Τεχεράνη: Πόλη φάντασμα μετά τις επιδρομές – Κάτοικοι δραπετεύουν από τις φλόγες και τον φόβο, χωρίς σχέδιο εκκένωσης

Σε μια πόλη που κυριολεκτικά αδειάζει, χιλιάδες κάτοικοι της Τεχεράνης εγκαταλείπουν τα σπίτια τους αναζητώντας προσωρινό καταφύγιο στην ενδοχώρα του Ιράν, μετά την έναρξη των ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών. Με τις εντολές εκκένωσης να εκδίδονται χωρίς ξεκάθαρο σχέδιο και τις υποδομές προστασίας σχεδόν ανύπαρκτες, η ιρανική πρωτεύουσα ζει τη δική της καταστροφή σε αργή κίνηση.

Ο 22χρονος Φαρχάντ, φοιτητής διεθνών σχέσεων, χρειάστηκε έξι ώρες για να φτάσει στο χωριό των προγόνων του, ένα ταξίδι που υπό κανονικές συνθήκες διαρκεί λιγότερο από τρεις. Ο ίδιος και οι συνοδοιπόροι του περιγράφουν σκηνές πανικού: πυκνός καπνός, ορατές φλόγες στην πόλη και χιλιόμετρα μποτιλιαρίσματος με ηλικιωμένους, παιδιά και ασθενείς εγκλωβισμένους στους δρόμους.

Πολεμικό σκηνικό χωρίς καταφύγια

Η Τεχεράνη παραμένει χωρίς υποδομές πολιτικής προστασίας, σε αντίθεση με το Ισραήλ, το οποίο διαθέτει εξελιγμένο δίκτυο καταφυγίων. Οι αρχές, σε μια προσπάθεια προσωρινής λύσης, άνοιξαν τους σταθμούς του μετρό ως σημεία φιλοξενίας, ενώ κάλεσαν τους πολίτες να καταφύγουν σε τζαμιά, χωρίς όμως να μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλειά τους.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε ραγδαία μετά την ισραηλινή επιδρομή στον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα, όπου τραυματίστηκε ο φίλος του πατέρα του Φαρχάντ. Τότε κατάλαβε ότι «η φυγή ήταν μονόδρομος».

Εκτεταμένη αλλά ανεπιβεβαίωτη εκκένωση

Σύμφωνα με μαρτυρίες, πάνω από το 50% των κατοίκων της Τεχεράνης έχει εγκαταλείψει την πόλη, αν και τα στοιχεία αυτά δεν επιβεβαιώνονται επίσημα. Όπως περιγράφει ο Ακράμ, που παρέμεινε στην πρωτεύουσα:

«Οι δρόμοι είναι άδειοι, τα καταστήματα κλειστά, οι προμήθειες περιορισμένες και η πόλη μοιάζει εγκαταλελειμμένη.»

Ανεπάρκεια και αοριστία στις εντολές εκκένωσης

Οι ισραηλινές ανακοινώσεις για μαζική απομάκρυνση πληθυσμού, που αφορούν μέχρι και 300.000 άτομα, έχουν χαρακτηριστεί από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως μη εφαρμόσιμες και αόριστες. Όπως τονίζει ο Χουσεΐν Μπαούμι της Διεθνούς Αμνηστίας, η απουσία συγκεκριμένων οδηγιών διαφυγής εντείνει το αίσθημα πανικού: «Δεν μπορείς να ζητήσεις από εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες να φύγουν, χωρίς να τους εξηγήσεις πώς, πού και με τι μέσο.»

Η σύγκριση με αντίστοιχες τακτικές σε Γάζα και Λίβανο ενισχύει τους φόβους ότι η πρόθεση είναι περισσότερο ψυχολογική πίεση παρά πραγματική προστασία του πληθυσμού.

Η οικονομική ασφυξία κρατά πίσω χιλιάδες

Πολλοί Ιρανοί δεν έχουν τα μέσα να εγκαταλείψουν την πρωτεύουσα. Η οικονομική κρίση – η χειρότερη των τελευταίων δεκαετιών στο Ιράν – επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τη δυνατότητα διαφυγής. Όπως δηλώνει η Σάντια, κάτοικος της πόλης: «Στην Τεχεράνη έχουν απομείνει όσοι δεν έχουν πού να πάνε, όσοι δεν διαθέτουν χρήματα και όσοι εργάζονται στο δημόσιο, με άδειες που έχουν απορριφθεί.»

Παράλληλα, οι ουρές στα πρατήρια καυσίμων γίνονται καθημερινό φαινόμενο, με περιορισμούς προμήθειας στα 10 λίτρα καυσίμου ημερησίως, ενώ η πρόσβαση στο διαδίκτυο παραμένει περιορισμένη, καθώς οι αρχές μπλόκαραν πλατφόρμες όπως το X (Twitter), αποκόπτοντας τον πληθυσμό από κρίσιμες πληροφορίες.

Κίνδυνος για τους κρατούμενους στη φυλακή Evin

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι η φυλακή Evin, όπου κρατούνται πολιτικοί ακτιβιστές και γυναίκες διαδηλώτριες, βρίσκεται εντός της ζώνης της εντολής εκκένωσης και δεν έχει εκκενωθεί. Η κόρη του κρατούμενου Ρεζά Καντάν, σε δημόσια ανάρτηση, διερωτάται με αγωνία: «Ο πατέρας μου είναι κρατούμενος. Πώς ακριβώς περιμένετε να εγκαταλείψει την Τεχεράνη;»

Μια πόλη ερήμωση, μια χώρα σε κρίση

Εν μέσω έκτης ημέρας εχθροπραξιών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, η Τεχεράνη μετατρέπεται σε σκηνικό εκκένωσης χωρίς συντονισμό και προστασία. Η Μίνα, 24 ετών, που εργάζεται στον χρηματοοικονομικό τομέα, κατάφερε να φύγει, αλλά δηλώνει: «Δεν πήρα τίποτα μαζί μου εκτός από ό,τι χρειαζόταν για να επιβιώσω. Όμως, η καρδιά μου έμεινε πίσω. Όλη μου η ψυχή βρίσκεται στην Τεχεράνη.»