Ρήτρα διαφυγής για την άμυνα: Ανάσα δισεκατομμυρίων για τον ελληνικό προϋπολογισμό

Τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτημα στην Κομισιόν έχουν πλέον οι χώρες της ΕΕ προκειμένου να ενεργοποιηθεί η ρήτρα διαφυγής, με σκοπό να εξαιρεθούν αμυντικές δαπάνες από τα όρια αύξησης των δαπανών. Ως εκ τούτου, θεωρείται πολύ πιθανό η Ελλάδα να εξοικονομήσει πόρους, με την κυβέρνηση της ΝΔ να εξετάζει τρόπους, ούτως ώστε να…γεμίσει το καλάθι της ΔΕΘ.
Με βάση το χρονοδιάγραμμα, από τη στιγμή που μία χώρα προχωρήσει στην υποβολή του σχετικού αιτήματος έως το τέλος Απριλίου, η Κομισιόν θα το αξιολογήσει τον Ιούνιο για να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούλιο. «Για την Ελλάδα, η Άμυνα είναι εθνική υπόθεση» τόνισε ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, κατά τη διάρκεια δηλώσεών του με τον πρόεδρο του Eurogroup Πασκάλ Ντόναχιου, συμπληρώνοντας ότι «σε αυτή τη δύσκολη γεωπολιτική συγκυρία, είναι εξαιρετικά σημαντικό όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να έχουν τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο για να μπορέσουν να επενδύσουν στην ασφάλειά τους». Η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα υπολογίζεται σε σχέση με τα επίπεδα που ήταν αυτές το 2021
Η «Λευκή Βίβλος»
Σύμφωνα τη «Λευκή Βίβλο» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέσω της ενεργοποίησης της ρήτρας διαφυγής, κάθε χώρα έχει τη δυνατότητα απόκλισης από τα συμφωνηθέντα όρια αύξησης δαπανών, ίση με την αύξηση των αμυντικών δαπανών σε σχέση το 2021. Η περίοδος ισχύος είναι τέσσερα χρόνια, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξει χρονική επέκταση.
Η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα υπολογίζεται σε σχέση με τα επίπεδα που ήταν αυτές το 2021 και αύξηση αυτών σε ποσοστό έως 1,5% του ΑΕΠ ανά έτος. Τελικά, δε θα αφορά μόνο το σκέλος των επενδύσεων για αμυντικό εξοπλισμό αλλά και τα λειτουργικά τους έξοδα όπως η μισθοδοσία στρατιωτικού προσωπικού.
Ειδικότερα, το 2021, οι αμυντικές δαπάνες ήταν στα 5,5 δισ. ευρώ, ενώ φέτος θα αυξηθούν στα 6,6 δισ. ευρώ. Συνεπώς, η ελάφρυνση στο έλλειμμα και άρα ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος θα είναι 1 δισ. ευρώ και πλέον. Με βάση τα επίσημα στοιχεία για την εξέλιξη των εξοπλιστικών προγραμμάτων, το δημοσιονομικό περιθώριο θα αυξηθεί στο 1,68 δισ. ευρώ το 2026, όταν οι αμυντικές δαπάνες θα αυξηθούν κατά 580 εκατ. ευρώ και στο 1,9 δισ. ευρώ για το 2026, έτος για το οποίο οι δαπάνες θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο κατά 150 εκατ. ευρώ .
Η… χαλάρωση
Όπως τίθενται οι κανόνες από την Κομισιόν, η τετραετής δημοσιονομική χαλάρωση για τις αμυντικές δαπάνες, θα πρέπει να μη γίνεται αφορμή για να μην τηρούνται τα όρια του αναθεωρημένου Συμφώνου Σταθερότητας. Επίσης, όσα κράτη ενεργοποιήσουν τη ρήτρα, θα πρέπει να συνεχίσουν να μειώνουν το χρέος τους αν αυτό είναι πάνω από το 60% του ΑΕΠ και να διατηρούν το έλλειμμά τους κάτω από το 3% του ΑΕΠ, κατά τη διάρκεια της εφαρμογής της ειδικής αυτής ρήτρας διαφυγής για τις δαπάνες άμυνας.
Σε ό,τι αφορά στο μέγεθος του ελλείμματος, η Ελλάδα αναμένεται να καταγράψει οριακό δημοσιονομικό πλεόνασμα, της τάξης του 0,2% του ΑΕΠ για το 2024. Συνεπώς, δεν κινδυνεύει να ξεπεράσει το όριο του 3% του ΑΕΠ σε αυτή τη φάση. Παράλληλα, αναφορικά με το δημόσιο χρέος, ο λόγος του ως προς το ελληνικό ΑΕΠ παραμένει μειούμενος κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί και μέσα στα επόμενα χρόνια, με βάση τις υπάρχουσες προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, αν και παραμένει ο μεγαλύτερος σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Οι αποφάσεις εν όψει ΔΕΘ
Συνεπώς, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αναμένεται να έχει ξεκάθαρη εικόνα μέσα στο καλοκαίρι. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει μειώσεις άμεσων φόρων και στο επίκεντρο μπαίνει η τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας για εισοδήματα έως 40.000 ευρώ τον χρόνο.
Οι νέες παρεμβάσεις αναμένεται να οριστικοποιηθούν εν μέσω θέρους και πριν τη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο ώστε να υπάρχει σαφής εικόνα για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού και τα επιπλέον έσοδα από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, τα οποία το 2024 ανήλθαν σε 2 δισ. ευρώ (με 6μηνη εφαρμογή POS και myDATA ενώ φέτος θα είναι 12μηνη), αλλά και μια πρώτη έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει λόγο στο πλαίσιο εφαρμογής του νέου Συμφώνου Σταθερότητας για τη χρηματοδότηση πρόσθετων φορολογικών ελαφρύνσεων.
Αρμόδια στελέχη να εκτιμούν ότι το πακέτο θα ανέρχεται σε τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ με άξονες τις αλλαγές στη κλίμακα φορολογίας εισοδήματος, μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης, νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μισή μονάδα και ελαφρύνσεις σε ιδιοκτήτες ακινήτων. Βέβαια, τα παραπάνω μέτρα θα αφορούν την επόμενη χρονιά, ενώ ζήτημα αποτελεί το τι θα επιλέξει να πράξει η κυβέρνηση για φέτος, αναλόγως και του δημοσιονομικού χώρου που θα δημιουργηθεί τελικά.
Τα σενάρια
Στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου βρίσκονται σενάρια που προβλέπουν:
1.Αλλαγές στη κλίμακα φορολογίας εισοδήματος των φυσικών προσώπων με στόχο την ελάφρυνση των φορολογουμένων που ανήκουν στη λεγόμενη μεσαία τάξη, με εισοδήματα δηλαδή μεταξύ 20.000 – 40.000 ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται:
– Η προσθήκη ενός ενδιάμεσου συντελεστή στο κλιμάκιο εισοδήματος από τα 10.001 ευρώ μέχρι και τα 20.000 ευρώ, όπου ο συντελεστής φορολόγησης από 9% που εφαρμόζεται για εισοδήματα μέχρι και τα 10.000 ευρώ αυξάνεται απότομα στο 22%.
– Η αύξηση του εισοδήματος πάνω από το οποίο θα εφαρμόζεται ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής. Σήμερα ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής 44% επιβάλλεται στο τμήμα του εισοδήματος που υπερβαίνει τα 40.000 ευρώ.
2. Μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων για τους ιδιοκτήτες ακινήτων.
3. Νέες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης με επιδότηση του επιτοκίου για ευάλωτους δανειολήπτες και επιδότηση ενοικίου για χαμηλόμισθους νέους και νέες και νέα ζευγάρια.
4. Κούρεμα κατά 30% των τεκμηρίων διαβίωσης, με στόχο την εξάλειψη των στρεβλώσεων και τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών.
5. Νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5% το 2026.
Πηγή: OT

