Στην Πλατεία Συντάγματος, μπροστά από το κτίριο της Βουλής των Ελλήνων, δεσπόζει ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα μνημεία της χώρας — το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Αποτελεί σημείο ιστορικής αναφοράς και συλλογικού σεβασμού, αφιερωμένο σε όλους εκείνους που έπεσαν στις πολεμικές επιχειρήσεις χωρίς να ταυτοποιηθούν. Από την ημέρα των αποκαλυπτηρίων του, το 1932, το μνημείο λειτουργεί ως αιώνιος τόπος τιμής και περισυλλογής, συνδέοντας το παρελθόν με τη διαρκή ανάγκη μνήμης.
Η ιδέα για την ανέγερση μνημείου αφιερωμένου στον άγνωστο στρατιώτη εμφανίστηκε στην Ελλάδα ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, ακολουθώντας το διεθνές πρότυπο που αναπτύχθηκε μετά τους μεγάλους πολέμους. Το πρώτο σχετικό έργο στήθηκε το 1858 στην Ερμούπολη της Σύρου, για να τιμήσει τους αγωνιστές της Επανάστασης του 1821.
Η πορεία προς τη δημιουργία του σημερινού κενοταφίου ξεκίνησε επί δικτατορίας Θεόδωρου Πάγκαλου, όταν στις 3 Μαρτίου 1926 προκηρύχθηκε καλλιτεχνικός διαγωνισμός για την «ανέγερση τάφου Αγνώστου Στρατιώτου» στην Πλατεία των Παλαιών Ανακτόρων. Νικητής αναδείχθηκε ο αρχιτέκτονας Εμμανουήλ Λαζαρίδης, του οποίου η πρόταση εγκρίθηκε τον Οκτώβριο του 1926. Ήταν εκείνος που πρότεινε να τοποθετηθεί το μνημείο μπροστά από τα Παλαιά Ανάκτορα — επιλογή που επικύρωσε το 1929 ο Ελευθέριος Βενιζέλος, θεωρώντας ότι το κέντρο της πόλης ήταν ο πιο κατάλληλος χώρος για ένα τέτοιο εθνικό σύμβολο.
Η αρχιτεκτονική σύνθεση του μνημείου συνδυάζει στοιχεία του κλασικισμού και της Αρ Ντεκό, με σαφείς αναφορές στην αρχαία ελληνική τέχνη. Το κεντρικό γλυπτό, έργο του Φωκίωνα Ροκ (1930), παρουσιάζει έναν οπλίτη πεσμένο στο έδαφος — μια ήρεμη, λιτή αναπαράσταση που υπογραμμίζει τη σεμνότητα της θυσίας. Το έργο αντικατέστησε την αρχική πρόταση του Θωμά Θωμόπουλου.
Στις πλευρές του κενοταφίου είναι χαραγμένα αποσπάσματα από τον Επιτάφιο του Περικλή, όπως καταγράφηκε από τον Θουκυδίδη:
Αριστερά: ΜΙΑ ΚΛΙΝΗ ΚΕΝΗ ΦΕΡΕΤΑΙ ΕΣΤΡΩΜΕΝΗ ΤΩΝ ΑΦΑΝΩΝ
Δεξιά: ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΠΑΣΑ ΓΗ ΤΑΦΟΣ
Στο κέντρο: ΕΙΣ ΑΦΑΝΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ
Ο περιμετρικός τοίχος του μνημείου είναι διακοσμημένος με πωρόλιθους στους οποίους έχουν χαραχθεί οι τόποι μεγάλων μαχών του ελληνικού στρατού. Στην αρχική εκδοχή περιλαμβάνονταν οι μάχες των Βαλκανικών Πολέμων, της Μικρασιατικής Εκστρατείας και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά την Απελευθέρωση του 1944, προστέθηκαν τα πεδία μαχών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της Κορέας, ενώ το 1994 χαράχθηκε και η λέξη «Κύπρος», ως φόρος τιμής στους πεσόντες της κυπριακής τραγωδίας.
Ιδιαίτερη προσθήκη αποτέλεσε η απόφαση του 2015, με την οποία εντάχθηκαν στο μνημείο οι λέξεις «Αιγαίο», «Ιόνιο», «Μεσόγειος» και «Ατλαντικός», αναγνωρίζοντας τη θυσία του άγνωστου Έλληνα ναύτη και των πληρωμάτων του Εμπορικού Ναυτικού που χάθηκαν στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου πραγματοποιήθηκαν στις 25 Μαρτίου 1932, σε μια τελετή μεγάλης επισημότητας. Την ίδια ημέρα μεταφέρθηκε φως από τη Μονή της Αγίας Λαύρας, για να ανάψει η ακοίμητη κανδήλα που καίει έως σήμερα στο κέντρο του κενοταφίου.
Τη φύλαξη του Μνημείου ανέλαβε αρχικά ειδικός στρατιωτικός λόχος, ο οποίος στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Βασιλική Φρουρά και από το 1973 σε Προεδρική Φρουρά. Οι Εύζωνες της Φρουράς συνεχίζουν μέχρι σήμερα, αδιάκοπα, να στέκουν σε τιμητική στάση μπροστά στο Μνημείο, ενσαρκώνοντας τον διαχρονικό σεβασμό της χώρας προς όσους υπερασπίστηκαν την ελευθερία της.
και Facebook 
