Η Ελλάδα, που κάποτε διέθετε ένα από τα πιο δραστήρια προγράμματα κοινωνικής στέγασης στην Ευρώπη μέσω του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ), έχει σήμερα μετατραπεί σε παράδειγμα παντελούς απουσίας στεγαστικής πολιτικής. Μετά τη σταδιακή αποδυνάμωση του ΟΕΚ και την ολοκληρωτική του κατάργηση, η χώρα παραμένει χωρίς ουσιαστικό μηχανισμό στήριξης της πρόσβασης σε προσιτή κατοικία.
Το πρόγραμμα «Σπίτι μου» και οι περιορισμοί του
Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, η κυβέρνηση προώθησε τα προγράμματα «Σπίτι μου 1 και 2», τα οποία βασίζονται σε επιδοτήσεις ενοικίου, ακολουθώντας το μοντέλο του παλαιού ΟΕΚ, αλλά με σαφώς προσωρινό και περιορισμένο χαρακτήρα.
Σε αντίθεση με τη μόνιμη και ευνοϊκή στήριξη που παρείχε ο ΟΕΚ, τα νέα προγράμματα είναι ευκαιριακά και ισχύουν άπαξ, με αυστηρά κριτήρια ένταξης.
Επιπλέον, το «Σπίτι μου 2» αντιμετωπίζει ήδη σοβαρές δυσκολίες εφαρμογής, καθώς οι απαιτούμενες προϋποθέσεις είναι δύσκολο να καλυφθούν στην πράξη λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών ακινήτων και της χαμηλής διαθεσιμότητας οικονομικά προσιτών κατοικιών.
Η «κοινωνική αντιπαροχή» και τα αδιέξοδα της
Πριν από τρία χρόνια, εξαγγέλθηκε με ενθουσιασμό ένα νέο σχέδιο υπό τον τίτλο «κοινωνική αντιπαροχή», σύμφωνα με το οποίο το Δημόσιο θα εκχωρούσε αξιοποιήσιμα ακίνητα σε ιδιώτες εργολάβους μέσω διαγωνισμών. Στόχος ήταν η ανέγερση νέων κατοικιών ή η ανακαίνιση κτιρίων για να διατεθούν σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.
Ωστόσο, το σχέδιο περιλάμβανε έναν ιδιαίτερα δυσμενή όρο για το Δημόσιο: το 70% των νέων ακινήτων θα παρέμενε στην κυριότητα των ιδιωτών, με μόλις 30% να διατίθεται σε ευάλωτες ομάδες.
Αυτή η αναλογία, που ουσιαστικά ευνοούσε ιδιωτικά συμφέροντα, σε συνδυασμό με τις υψηλές αμοιβές που προβλέπονταν, φαίνεται να είναι η βασική αιτία που το πρόγραμμα παραμένει ανενεργό μέχρι σήμερα.
Πρόχειρα μέτρα αντί για πραγματικές λύσεις
Αντί για ουσιαστικές παρεμβάσεις, η κυβέρνηση συνεχίζει να εφαρμόζει πρόχειρα μέτρα, στηρίζοντας κυρίως τους μικροϊδιοκτήτες ακινήτων, που θεωρούνται πολιτική βάση στήριξης.
Ανακοινώνονται νέες φοροελαφρύνσεις στα εισοδήματα από ενοίκια, χωρίς όμως να επιτυγχάνεται μείωση στα ενοίκια για τους ενοικιαστές, καθώς η έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών επιτρέπει στους ιδιοκτήτες να επιβάλλουν ό,τι τιμές επιθυμούν.
Η ανάγκη για σοβαρή πολιτική στέγης
Η πραγματικότητα δείχνει ότι προσωρινές λύσεις και επιδοτήσεις δεν επαρκούν.
Χρειάζονται συστηματικές πολιτικές που έχουν ήδη υιοθετηθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως:
-
Εφαρμογή ενοικιοστασίων
-
Δημιουργία μεγάλου αριθμού κοινωνικών κατοικιών
-
Γενικευμένη επιδότηση των ενοικιαστών
-
Περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb
Η στεγαστική κρίση απαιτεί στρατηγικό σχέδιο και πολιτική βούληση, αν η Ελλάδα επιθυμεί να ευθυγραμμιστεί με τις πρακτικές των χωρών που έχουν ήδη προχωρήσει σε ουσιαστικές και μόνιμες μεταρρυθμίσεις στον τομέα της κατοικίας.
και Facebook 
