Καλοκαιρινός: «Το Ηράκλειο μπορεί να αποκτήσει «νέα πόλη» στη θέση του αεροδρομίου "Ν. Καζαντζάκης"»

Τη βασική θέση του Δήμου Ηρακλείου ότι ο σχεδιασμός για την αξιοποίηση της έκτασης του αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης» πρέπει να εμπεριέχεται πλήρως στο υπό εκπόνηση Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο επανέλαβε ο Δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός, κατά την νέα τηλεδιάσκεψη εργασίας που συγκάλεσε ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Ευθύμιος Μπακογιάννης.

Ο Δήμαρχος Ηρακλείου παρουσίασε, στη βάση προηγούμενου εγγράφου που απέστειλε  στον ΓΓ του ΥΠΕΝ, τις γενικές αρχές που διέπουν τον σχεδιασμό του Δήμου, ως εξής: (1) Ανθεκτικότητα και η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, (2) κοινωνική συνοχή και η κοινωνική ανάπτυξη, (3) διαφοροποιημένη παραγωγική-οικονομική δραστηριότητα με έμφαση στην καινοτομία και την ισόρροπη ανάπτυξη (4) πολυτροπική βιώσιμη κινητικότητα (5) καινοτομία και σχεδιασμός που προλαβαίνει τις διαγραφόμενες μελλοντικές τάσεις και ανάγκες των πόλεων (6) δημιουργία branding του Δήμου Ηρακλείου, και, εντέλει (7) συνολική βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Ιδιαίτερα, επεσήμανε την ανάγκη ο σχεδιασμός για την υπό συζήτηση περιοχή να διέπεται από συνέχεια και συμπληρωματικότητα με το υπόλοιπο πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου, να δημιουργεί αφετηρία και να λειτουργεί ως συντελεστής για την συνολική ανάπλαση και αναβάθμιση της ποιότητας ζωής της πόλης, και να ωφελεί άμεσα την Νέα Αλικαρνασσό. Ο Αλέξης Καλοκαιρινός αναφέρθηκε στην πρόταση της Δημοτικής Αρχής η οποία εστιάζει στη μεικτή χρήση, λαμβάνει υπόψιν τις δραστηριότητες της περιοχής, αλλά και τεχνολογίες αιχμής και περιλαμβάνει χρήσεις:

• Κατοικίας, με έμφαση στην κοινωνική κατοικία.
• Πρασίνου και κοινόχρηστων αστικών υποδομών.
• Δημόσιας διοίκησης και μητροπολιτικών υπηρεσιών.
• Καινοτομίας, εκπαίδευσης και πολιτισμού.
• Ήπιας τουριστικής και εμπορικής ανάπτυξης.

Επίσης, υπενθύμισε τον ιδιοκτησιακό ρόλο του Δήμου Ηρακλείου στην ευρύτερη έκταση, ανέφερε ως θετικά παραδείγματα αντίστοιχες δράσεις που αναπτύσσονται σε Ευρωπαϊκές χώρες, επεσήμανε ότι ο Δήμος απαιτεί την ανεμπόδιστη δημόσια πρόσβαση και χρήση του συνόλου του παραλιακού μετώπου και υπενθύμισε την πρόταση που έχει καταθέσει δημόσια η Δημοτική Αρχή, για την αξιοποίηση του κτιρίου του σημερινού αεροσταθμού αμέσως μόλις απομακρυνθούν οι υπηρεσίες που φιλοξενεί.

Αναλυτικότερα:

Ο Αλέξης Καλοκαιρινός κατά την έναρξη της τοποθέτησης του, διευκρίνισε ότι ο Δήμος Ηρακλείου προσέρχεται στη συζήτηση για την χωροταξική – πολεοδομική ρύθμιση της έκτασης του αεροδρομίου Ν. Καζαντζάκης με διπλή ιδιότητα: Αυτή του ΟΤΑ με θεσμική χωρική δικαιοδοσία και αυτή του συνιδιοκτήτη κατά 32,18% της συνολικής έκτασης των 1.736.852,61 τ.μ.. Τονίζοντας ότι για την άσκηση των πολιτικών του Δήμου Ηρακλείου, ο προσδιορισμός και η κατανομή των χρήσεων της έκτασης συναρτάται με το ιδιοκτησιακό καθεστώς, εξήγησε ότι: «Διαφορετικά θα σκεφτεί ο Δήμος αν, όπως συμβαίνει στην συγκεκριμένη περίπτωση, έχει άμεσα να αξιοποιήσει προς όφελος της πόλης τη δημοτική περιουσία, διαφορετικά αν ο ρόλος του είναι απλώς να συμβάλει στην διαμόρφωση ενός γενικότερου τοπίου». Ο Δήμαρχος Ηρακλείου τόνισε επίσης ότι «Η αρχή στην οποία συμφωνούμε και συμπίπτουμε είναι ότι ο σχεδιασμός και ό,τι ακολουθήσει κατ’ εφαρμογήν του, θα πρέπει να εγγράφεται στο Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο».

Στη συνέχεια, ο Αλέξης Καλοκαιρινός επανάφερε στη συζήτηση την πάγια θέση της Δημοτικής Αρχής ότι η συζήτηση για έκταση δεν πρέπει να περιορίζεται στο τμήμα «εντός της περίφραξης του αεροδρομίου» αλλά διευρυμένα, ώστε ο σχεδιασμός να ωφελήσει άμεσα την Νέα Αλικαρνασσό, να αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής της πόλης και να διέπεται από συνέχεια και συμπληρωματικότητα με το υπόλοιπο πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου. Ειδικότερα, όπως ανέφερε και εγγράφως, «ο Δήμος Ηρακλείου εμμένει στη θέση ότι η έκταση του αεροδρομίου δεν πρέπει να απομονωθεί, αλλά πρέπει να μελετηθεί κατά ενιαίο τρόπο με την ευρύτερη έκταση των 3.900 περίπου στρεμμάτων που οριοθετείται από το όριο της υφιστάμενης οικιστικής περιοχής της Νέας Αλικαρνασσού (Δ), τον αιγιαλό (Β & Α) και την Εθνική Οδό 90 (Ν), και περιλαμβάνει τις σημερινές στρατιωτικές εγκαταστάσεις νοτίως της έκτασης του σημερινού αεροδρομίου (και οι οποίες διέπονται από ανάλογο με αυτήν ιδιοκτησιακό καθεστώς)»

Αναφερόμενος στη μεικτή χρήση που προκρίνει η Δημοτική Αρχή, και συγκεκριμένα στις χρήσεις Πρασίνου, Δημόσιας Διοίκησης και Μητροπολιτικών Υπηρεσιών, Καινοτομίας, Εκπαίδευσης και Πολιτισμού, Ήπιας Τουριστικής και Εμπορικής Ανάπτυξης, ο Δήμαρχος Ηρακλείου στάθηκε ιδιαίτερα στη χρήση της κατοικίας με έμφαση στην κοινωνική κατοικία λέγοντας: «Η παράμετρος της κοινωνικής κατοικίας αξιολογείται ιδιαίτερα από το Δήμο Ηρακλείου. Γι’ αυτό και η αναφορά μου στην κατοικία, δίνει έμφαση στην κοινωνική κατοικία. Νομίζω ότι συγκυριακά είναι ιδιαιτέρως επίκαιρο, διότι στο νόμο 5006/2022 ο οποίος έχει προβλέψει την ειδική χρήση της κοινωνικής κατοικίας και την δυνατότητα γενικές χρήσεις ακινήτων του Δημοσίου να χαρακτηρίζονται ειδικότερα ως κοινωνική κατοικία, έρχεται τώρα το υπό προετοιμασία νομοσχέδιο για την κοινωνική αντιπαροχή. Το οποίο μας ενδιαφέρει πάρα πολύ. Μας ενδιαφέρει για λόγους που έχουν να κάνουν με την πίεση που ασκείται από τη στεγαστική κρίση, σε συνάρτηση με την οικονομική δυνατότητα των ανθρώπων. Που έχει να κάνει με την υστέρηση που μέχρι σήμερα είχε σημειώσει η Ελλάδα στο ζήτημα της κοινωνικής κατοικίας, σε αντίθεση με προηγμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, όπως η Ολλανδία, η Αυστρία ή το Λουξεμβούργο. Όπου παρά την γενική οικονομική δυνατότητα του μέσου όρου των πολιτών τους, ακόμα και των πιο ευάλωτων συγκριτικά, έχουν πολύ ανεπτυγμένα προγράμματα. Βλέπουμε τώρα για πρώτη φορά να δημιουργείται ένα πλαίσιο κοινωνικής κατοικίας στην Ελλάδα. Πρόκειται για έναν εθνικής σημασίας στόχο ο οποίος εξειδικεύεται και στο Ηράκλειο, με βάση τις δυναμικές και τις πληθυσμικές δυνατότητές του, που συναρτώνται με προοπτικές ανάπτυξης. Αλλά το κύριο ζήτημα είναι η υποστήριξη των πιο ευάλωτων, η κοινωνική συνοχή, η δημιουργία προϋποθέσεων για παραμονή και εγκατάσταση στον τόπο μας. Η δυνατότητα για σχεδιασμούς και έργα κοινωνικής κατοικίας μεγάλης κλίμακας συνιστά υψηλή προτεραιότητα για τον Δήμο Ηρακλείου».

Ο Δήμαρχος Ηρακλείου ενημέρωσε τους συνομιλητές του για τις γενικές αρχές που διέπουν τον σχεδιασμό του Δήμου Ηρακλείου οι οποίες είναι η ανθεκτικότητα και η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, η κοινωνική συνοχή και η κοινωνική ανάπτυξη, η διαφοροποιημένη παραγωγική – οικονομική δραστηριότητα με έμφαση στην καινοτομία και την ισόρροπη ανάπτυξη, η πολυτροπική βιώσιμη κινητικότητα, η καινοτομία και ο σχεδιασμός που προλαβαίνει τις διαγραφόμενες μελλοντικές τάσεις και ανάγκες των πόλεων, το branding του Δήμου Ηρακλείου και η συνολική βελτίωση της ποιότητας ζωής. Μιλώντας συγκεκριμένα για την πολυτροπική βιώσιμη κινητικότητα ο Αλέξης Καλοκαιρινός κατέθεσε ως πρόταση προς συζήτηση και αξιολόγηση την δημιουργία Drone Port, μιας ειδικής εγκατάστασης σε πολύ μικρό σημείο της ευρύτερης έκτασης για την απογείωση και προσγείωση drones και άλλων εναέριων μέσων κάθετης προσγείωσης – απογείωσης (LTOL), εφόσον φυσικά αυτό μπορεί να ενταχθεί στον ευρύτερο σχεδιασμό χωρίς να δημιουργεί άλλα ζητήματα: «Μιλάμε για τον παράγοντα των πολυτροπικών μεταφορών ένα θέμα που αναδείχθηκε και με τη συζήτηση που έγινε για την κύρωση του νόμου του ΒΟΑΚ. Αυτή η παράμετρος σε μία έκταση όπως αυτή για την οποία συζητάμε, στις διάφορες εκδοχές της, στη στενότερη ή στην ευρύτερη που είναι η προτεινόμενη από εμάς, θα πρέπει να τεθεί σε σκέψη. Ειδικότερα, θέλω να θέσω σε συζήτηση και να εκτιμηθεί μεταξύ των χρήσεων, η δημιουργία ενός drone port σε ένα πολύ μικρό τμήμα της έκτασης και εφόσον φυσικά αυτό μπορεί να ενσωματωθεί ομαλά στις ευρύτερες χρήσεις της περιοχής χωρίς να δημιουργεί ζητήματα. Είναι κάτι που σχετίζεται με τις πιο σύγχρονες τάσεις που αναπτύσσονται στην πολυτροπική κινητικότητα, ως παράγοντας της υπεραστικής και της αστικής βιώσιμης κινητικότητας. Μιλάμε για τα επανδρωμένα και μη μέσα κατακόρυφης απογείωσης και προσγείωσης και τα οποία θα πρέπει να έχουν αυστηρές προδιαγραφές μηδενικών ρίπων και πρακτικά μηδενικής ηχητικής όχλησης. Αυτό είναι το άμεσο μέλλον. Θα αποκτήσει μεγάλη αξία και για την αστική κινητικότητα αν στο μέλλον υπάρξουν δίκτυα κάθετης μετακίνησης τα οποία θα εξυπηρετούν, και βεβαίως τίθεται εδώ και η κρίσιμη παράμετρος της πολιτικής προστασίας για τα μέσα εποπτείας και επέμβασης. Αν θέλουμε να κάνουμε κάτι στην Ελλάδα που θα μας βάλει στη μικρή ομάδα των πρωτοπόρων ευρωπαϊκών χωρών, είναι κάτι που χρειάζεται να το αξιολογήσουμε, εφόσον δεν προκαλεί πρόβλημα στον συνολικότερο σχεδιασμό αξιοποίησης της περιοχής». Σχετικά και ενδεικτικά, ο Αλέξης Καλοκαιρινός αναφέρθηκε σε σχεδιασμούς που αναπτύσσονται αυτή τη στιγμή σε ευρωπαϊκές πόλεις όπως το Αμβούργο της Γερμανίας και το Κόβεντρυ του Ηνωμένου Βασιλείου.

Επανερχόμενος στον συνολικό σχεδιασμό, ο Δήμαρχος Ηρακλείου σημείωσε ότι «Πρέπει να ληφθεί υπόψη το υφιστάμενο χωροταξικό – πολεοδομικό περιβάλλον καθώς και οι επιλεγόμενες προοπτικές μετασχηματισμού του, με όρους σύνδεσης, συνέχειας και συμπληρωματικότητας. Η ευρύτερη περιοχή περιβάλλεται από οικιστική ζώνη, η οποία ως επί το πλείστον έχει αναπτυχθεί άναρχα, τη Βιομηχανική Περιοχή Ηρακλείου, το αναπτυσσόμενο Πάρκο Κυκλικής Οικονομίας, το Στρατόπεδο Μπετεινάκη που βρίσκεται σε τελική φάση πολεοδόμησης και την περιοχή του Καρτερού με αρχαιολογικούς χώρους στην Αμνισό. Ακόμα, ο Δήμος Ηρακλείου τέλος, απαιτεί σε κάθε περίπτωση την απρόσκοπτη, συνεχή, ανεμπόδιστη δημόσια πρόσβαση και χρήση του παραλιακού μετώπου, από το ανατολικό μέχρι το δυτικό του άκρο».

Επίσης, ο Αλέξης Καλοκαιρινός υπενθύμισε την πρόταση που έχει καταθέσει δημόσια η Δημοτική Αρχή για την δημιουργία πρόνοιας για την αξιοποίηση του κτιρίου του σημερινού αεροσταθμού, εκτάσεως περίπου 42.000 τετρ. μέτρων, αμέσως μόλις απομακρυνθούν οι υπηρεσίες που φιλοξενεί και ξεκινήσει η λειτουργία του νέου αεροδρομίου Καστελίου, τονίζοντας ότι: «Ο Δήμος Ηρακλείου έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον του για συμμετοχή σε ένα Διοικητικό Κέντρο, εφόσον προκριθεί όπως εμείς προτείνουμε για τον αεροσταθμό», μιλώντας «για σχέδιο μέσα στο σχέδιο».

Υπενθυμίζεται ότι η προηγούμενη τηλεδιάσκεψη για το θέμα είχε πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο του 2025. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που τέθηκε, μέχρι τα τέλη Ιουνίου οι μελετητές του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Ηρακλείου θα καταθέσουν τις προτάσεις χρήσεων γης στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αμέσως μετά θα ακολουθήσει και νέα συνάντηση για τη συζήτηση τους.

Στην τηλεδιάσκεψη, η οποία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 5/6, είχαν προσκληθεί και συμμετείχαν αυτοπροσώπως ή μέσω συνεργατών: ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Ηρακλείου Νίκος Συριγωνάκης, οι Γενικοί Γραμματείς των Υπουργείων, Μεταφορών Δέσποινα Παληαρούτα, Υποδομών ΥΠΟΜΕ Δημήτρης Αναγνώπουλος, Εθνικής Άμυνας Αντώνης Οικονόμου, Υποδομών Κωνσταντίνος Μαγουλάς, ο Συντονιστής Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων ΥπΕν Γιώργος Γκανασούλης, η Αντιδήμαρχος Χωροταξικού Σχεδιασμού, Πολεοδομίας & Δημοτικής Περιουσίας Στέλα Αρχοντάκη – Καλογεράκη, η Γενική Γραμματέας του Δήμου Ηρακλείου Μαρία Σκραφνάκη, ο Διοικητής της ΥΠΑ Γιώργος Σαουνάτσος, ο Επικεφαλής Τομέα ΣΔΙΤ & Παραχωρήσεων Γιάννης Ανδριανόπουλος, ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος & Εντεταλμένος Σύμβουλός ΕΕΣΥΠ Παναγιώτης Σταμπουλίδης, ο Αερολιμενάρχης Ηρακλείου Ιάκωβος Ουρανός, η Project Manager του PPF Όλγα Κορινθίου, στελέχη της Πολεοδομίας Ηρακλείου και οι μελετητές του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δήμου Ηρακλείου.