Το Κοινωνικό Στέκι Μεταναστών κάνει λόγο για υπερπληθυσμό, έλλειψη ιατρικής φροντίδας και απεργίες πείνας νεαρών προσφύγων.
Σοβαρές καταγγελίες για απάνθρωπες συνθήκες κράτησης, ελλιπή ιατρική φροντίδα, αλλά και θανάτους κρατουμένων φέρνει στο φως το Κοινωνικό Στέκι – Στέκι Μεταναστών Χανίων, κάνοντας λόγο για «συστηματική υποβάθμιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας» στις φυλακές Αγυιάς.
Στην εκτενή ανακοίνωσή του, το Στέκι επισημαίνει ότι το Κλειστό Κατάστημα Κράτησης Κρήτης 1 έχει επανειλημμένα απασχολήσει τόσο τον Τύπο όσο και τη Βουλή, εξαιτίας καταγγελιών για υπερπληθυσμό, έλλειψη υγειονομικής περίθαλψης και ανεπαρκή υλικοτεχνική υποστήριξη. Σύμφωνα με τις αναφορές, σε πολλά κελιά κρατούνται άνθρωποι «στριμωγμένοι σε χώρους προορισμένους για πολύ λιγότερους», ενώ έχουν σημειωθεί πολλαπλοί θάνατοι κρατουμένων — με πιο χαρακτηριστικό το 2022, όταν τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μέσα σε λίγους μήνες. Οι συγκρατούμενοί τους είχαν υποστηρίξει πως οι νεκροί δεν είχαν λάβει καμία ιατρική φροντίδα, παρότι ήταν βαριά άρρωστοι.
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Χανίων έχει επίσης καταγγείλει δημόσια την κατάσταση, κάνοντας λόγο για «στοιβαγμένους κρατούμενους και διαλυμένες σχέσεις μεταξύ διοίκησης και υπαλλήλων». Οι ίδιοι οι κρατούμενοι, σε παλαιότερη συλλογική διαμαρτυρία, είχαν δηλώσει: «Δεν έχουμε σαπούνι, δεν έχουμε γιατρό. Ζητάμε ανθρώπινες συνθήκες, όχι προνόμια».
Νέα κατηγορία κρατουμένων: οι “διακινητές”
Το Στέκι τονίζει πως στις ελληνικές φυλακές αυξάνονται οι κρατούμενοι που κατηγορούνται ως «διακινητές» μεταναστών, μια κατηγορία που, όπως υποστηρίζουν, «ποινικοποιεί τη μετανάστευση». Στην Αγυιά, υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 150 τέτοιοι κρατούμενοι βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα, οι περισσότεροι νεαροί από το Σουδάν.
Οι οργανώσεις καταγγέλλουν ότι πολλοί από αυτούς συνελήφθησαν με fast-track διαδικασίες, χωρίς διερμηνείς και χωρίς να τηρηθούν οι βασικοί κανόνες της ανακριτικής διαδικασίας. Πολλοί, σημειώνουν, «είχαν φύγει από εμπόλεμες ζώνες ή τη φρίκη της Λιβύης για να βρουν ασφάλεια, και κατέληξαν να φυλακιστούν χωρίς να γνωρίζουν το γιατί».
Μαρτυρίες και περιστατικά
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, στις 3 Σεπτεμβρίου μέλη του Στεκιού επισκέφθηκαν τη φυλακή για να δουν έναν νεαρό Σουδανό κρατούμενο, ο οποίος είχε παραπεμφθεί σε ψυχιατρική αξιολόγηση αλλά παρέμενε έγκλειστος, χωρίς να του επιτραπεί μεταγωγή. Ο άνδρας, που υπέφερε από σοβαρό ψυχολογικό τραύμα και τραυματισμό στο γόνατο, φέρεται να μην έλαβε ιατρική περίθαλψη για εβδομάδες.
Ακολούθησε δεύτερη επίσκεψη στις 24 Σεπτεμβρίου, με στόχο την παράδοση ειδών πρώτης ανάγκης σε κρατούμενους. Ωστόσο, σύμφωνα με τους καταγγέλλοντες, η αστυνομική βάρδια εμπόδισε τη διανομή, παρά τις οδηγίες της κοινωνικής υπηρεσίας.
Αναφέρεται ακόμη πως πολλοί κρατούμενοι ζητούν κουβέρτες από τον Αύγουστο λόγω υγρασίας και μούχλας, ενώ είδη προσωπικής υγιεινής παραμένουν δυσεύρετα. Η παρουσία γιατρού χαρακτηρίζεται «ανύπαρκτη».
Απεργία πείνας και μεταγωγές
Στις 28 Σεπτεμβρίου, έξι πρόσφυγες από το Σουδάν προχώρησαν σε απεργία πείνας, διαμαρτυρόμενοι για τις συνθήκες κράτησης και ζητώντας μεταγωγή πίσω στις φυλακές Αυλώνας και Μαλανδρίνου, όπου κρατούνταν προηγουμένως. Οι κρατούμενοι, όπως αναφέρεται, «υποχρεώθηκαν να υπογράψουν έγγραφα στα ελληνικά χωρίς διερμηνέα», γεγονός που το Στέκι χαρακτηρίζει «κατάφωρη παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων».
Μετά από έξι ημέρες απεργίας, οι πρόσφυγες μεταφέρθηκαν τελικά, ωστόσο οι συνθήκες για όσους παρέμειναν στην Αγυιά «παραμένουν τραγικές».
«Αόρατοι» άνθρωποι πίσω από τα τείχη
Το Κοινωνικό Στέκι υποστηρίζει ότι η κατάσταση στις φυλακές της Αγυιάς αποτελεί «μικρογραφία μιας ευρύτερης πολιτικής που θεωρεί τους φτωχούς και τους πρόσφυγες αναλώσιμους». Επισκέψεις και σε άλλους χώρους κράτησης, όπως το Πρώην Εκθεσιακό Κέντρο Αγυιάς, κατέδειξαν –σύμφωνα με την ανακοίνωση– «ανθρώπους στοιβαγμένους στο πάτωμα και ένοπλους φρουρούς από πάνω τους, σε μια εικόνα που θυμίζει άτυπη φυλακή».
Το Στέκι κλείνει την ανακοίνωσή του με κάλεσμα για αλληλεγγύη και υπεράσπιση των δικαιωμάτων των κρατουμένων και μεταναστών, υπογραμμίζοντας:
«Η αλληλεγγύη δεν φυλακίζεται. Οι διακινητές δεν είναι αυτοί που μπαίνουν στις βάρκες. Να μπει τέλος στην ποινικοποίηση της μετανάστευσης. Χαρτιά και δικαιώματα για όλους».
και Facebook 
