Έρευνα του Journal of Basic and Applied Social Psychology αποκάλυψε ότι το 60% των ανθρώπων λέει τουλάχιστον ένα ψέμα κάθε 10 λεπτά. Το στοιχείο αυτό από μόνο του προκαλεί έκπληξη, ωστόσο φέρνει στο προσκήνιο ένα καίριο ερώτημα: Πώς μπορούμε να καταλάβουμε πότε κάποιος δεν λέει την αλήθεια;
Από τη γλώσσα του σώματος έως τις λεκτικές παγίδες, υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις που μπορούν να σας καθοδηγήσουν. Παρακάτω παρουσιάζουμε τα βασικά σημεία που έχουν εντοπίσει ψυχολόγοι, ανακριτές και ειδικοί στην ανίχνευση ψεύδους.
1. Μεταβολή στον τρόπο ομιλίας
Ένα από τα πρώτα σημάδια ότι κάποιος δεν λέει την αλήθεια, είναι η ξαφνική αλλαγή στην εκφορά του λόγου. Ο τόνος της φωνής μπορεί να αλλάξει, η ομιλία να γίνει πιο γρήγορη ή διστακτική. Όπως εξηγεί ο Γκρεγκ Μακράρυ, πρώην ανακριτής του FBI, η σύγκριση της φυσιολογικής ροής του λόγου με αυτή κατά την πίεση ερωτήσεων είναι κρίσιμη για να εντοπίσει κανείς ψευδή δήλωση.
2. Πολυλογία ή υπερβολικά λίγα λόγια
Ένας ψεύτης είτε αποφεύγει τις λεπτομέρειες είτε το αντίθετο – βυθίζεται σε μια υπερβολικά "ανθολογική" αφήγηση με πολλές περιττές πληροφορίες. Όταν κάποιος δεν έχει ζήσει πραγματικά μια εμπειρία, αδυνατεί να την περιγράψει αυθόρμητα. Αντίθετα, η προσπάθεια να "γεμίσει" τα κενά με φανταστικά στοιχεία και ωραιοποιήσεις είναι ενδεικτική πλαστής ιστορίας.
3. Αμφίβολη βλεμματική επαφή
Η αποστροφή του βλέμματος θεωρείται παραδοσιακά σημάδι ψεύδους. Ωστόσο, σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι το 70% των ανθρώπων μπορούν να ψεύδονται κοιτάζοντας κατευθείαν στα μάτια. Η έντονη ή ψυχρή βλεμματική επαφή μπορεί επίσης να σημαίνει προσπάθεια χειραγώγησης ή απόκρυψης αλήθειας. Σύμφωνα με τη Λίλιαν Γκλας, ειδική στη γλώσσα του σώματος, ο ψεύτης είτε αποφεύγει την επαφή είτε την επιδιώκει υπερβολικά, αναζητώντας έλεγχο της εντύπωσης.
4. Εμφάνιση έντονου στρες
Το άγχος από το ψέμα οδηγεί συχνά σε σωματικά συμπτώματα. Ο Ρότζερ Στρέκερ, ειδικός στις ανακρίσεις, εξηγεί ότι η αύξηση της εσωτερικής θερμοκρασίας, το ιδρωμένο μέτωπο, τα νευρικά χτυπήματα ποδιών ή οι ασταθείς κινήσεις των χεριών είναι σαφείς ενδείξεις ότι ο συνομιλητής δεν νιώθει άνετα με όσα λέει.
5. Τεχνητό ή "παγωμένο" χαμόγελο
Το ψεύτικο χαμόγελο διαφέρει από το ειλικρινές. Σύμφωνα με την Μπέλα Ντεπάολο, το χαμόγελο του ψεύτη περιορίζεται μόνο στα χείλη και δεν επεκτείνεται στο υπόλοιπο πρόσωπο, όπως συμβαίνει με ένα φυσικό χαμόγελο. Αντίστοιχα, η εισαγγελέας Γουέντι Πάτρικ επισημαίνει πως το χαμόγελο της ειλικρίνειας "γεννιέται" από τα μάτια και συνοδεύεται από μια γενικότερη χαλάρωση του προσώπου.
6. Δυσκολία διαχείρισης της σιωπής
Ένας ψεύτης νιώθει άβολα σε στιγμές ησυχίας και συχνά προσπαθεί να "γεμίσει" το κενό με άσχετες λέξεις ή εκφράσεις χωρίς νόημα. Η Γκαμπριέλε Στιούαρτ, ειδική στην ανίχνευση ασφαλιστικών απατών, τονίζει ότι οι ψεύτες χρησιμοποιούν συχνά λέξεις όπως "ίσως", "μπορεί" και "λογικά", σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τη δέσμευση στην απόλυτη αλήθεια.
Συμπέρασμα
Το ψέμα είναι ένα κοινό ανθρώπινο φαινόμενο, αλλά δεν σημαίνει πως είναι αδύνατο να εντοπιστεί. Οι λεπτομέρειες στη συμπεριφορά, οι λεκτικές αποκλίσεις και η γλώσσα του σώματος μπορούν να δώσουν τα απαραίτητα σημάδια για να αναγνωρίσουμε την απουσία ειλικρίνειας.
Λέξεις-κλειδιά για SEO:
-
Πώς να καταλάβω αν κάποιος λέει ψέματα
-
Σημάδια ψεύδους
-
Ψυχολογία του ψέματος
-
Γλώσσα σώματος και ψέμα
-
Τρόποι εντοπισμού ψευδών
-
Πώς συμπεριφέρεται ένας ψεύτης
-
Ψεύτικο χαμόγελο σημάδι
-
Βλεμματική επαφή και ειλικρίνεια
-
Ψυχολογικές ενδείξεις απάτης
Αναγνωρίζοντας αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς, μπορούμε να κινηθούμε με περισσότερη διαύγεια και επίγνωση στην καθημερινότητά μας, ειδικά σε καταστάσεις που η αλήθεια έχει σημασία.
και Facebook 
