Αυστηρό πειθαρχικό πλαίσιο στα Πανεπιστήμια – Οι φοιτητές θα πληρώνουν για τις ζημιές

Μια νέα, πιο αυστηρή εποχή ξεκινά για τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) της χώρας, μετά την εγκύκλιο που απέστειλε στα Πανεπιστήμια ο υφυπουργός Παιδείας, Νίκος Παπαϊωάννου, διευκρινίζοντας το πλαίσιο εφαρμογής του νόμου 5224/2025, ο οποίος επικαιροποιεί τον νόμο 4957/2022.

Η εγκύκλιος καθορίζει με σαφήνεια ποιες συμπεριφορές συνιστούν πειθαρχικά παραπτώματα, τις ποινές που επιβάλλονται στους φοιτητές, αλλά και τις κυρώσεις για τις πρυτανικές αρχές σε περίπτωση αδράνειας ή μη εφαρμογής των προβλεπομένων.

Οι φοιτητές θα πληρώνουν για τις ζημιές

Όπως επισημαίνει δημοσίευμα της Καθημερινής, σε περιπτώσεις καταστροφών εντός των Πανεπιστημίων, το κόστος θα βαρύνει τους υπαίτιους φοιτητές — και εάν αυτοί δεν μπορούν να το καλύψουν, την οικονομική ευθύνη θα αναλαμβάνουν οι γονείς τους.

Τα πειθαρχικά παραπτώματα

• Σύμφωνα με την εγκύκλιο, πειθαρχικά παραπτώματα θεωρούνται, μεταξύ άλλων:
• Η παραβίαση του αδιάβλητου των εξετάσεων.
• Η λογοκλοπή ή η απόκρυψη της συνεισφοράς τρίτων σε ερευνητικές εργασίες.
• Η καταστροφή περιουσίας του ΑΕΙ, κινητής ή ακίνητης.
• Η παρεμπόδιση της λειτουργίας του Πανεπιστημίου (καταλήψεις, επεισόδια, διακοπή συνεδριάσεων οργάνων).
• Η χρήση εγκαταστάσεων χωρίς άδεια ή για σκοπούς άσχετους με την αποστολή του Ιδρύματος.
• Η ρύπανση των χώρων ή η ηχορύπανση.
• Η χρήση ή διακίνηση ναρκωτικών εντός του πανεπιστημιακού χώρου.
• Η τέλεση ποινικών αδικημάτων εντός των εγκαταστάσεων ή η παροχή βοήθειας σε τρίτους για τη διάπραξή τους.

Τα πειθαρχικά παραπτώματα παραγράφονται σε πέντε χρόνια, εκτός εάν υπάρχει εκκρεμής ποινική διαδικασία, οπότε η παραγραφή «παγώνει» έως την ολοκλήρωσή της.

Οι πειθαρχικές ποινές

Ανάλογα με τη βαρύτητα του παραπτώματος, προβλέπονται οι εξής ποινές:

• Έγγραφη επίπληξη,
• Απαγόρευση συμμετοχής σε εξετάσεις για ένα ή περισσότερα μαθήματα,
• Προσωρινή ή μόνιμη απαγόρευση χρήσης εξοπλισμού ή εγκαταστάσεων,
• Αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας από 1 έως 24 μήνες,
• Οριστική διαγραφή από το Ίδρυμα.

Η οριστική διαγραφή εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε περιπτώσεις όπου ο φοιτητής έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για σοβαρά αδικήματα, όπως οργανωμένα επεισόδια με επικίνδυνες σωματικές βλάβες εντός του ΑΕΙ.

Έλεγχος των πρυτανικών αρχών και ψηφιακή παρακολούθηση υποθέσεων

Η εγκύκλιος καθορίζει σαφή χρονοδιαγράμματα για την έναρξη και ολοκλήρωση των πειθαρχικών διαδικασιών, ώστε να αποτραπεί η παρελκυστική τακτική ορισμένων Ιδρυμάτων που στο παρελθόν παρέλειπαν να επιβάλλουν κυρώσεις λόγω φόβου αντιδράσεων ή καταλήψεων.

Για πρώτη φορά, δημιουργείται ψηφιακή πλατφόρμα παρακολούθησης πειθαρχικών υποθέσεων στο υπουργείο Παιδείας, η οποία θα λειτουργήσει εντός του 2026, δίνοντας τη δυνατότητα άμεσου ελέγχου των πρυτανικών αρχών. Όσες αρχές δεν προχωρούν τις διαδικασίες, θα φέρουν πειθαρχική ευθύνη.

Θέματα ασφάλειας και προστασίας πανεπιστημίων

Ως προς την ασφάλεια των πανεπιστημιακών χώρων, τα ΑΕΙ έχουν προθεσμία έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2025 να επικαιροποιήσουν τα σχέδια ασφάλειας τους. Μέχρι στιγμής, οκτώ από τα 23 ιδρύματα έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία.

Από το πρώτο εξάμηνο του 2026, θα ξεκινήσει η εγκατάσταση καμερών, συναγερμών και τουρνικέ, στο πλαίσιο των μέτρων επιτήρησης και ελέγχου πρόσβασης στους πανεπιστημιακούς χώρους.

Το υπουργείο Παιδείας χαρακτηρίζει το νέο πλαίσιο ως «τομή για την εύρυθμη λειτουργία των ΑΕΙ», ενώ κύκλοι της ακαδημαϊκής κοινότητας επισημαίνουν ότι η εφαρμογή του στην πράξη θα αποτελέσει τεστ ισορροπίας μεταξύ πειθαρχίας και ακαδημαϊκής ελευθερίας.