Η Καθηγήτρια ΕΚΠΑ Εύη Νομικού για τον σεισμό 6,1 Ρίχτερ: «Δεν συνδέεται με τη Σαντορίνη» – Η επιστημονική ανάλυση πίσω από τη δόνηση

Μετά τον πρόσφατο σεισμό των 6,1 Ρίχτερ που σημειώθηκε στον υποθαλάσσιο χώρο μεταξύ Κρήτης και Κάσου, η Καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας του ΕΚΠΑ, Εύη Νομικού, δίνει επιστημονικές διευκρινίσεις σχετικά με τη φύση του φαινομένου και τη γεωδυναμική συμπεριφορά της περιοχής.
Όπως υπογραμμίζει, ο σεισμός δεν σχετίζεται με την δραστηριότητα βορειοανατολικά της Σαντορίνης, καθώς αφορά διαφορετικό γεωτεκτονικό σύστημα. Η δόνηση ωστόσο έγινε ευρέως αισθητή, εξαιτίας του μεγέθους της, σε αρκετές περιοχές της Κρήτης και των Δωδεκανήσων. «Πρόκειται για έναν τεκτονικά ενεργό θαλάσσιο χώρο, όπου τέτοιου είδους μεγέθη σεισμών, όπως τα 6,1 Ρίχτερ, δεν είναι σπάνια», σημειώνει η καθηγήτρια.
Η γεωφυσική χαρτογράφηση στην περιοχή Κρήτης – Κάσου και το ιστορικό τσουνάμι του 1303
Η περιοχή είχε αποτελέσει αντικείμενο ερευνητικής μελέτης στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος ASTARTE (Assessment, Strategy and Risk Reduction for Tsunamis in Europe). Συγκεκριμένα, το Εργαστήριο Φυσικής Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου, είχε πραγματοποιήσει γεωφυσική διασκόπηση και χαρτογράφηση στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Κρήτης και Κάσου.
Η μελέτη επικεντρώθηκε σε ιστορικό σεισμό μεγέθους 8 βαθμών, ο οποίος σημειώθηκε στις 8 Αυγούστου 1303 και συνοδεύτηκε από καταστροφικό τσουνάμι που έφτασε έως την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Τα γεωτεκτονικά χαρακτηριστικά της περιοχής
Σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέχθηκαν, η περιοχή χαρακτηρίζεται από:
-
Επιμήκη λεκάνη μήκους άνω των 50 χλμ. και πλάτους περίπου 10 χλμ.
-
Διεύθυνση ΑΒΑ-ΔΝΔ
-
Βύθιση μεγαλύτερη των 1.200 μέτρων, δημιουργώντας μια τεκτονική τάφρο
-
Δύο υποπαράλληλες ζώνες ρηγμάτων, που οριοθετούν τη δομή
-
Σχέση με την ανατολική επέκταση της Τάφρου του Πτολεμαίου, που εκτείνεται από τις νότιες πλαγιές της Γαύδου έως και την ανατολική Κρήτη
Το γεωδυναμικό μοντέλο υποδεικνύει μεταβατικό τεκτονικό καθεστώς, με χαρακτηριστικά πλάγιας κανονικής διάρρηξης και αριστερόστροφης ολίσθησης, ενώ οι μηχανισμοί γένεσης σεισμών στην περιοχή επιβεβαιώνουν αυτή τη σύνθετη κινηματική.
Η σημασία της θαλάσσιας έρευνας για την κατανόηση των γεωκινδύνων
Η κ. Νομικού τονίζει ότι η συστηματική μελέτη του βυθού είναι απαραίτητη για την κατανόηση των θαλάσσιων γεωκινδύνων, όπως οι σεισμοί και τα τσουνάμι, και για τη σωστή ερμηνεία των γεωδυναμικών φαινομένων.
Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας είχαν δημοσιευτεί το 2017 (Morphotectonic Analysis between Crete and Kasos, Lampridou et al.) και αξιοποιήθηκαν στο πλαίσιο διδακτορικής διατριβής, ενισχύοντας τη σημασία της μελέτης για την επιστημονική κοινότητα.

