Νέο γεωλογικό μυστήριο στην Ανταρκτική: Επιστήμονες ανακαλύπτουν αρχαία τοπία κάτω από τον πάγο

Η Ανταρκτική, παγωμένη και απομονωμένη για περισσότερα από 34 εκατομμύρια χρόνια, εξακολουθεί να συναρπάζει την επιστημονική κοινότητα. Μια πρωτοποριακή έρευνα έρχεται να φέρει στην επιφάνεια άγνωστα έως σήμερα γεωλογικά μυστικά, καθώς το στρώμα πάγου που καλύπτει την Ανατολική Ανταρκτική λειτουργεί ως προστατευτικό «πέπλο» για αρχαία τοπία που έχουν διαμορφωθεί εδώ και δεκάδες εκατομμύρια χρόνια.

Χάρη σε τεχνικές ραδιοηχητικής χαρτογράφησης, επιστήμονες εντόπισαν εκτεταμένες περιοχές με εντυπωσιακά ομοιόμορφες επιφάνειες, οι οποίες καλύπτουν περίπου το 40% της τεράστιας ακτογραμμής της Ανατολικής Ανταρκτικής. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι επιφάνειες αυτές προέρχονται από το μακρινό παρελθόν, όταν η περιοχή διαχωρίστηκε γεωλογικά από την Αυστραλία πριν από περίπου 80 εκατομμύρια χρόνια, διαμορφώνοντας ένα εντελώς διαφορετικό οικοσύστημα με τη συμβολή μεγάλων ποταμών.

Ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, Δρ Guy Paxman του Πανεπιστημίου Durham, δήλωσε πως «το υπέδαφος της Ανατολικής Ανταρκτικής παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα αινίγματα της γεωεπιστήμης». Όπως σημειώνει, η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience προσφέρει μια νέα οπτική στο παγωμένο παρελθόν της ηπείρου.

Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι παγετώνες που κινούνται πάνω από αυτές τις επίπεδες ζώνες φαίνεται να επιβραδύνονται, καθώς το ανάγλυφο λειτουργεί ως φυσικός φραγμός. Το γεγονός αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για το παγκόσμιο κλίμα, δεδομένου ότι η πλήρης τήξη της Ανατολικής Ανταρκτικής θα μπορούσε να αυξήσει τη στάθμη της θάλασσας κατά 52 μέτρα.

Επιπλέον, οι επιστήμονες θεωρούν πως οι διατηρημένες γεωμορφές υποδεικνύουν περιοχές όπου το πάχος του πάγου δεν έχει αλλάξει αισθητά εδώ και εκατομμύρια χρόνια, επιτρέποντας την ανάλυση της κλιματικής ιστορίας της ηπείρου. Η περαιτέρω μελέτη των εδαφών και της γεωλογικής τους σύστασης αναμένεται να ενισχύσει τα υπάρχοντα μοντέλα πρόβλεψης για το μέλλον της Ανταρκτικής.

Στα επόμενα βήματα, η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει γεωτρήσεις στις επίπεδες περιοχές κάτω από τον πάγο, προκειμένου να προσδιορίσει το πότε οι εκτάσεις αυτές βρέθηκαν τελευταία φορά εκτεθειμένες στην ατμόσφαιρα και να δημιουργήσει ένα χρονολόγιο για τη διαμόρφωση του παγετώδους περιβάλλοντος της ηπείρου.

Ανεξήγητα σήματα από το βάθος του παγετώνα

Παράλληλα, ένας διαφορετικός τομέας έρευνας φέρνει στο φως νέα ερωτήματα για τη φύση της Ανταρκτικής. Το επιστημονικό όργανο ANITA (Antarctic Impulsive Transient Antenna), το οποίο ανιχνεύει νετρίνα, κατάγραψε περίεργα ραδιοσήματα που φαίνεται να προέρχονται από τα στρώματα πάγου, υπό ασυνήθιστα οξείες γωνίες.

Σύμφωνα με τη Δρ Stephanie Wissel από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, τα σήματα αυτά δεν εξηγούνται εύκολα από τις υπάρχουσες θεωρίες της σωματιδιακής φυσικής. Η σχετική δημοσίευση στο Physical Review Letters αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ανακάλυψης νέων σωματιδίων ή αλληλεπιδράσεων, ενώ δεν αποκλείεται και η σύνδεση με μορφές σκοτεινής ύλης – της μυστηριώδους ουσίας που εξακολουθεί να παραμένει αόρατη στο σύμπαν.

Η προέλευση των σημάτων αυτών προς το παρόν παραμένει άγνωστη, ενισχύοντας το μυστήριο που περιβάλλει το νότιο άκρο της Γης. Όπως όλα δείχνουν, η Ανταρκτική διατηρεί πολλά ακόμη κρυμμένα μυστικά που αναμένουν να αποκαλυφθούν μέσα στα επόμενα χρόνια, όσο η επιστήμη προχωρά.