Ηράκλειο: Τα πεζοδρόμια που μετατρέπουν το περπάτημα σε αγώνα… επιβίωσης

Η εικόνα στα πεζοδρόμια του Ηρακλείου προκαλεί εδώ και χρόνια αγανάκτηση. Σπασμένες και άνισες πλάκες, στενά περάσματα που δεν χωράνε ούτε έναν άνθρωπο με καρότσι, παράνομα σταθμευμένα αυτοκίνητα και μηχανάκια που κλείνουν κάθε δίοδο, συνθέτουν την καθημερινή πραγματικότητα. Για πολλούς κατοίκους και επισκέπτες, το περπάτημα στην πόλη δεν είναι ευχάριστη εμπειρία, αλλά ένας μικρός αγώνας επιβίωσης.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιλέγουν να κατεβούν στον δρόμο για να κινηθούν, με αποτέλεσμα να θέτουν την ασφάλειά τους σε κίνδυνο. Η κατάσταση αυτή δεν αφορά μόνο την εικόνα της πόλης, αλλά και την ποιότητα ζωής. Η έλλειψη στοιχειώδους φροντίδας στους δημόσιους χώρους υπονομεύει την καθημερινότητα και φέρνει το Ηράκλειο αντιμέτωπο με ερωτήματα που άλλες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν λύσει εδώ και δεκαετίες.

Η ανάγκη για αλλαγή είναι προφανής. Δεν αρκεί πλέον μια αποκατάσταση μερικών πλακών ή ένα έκτακτο μερεμέτι σε κεντρικούς δρόμους. Χρειάζεται σχέδιο που θα βάζει σε προτεραιότητα τις γειτονιές, τις διαδρομές που χρησιμοποιούν καθημερινά οι μαθητές και οι ηλικιωμένοι, αλλά και τα σημεία με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα. Η αποκατάσταση πρέπει να γίνεται με ενιαία, ανθεκτικά υλικά και με προδιαγραφές που αντέχουν στον χρόνο και στη χρήση.

Πέρα από την τεχνική διάσταση, υπάρχει και το ζήτημα της εφαρμογής του νόμου. Παράνομη στάθμευση πάνω σε πεζοδρόμια, καρέκλες και τραπεζάκια που κλείνουν κάθε πέρασμα, ακόμη και πρόχειρες κατασκευές που ξεφυτρώνουν χωρίς έλεγχο, κάνουν την κίνηση των πεζών αδύνατη. Εδώ, η ευθύνη δεν βαραίνει μόνο τους πολίτες αλλά και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, που συχνά αδυνατούν να επιβάλουν την τάξη.

Το ζητούμενο, όπως επισημαίνουν ειδικοί στην αστική κινητικότητα, είναι να κατανοήσουμε ότι το πεζοδρόμιο δεν είναι πολυτέλεια, αλλά βασική υποδομή που αντικατοπτρίζει το επίπεδο μιας κοινωνίας. Ένας ασφαλής, καθαρός και λειτουργικός δημόσιος χώρος ενθαρρύνει τη μετακίνηση με τα πόδια, μειώνει το κυκλοφοριακό χάος και δημιουργεί μια πόλη πιο ανθρώπινη, πιο φιλική.

Ηράκλειο και πεζοδρόμια είναι σήμερα δύο έννοιες που δύσκολα συμβαδίζουν. Το ερώτημα είναι αν η πόλη θα συνεχίσει να συμβιβάζεται με την εικόνα της εγκατάλειψης ή αν θα τολμήσει να κάνει την ανατροπή, επαναφέροντας τον πιο αυτονόητο χώρο –τον χώρο του πεζού– στο ύψος που του αξίζει.