Σάββατο του Λαζάρου: Η Ορθοδοξία τιμά την Ανάσταση του τετραημέρου νεκρού – Παράδοση, πίστη και έθιμα σε όλη την Ελλάδα

Η σημερινή ημέρα αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς σταθμούς του Ορθόδοξου εκκλησιαστικού έτους, καθώς τιμάται η Ανάσταση του Λαζάρου, του φίλου του Ιησού Χριστού, η οποία προηγήθηκε της Μεγάλης Εβδομάδας και αποτελεί προάγγελο της Ανάστασης του Κυρίου.

Η θεολογική σημασία της ημέρας

Το λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου έχει ξεχωριστή θέση στο λειτουργικό τυπικό της Ορθόδοξης Εκκλησίας, καθώς βρίσκεται ανάμεσα στη Μεγάλη Σαρακοστή και την Κυριακή των Βαΐων, λειτουργώντας ως γέφυρα μεταξύ νηστείας και Πάθους.

Η Ανάσταση του Λαζάρου στη Βηθανία, όπως περιγράφεται στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, αποτελεί ένδειξη της θείας εξουσίας του Χριστού απέναντι στον θάνατο, και η μνήμη της εορτάζεται με ιδιαίτερη ευλάβεια από τους πιστούς.

Μοναστικά ήθη και λαϊκές παραδόσεις

Παραδοσιακά, κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι ασκητές και ερημίτες που διαβιούν σε απομονωμένες σκήτες επιστρέφουν στις μοναστικές κοινότητες ενόψει της Μεγάλης Εβδομάδας.

Ταυτόχρονα, σε πολλές περιοχές της Ελλάδας διατηρούνται ζωντανά λαϊκά έθιμα που συνδέονται με τη μνήμη του Λαζάρου.

Τα “Λαζαράκια” και τα τραγούδια του Λαζάρου

Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα του Σαββάτου του Λαζάρου είναι η παρασκευή των λεγόμενων “Λαζαριών” ή “Λαζαράκια” – μικρά ψωμάκια με σταφίδες και μπαχαρικά, τα οποία πλάθονται σε σχήμα σώματος τυλιγμένου σε σάβανο. Το έθιμο είναι έντονα παρόν σε περιοχές όπως:

• Ρόδος

• Λέσβος

• Κύπρος

• Δωδεκάνησα

• Κρήτη, όπου οι νοικοκυρές τα χαρίζουν στα παιδιά της γειτονιάς συνοδεύοντας τα με ευχές για καλή Ανάσταση.

Τα “Λαζαρικά” και οι Λαζαρίνες: Ζωντανή παράδοση στις γειτονιές και τα χωριά

Παιδιά και έφηβοι σε πόλεις και χωριά σε όλη την Ελλάδα βγαίνουν από νωρίς το πρωί για να τραγουδήσουν τα παραδοσιακά κάλαντα του Λαζάρου, κρατώντας καλαθάκια στολισμένα με λουλούδια και ζητώντας ευχές, αυγά ή γλυκά.

Σε περιοχές όπως η Μακεδονία, η Θράκη, τα Γρεβενά και η Κοζάνη, αναβιώνει το πανάρχαιο έθιμο των Λαζαρίνων. Νεαρά κορίτσια φορούν παραδοσιακές φορεσιές, στολίζουν τα μαλλιά τους με λουλουδένια στεφάνια, και τραγουδούν ή χορεύουν σε κυκλικούς σχηματισμούς, με στίχους που υμνούν την άνοιξη, τη ζωή και την πνευματική αναγέννηση.

Το έθιμο, αν και προχριστιανικής προέλευσης, έχει ενταχθεί στη χριστιανική παράδοση και σήμερα εκφράζει την κοινωνική και πνευματική συνέχεια της τοπικής κοινότητας.

Το Σάββατο του Λαζάρου: Μια ημέρα χαράς πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα

Μαζί με την Κυριακή των Βαΐων, το Σάββατο του Λαζάρου αποτελεί μία από τις δύο ημέρες φωτός και ελπίδας που παρεμβάλλονται στο βαρύ πνευματικό φορτίο της Μεγάλης Εβδομάδας. Είναι μια μέρα που η Εκκλησία προαναγγέλλει τη νίκη της ζωής και της ανάστασης επί του θανάτου.