Συνάντηση Γεραπετρίτη στο Κάιρο για τη Μονή Σινά – Κρίσιμο τεστ για τις ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις

Στο επίκεντρο της σημερινής διπλωματικής ατζέντας βρίσκεται το Κάιρο, όπου μεταβαίνει ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, επικεφαλής της ελληνικής αποστολής, για να συναντηθεί με τον Αιγύπτιο ομόλογό του. Στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, σε μια περίοδο αυξημένης ευαισθησίας για τις ορθόδοξες κοινότητες και τον προσκυνηματικό χαρακτήρα του ιστορικού μοναστηριού.

Η ελληνική πλευρά επιδιώκει την επικύρωση των δεσμεύσεων που είχαν εκφραστεί δημόσια από τον πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, για τη διατήρηση του θρησκευτικού και πολιτισμικού χαρακτήρα της Μονής, καθώς και την παραμονή των μοναχών που υπηρετούν εκεί.

Όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, η Ελλάδα προσέρχεται στη συνάντηση με σταθερό στόχο:

«Η προστασία του καθεστώτος της Μονής, όπως έχει διαμορφωθεί ιστορικά, αποτελεί πάγια εθνική θέση. Η ελληνική πλευρά στηρίζει την υλοποίηση όσων είχαν συμφωνηθεί στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Αιγύπτου, με έμφαση στην ειρηνική διευθέτηση και τον σεβασμό του προσκυνηματικού χαρακτήρα του χώρου».

Υπόβαθρο της διαπραγμάτευσης – Το νομικό και διπλωματικό πλαίσιο

Η συζήτηση για τη Μονή Σινά έρχεται σε συνέχεια μιας εξωδικαστικής συνεννόησης που είχαν αποδεχθεί οι δύο πλευρές τον Μάιο του 2024, με κοινή δήλωση Μητσοτάκη και Σίσι. Εκείνη η συμφωνία προέβλεπε, μεταξύ άλλων, την αναγνώριση ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στη Μονή, χωρίς ωστόσο να υπογραφεί επίσημο νομικό κείμενο.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η υπόθεση να οδηγηθεί σε δικαστική εκκρεμότητα, με την ελληνική πλευρά να βρίσκεται μπροστά σε τετελεσμένα, που δεν είναι εύκολα αναστρέψιμα.

Παρότι οι αιγυπτιακές επίσημες ανακοινώσεις μιλούν για προστασία του θρησκευτικού χαρακτήρα, αποφεύγουν ρητά οποιαδήποτε αναφορά σε ιδιοκτησιακό καθεστώς, κάτι που προβληματίζει την Αθήνα, η οποία προσδοκά σαφέστερες διαβεβαιώσεις στις σημερινές συνομιλίες.

Διακυβεύεται η ισορροπία των διμερών σχέσεων

Η εξέλιξη της υπόθεσης δεν αφορά μόνο το θρησκευτικό και πολιτιστικό επίπεδο, αλλά εμπλέκεται άμεσα και στις γεωπολιτικές ισορροπίες της Ανατολικής Μεσογείου. Οι ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις έχουν χαρακτηριστεί από τις δύο κυβερνήσεις ως στρατηγικές και κρίνονται υψηλής σημασίας για την περιφερειακή σταθερότητα.

Είναι σαφές ότι καμία πλευρά δεν επιθυμεί επιδείνωση του κλίματος. Το ζητούμενο, όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, είναι να βρεθεί μια φόρμουλα συνεργασίας που θα σεβαστεί την ιστορική και πνευματική αξία της Μονής, χωρίς να θίγει την εθνική κυριαρχία ή να προκαλεί εσωτερικές εντάσεις στην αιγυπτιακή πλευρά.

Η Αθήνα υπογραμμίζει ότι η Μονή Αγίας Αικατερίνης, ένα από τα παλαιότερα ενεργά χριστιανικά μοναστήρια στον κόσμο, αποτελεί πολιτιστικό και θρησκευτικό σύμβολο με παγκόσμια σημασία και η προστασία της αφορά ευρύτερα την Ορθοδοξία και την πολιτιστική κληρονομιά.