Τι σημαίνει όταν κάποιος δεν σταματά να κουνά το πόδι του – Η επιστημονική εξήγηση πίσω από μια συχνή καθημερινή συνήθεια

Σε μια αίθουσα αναμονής, σε μια επαγγελματική συνάντηση ή ακόμα και σε μια ήσυχη καφετέρια, δεν είναι ασυνήθιστο να παρατηρήσει κανείς κάποιον να κουνά επίμονα το πόδι του. Αν και αυτή η συμπεριφορά μπορεί να θεωρείται από πολλούς ενοχλητική ή απλώς κακή συνήθεια, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πίσω της μπορεί να κρύβονται σημαντικοί ψυχολογικοί και νευρολογικοί παράγοντες.

Η αθέατη λειτουργία της κινητικής νευρικότητας

Το φαινόμενο αυτό ανήκει σε αυτό που η ψυχολογία ονομάζει κινητική νευρικότητα – μια μορφή αυθόρμητης, επαναλαμβανόμενης κίνησης που δεν γίνεται συνειδητά, αλλά αποτελεί μηχανισμό εκτόνωσης ψυχικής έντασης. Όπως εξηγεί ο ψυχίατρος Hugo Marietan, η συγκεκριμένη συμπεριφορά συνδέεται με την ανάγκη του οργανισμού να εκφορτίσει σωματικά το άγχος ή τη νευρική υπερδιέγερση.

Υψηλή εγκεφαλική δραστηριότητα και ανάγκη εκτόνωσης

Μια μελέτη του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επίμονη κίνηση των άκρων ενδέχεται να συνδέεται με αυξημένη εγκεφαλική δραστηριότητα, η οποία δεν εκφράζεται μέσα από λόγο ή πράξη, με αποτέλεσμα το σώμα να αναζητά διέξοδο μέσω μικρών, επαναλαμβανόμενων κινήσεων – όπως το κούνημα του ποδιού.

Όχι μόνο άγχος: άλλες πιθανές ερμηνείες

Παρόλο που συνδέεται στενά με καταστάσεις στρες ή αγωνίας, το κούνημα του ποδιού δεν είναι απαραίτητα σημάδι ανησυχίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, λειτουργεί ως μια μηχανική ανάγκη για αισθητηριακή διέγερση, ιδιαίτερα όταν το περιβάλλον είναι ανιαρό ή προβλέψιμο.

Επιπλέον, τέτοιες κινήσεις μπορεί να συγκαταλέγονται ανάμεσα σε χαρακτηριστικές εκφράσεις ήπιων αγχωδών διαταραχών, όπως το δάγκωμα νυχιών, το παίξιμο με τα δάχτυλα ή το τρίψιμο των παλαμών.

Σύνδεση με νευρολογικές καταστάσεις

Σημαντικό είναι να μην αγνοείται η πιθανότητα το φαινόμενο να σχετίζεται με νευρολογικές διαταραχές, όπως το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (Restless Legs Syndrome). Σύμφωνα με στοιχεία από την Κλινική Mayo, το σύνδρομο επηρεάζει περίπου 7% του γενικού πληθυσμού και χαρακτηρίζεται από έντονη ανάγκη για κίνηση των ποδιών, ιδιαίτερα τις βραδινές ώρες ή κατά την ανάπαυση.

Πότε πρέπει να μας προβληματίζει

Η συχνότητα, η ένταση και το πλαίσιο στο οποίο εμφανίζεται το κούνημα του ποδιού έχουν σημασία. Αν η συμπεριφορά είναι σποραδική και εκδηλώνεται σε συνθήκες στρες ή ανίας, ενδέχεται να αποτελεί ασυνείδητο εργαλείο συναισθηματικής ρύθμισης. Αν όμως παρατηρείται συστηματικά, με έντονη κινητική δραστηριότητα ή συνοδεύεται από αϋπνία ή σωματική δυσφορία, τότε είναι σκόπιμο να εξεταστεί από ειδικό ψυχικής ή νευρολογικής υγείας.