φθινόπωρο του 2028, κάτι που ωστόσο δεν αναμένεται να επηρεάσει τη λειτουργία του αεροδρομίου, καθώς υπάρχουν ήδη εναλλακτικές οδικές προσβάσεις μέσω Αρκαλοχωρίου αλλά και του υφιστάμενου τοπικού δικτύου.

πηγή: ethnos.gr