Ανεβαίνει η τιμή του ελαιολάδου – Νέοι κανόνες για τις δηλώσεις και αυστηρότερη ιχνηλάτηση

Νέο καθεστώς στη διαδικασία καταγραφής της ελαιοπαραγωγής φέρνει η απόφαση 266683/2025 του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η οποία δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β’ 5744/30.10.2025. Το μέτρο εισάγει, για πρώτη φορά, υποχρέωση υποβολής δήλωσης συγκομιδής ελαιοκάρπου από όλους τους νόμιμους κατόχους ελαιοτεμαχίων, αρχής γενομένης από την 1η Οκτωβρίου 2026.

Νέο πλαίσιο για την ιχνηλάτηση του ελαιολάδου

Η απόφαση εφαρμόζει συμπληρωματικά μέτρα του άρθρου 49 του νόμου 5035/2023, με στόχο τη διαφάνεια στην αγορά και τη χαρτογράφηση της εγχώριας παραγωγής ελαιολάδου. Μέσα από τη νέα διαδικασία, το υπουργείο επιδιώκει να δημιουργήσει ένα σύστημα ιχνηλασιμότητας που θα επιτρέπει την ακριβή καταγραφή της παραγωγής, περιορίζοντας φαινόμενα νοθείας και αθέμιτου ανταγωνισμού.

Σύμφωνα με το ΦΕΚ, οι δηλώσεις θα γίνονται ψηφιακά μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Η καταχώριση θα αποτελεί πλέον προϋπόθεση για τη συμμετοχή των ελαιοπαραγωγών σε ενισχύσεις και προγράμματα στήριξης που αφορούν την ελαιοκαλλιέργεια.

Ένα έτος προσαρμογής – Από το 2027 τα πρόστιμα

Παρότι η εφαρμογή του μέτρου ξεκινά το 2026, το υπουργείο δίνει μεταβατική περίοδο ενός έτους, ώστε οι παραγωγοί να εξοικειωθούν με το νέο σύστημα. Οι κυρώσεις για μη συμμόρφωση θα ενεργοποιηθούν από την 1η Οκτωβρίου 2027, με το πρώτο έτος να λειτουργεί ως «πιλοτική χρονιά».

Η νέα υπουργική απόφαση τροποποιεί την προγενέστερη 77979/21-3-2025, η οποία είχε θεσπίσει τα πρώτα συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή του ίδιου νόμου.

Προκλήσεις για τον κλάδο

Η καθιέρωση των δηλώσεων συγκομιδής έρχεται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία για τον ελαιοκομικό τομέα. Οι γεωπόνοι και οι αγροτικοί συνεταιρισμοί προειδοποιούν ότι η παραγωγή ελαιολάδου για το 2025 θα κινηθεί κάτω από τις 200.000 τόνους, εξαιτίας των προσβολών από δάκο, των ασθενειών των ελαιόδεντρων και του αυξημένου κόστους συγκομιδής. Παράλληλα, η έλλειψη εργατικών χεριών εντείνει την πίεση στους παραγωγούς, την ώρα που η τιμή του ελαιολάδου φαίνεται να παίρνει ξανά την ανιούσα.

Στρατηγική επιλογή για το μέλλον της ελιάς

Η νέα ρύθμιση, σύμφωνα με το ΥΠΑΑΤ, αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής για τον εκσυγχρονισμό του πρωτογενούς τομέα και την προστασία του ελληνικού ελαιολάδου ως προϊόντος υψηλής προστιθέμενης αξίας. Όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές, η υποχρεωτική καταγραφή της συγκομιδής θα επιτρέψει την ακριβέστερη παρακολούθηση της παραγωγής, συμβάλλοντας στη σταθεροποίηση της αγοράς και στην ενίσχυση της εξαγωγικής αξιοπιστίας του ελληνικού προϊόντος.

Το 2026, λοιπόν, θα είναι χρονιά προετοιμασίας – και από το 2027, το νέο ψηφιακό σύστημα δηλώσεων θα αποτελεί πλέον αναπόσπαστο εργαλείο για κάθε ελαιοπαραγωγό που θέλει να παραμείνει ενεργός στην αγορά.