Στο κόκκινο οι σχέσεις Κυβέρνησης – Εκκλησίας Κρήτης: Οργή ιεραρχών, παρέμβαση ΠΑΣΟΚ και σκληρές απαντήσεις από το Μαξίμου

Απαντώντας σε μια ιδιαίτερα αιχμηρή ερώτηση που κατέθεσαν στην Βουλή ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης μαζί με όλους τους βουλευτές του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης στην Κρήτη, (Ε. Βατσινά, Φρ. Παρασύρη, Αικ. Σπυριδάκη και Εμ. Χνάρη) η Κυβέρνηση δια της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων ξεκαθαρίζει πως η διάταξη που ψηφίστηκε τον Μάϊο «δεν επιχειρεί να αλλοιώσει τις διατάξεις περί εκλογής Μητροπολιτών σε χηρεύουσα Μητρόπολη στην Κρήτη ή να εισαγάγει νέες διατάξεις» αλλά «ερμηνεύει ρητά και αυθεντικά το ποιοι Βοηθοί Επίσκοποι και Μητροπολίτες του Οικουμενικού Πατριαρχείου και υπό ποιες προϋποθέσεις έχουν δικαίωμα εκλογής σε Μητροπόλεις της Εκκλησίας Κρήτης».

Η «μάχη» των Χανίων

Όλα ξεκίνησαν όταν διαφάνηκε πως στην Εκκλησία της Κρήτης υπάρχει πρόθεση για μετάθεση του Μητροπολίτη Κισάμου Αμφιλόχιου στην χηρεύουσα Μητρόπολη Κυδωνίας. Το Πατριαρχείο που δεν έδειξε να συμφωνεί με αυτήν την ενέργεια απέστειλε ερώτημα προς το Υπουργείο Παιδείας ώστε να ενημερωθεί για το αν κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί με βάση τους Νόμους και ειδικά τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας Κρήτης.

Η απάντηση που έδωσε το Υπουργείο Παιδείας στο Φανάρι ήταν κάθετα αρνητική. «Εκλόγιμοι είναι οι εγγεγραμμένοι στον ειδικό κατάλογο του άρθρου 22, τον κατάλογο των ‘‘προς αρχιερατείαν εκλογίμων’’» αναφερόταν στην απάντηση της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων. Εκεί, αναφερόταν με σαφήνεια πως «Στον κατάλογο αυτό δεν μετέχουν οι Αρχιερείς (Μητροπολίτες) της Εκκλησίας Κρήτης και ως εκ τούτου δεν είναι εκλόγιμοι για την πλήρωση χηρεύουσας Μητρόπολης».

Παρά το γεγονός πως το Πατριαρχείο ενημέρωσε την Κρήτη για την ερμηνεία που δίνει η Κυβέρνηση στον Νόμο, υπογραμμίζοντας πως συμφωνεί με αυτήν, οι Ιεράρχες της ημιαυτόνομης Εκκλησίας δεν έδειξαν να πείθονται.

Μάλιστα λίγες μέρες μετά συνήλθε σε συνεδρίαση η επαρχιακή Σύνοδος για την εκλογή νέου Μητροπολίτη Κυδωνίας κάτι το οποίο τελευταία στιγμή δεν συνέβη προκειμένου να αποφευχθεί μια ευθεία σύγκρουση με το Πατριαρχείο αλλά και την Κυβέρνηση.

Την ίδια στιγμή, Πατριαρχείο και Κυβέρνηση συμφώνησαν να εντάξουν στον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Κρήτης την ερμηνεία στην οποία συμφωνούν ώστε να μην υπάρχουν στο μέλλον αντίστοιχα προβλήματα, προκαλώντας όμως την οργή των Κρητών αρχιερέων που ξέσπασαν κατά της Κυβέρνησης κατηγορώντας την για παρέμβαση στο εσωτερικό της.

Η παρέμβαση του ΠΑΣΟΚ

Στην σύγκρουση Εκκλησίας Κρήτης – Κυβέρνησης και Πατριαρχείου, ήρθε να προστεθεί και το ΠΑΣΟΚ που με μια αιχμηρή ερώτηση στη Βουλή καταγγέλλει την κυβέρνηση για αιφνιδιαστική αλλαγή στον τρόπο εκλογής Μητροπολιτών στην Εκκλησία της Κρήτης υιοθετώντας ουσιαστικά το σύνολο της επιχειρηματολογίας των ιεραρχών της Κρήτης.

Ανδρουλάκης και Βουλευτές υποστηρίζουν πως, η επίμαχη διάταξη πέρασε χωρίς καμία διαβούλευση, την ώρα που η Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου βρισκόταν σε χηρεία, επιχειρώντας να μεταβάλει μια διαδικασία που παραδοσιακά ανήκει στην ίδια την Εκκλησία. Υπενθυμίζουν μάλιστα ότι ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας Κρήτης έχει αλλάξει ελάχιστες φορές στη Μεταπολίτευση και πάντα με τη σύμφωνη γνώμη της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου και σε συνεννόηση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Οι βουλευτές επισημαίνουν ακόμη ότι η νέα ερμηνευτική διάταξη δημιουργεί σοβαρά νομικά ζητήματα, θέτοντας σε αμφισβήτηση τη νομιμότητα παλαιότερων εκλογών Μητροπολιτών (1979, 1981, 1987) που είχαν επικυρωθεί με Προεδρικά Διατάγματα.
Κλιμακώνοντας την επίθεση τους προς την Κυβέρνηση, κάνουν λόγο για ανασφάλεια δικαίου, για προσπάθεια αλλοίωσης του εκκλησιαστικού καθεστώτος της Κρήτης και για παραβίαση του διακριτού ρόλου Πολιτείας και Εκκλησίας, για να καταλήξουν στο ένα και μοναδικό αίτημα: την άμεση ανάκληση της διάταξης, είτε μέσω κατάργησής της είτε με επαναφορά του προηγούμενου καθεστώτος.

Τι απαντά η κυβέρνηση

Υπενθυμίζοντας στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ πως «Η Εκκλησία Κρήτης είναι ημιαυτόνομη και έχει κανονική εξάρτηση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως στο οποίο και υπάγεται» τους σημειώνει πως όχι μόνο δεν συντελείται κάποια αλλαγή στον τρόπο εκλογής των Μητροπολιτών αλλά και πως ουσιαστικά αυτός που ζήτησε την διευκρίνιση ήταν το ίδιο το Πατριαρχείο, υπενθυμίζοντας ουσιαστικά όσα η ίδια έχει διευκρινίσει από τον Μαϊο.

Μάλιστα η Υπουργός Παιδείας δεν διστάζει να σηκώσει το γάντι γράφοντας προς τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και τους Βουλευτές του πως γνωρίζουν όλο το παρασκήνιο αφού τους έχει κοινοποιηθεί η αλληλογραφία μεταξύ Κυβέρνησης και Πατριαρχείου, υπονοώντας εμμέσως πως αφού κινήθηκαν γνωρίζοντας το παρασκήνιο σκοπός της ενέργειας τους ήταν άλλος.

«Από τα πρακτικά συνεδριάσεων της Ολομέλειας της Βουλής προκύπτει ότι, κατά τη συζήτηση στη Βουλή της ερμηνευτικής διάταξης (συνεδρίαση ΡΙΒ’, 7/5/2025), ο εισηγητής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ, είχε ζητήσει και είχε λάβει αμέσως όλη την υπηρεσιακή αλληλογραφία μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των οικείων υπηρεσιών του ΥΠΑΙΘΑ, από την οποία αποδεικνύεται ότι η εν λόγω ερμηνευτική διάταξη προκλήθηκε κατόπιν ερώτησης του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς το ΥΠΑΙΘΑ και ήταν απολύτως σύμφωνη με το Κανονικό Δίκαιο όπως το ίδιο το Οικουμενικό Πατριαρχείο είχε διαβεβαιώσει» γράφει χαρακτηριστικά και κλείνει την επιστολή της η Υπουργός.

Μέχρι στιγμής πάντως η Εκκλησία της Κρήτης δεν δείχνει να έχει πρόθεση να προχωρήσει στην εκλογή νέου Μητροπολίτη για την κεντρική Μητρόπολη των Χανίων η οποία ούτως η άλλως ελέγχεται τους τελευταίους μήνες από τον Μητροπολίτη Κισάμου, τον οποίο έχει ορίσει Τοποτηρητή.

orthodoxia.info