Νέο γεωπολιτικό τοπίο στη Μεσόγειο με την ενεργό εμπλοκή των ExxonMobil και Chevron στην Κρήτη

Σε εξέλιξη βρίσκεται μια σημαντική ενεργειακή και γεωπολιτική αναβάθμιση για την Ελλάδα, με την ένταξη των πετρελαϊκών κολοσσών ExxonMobil και Chevron στα θαλάσσια ενεργειακά blocks νοτίως της Κρήτης. Η εξέλιξη αυτή φέρνει στο προσκήνιο τις ελληνικές διεκδικήσεις στην ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα της νοτιοανατολικής Μεσογείου, επανατοποθετώντας τη χώρα στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη.

Όπως ανέφερε ο διπλωματικός συντάκτης της ΕΡΤ Νίκος Μελέτης, μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ERTNews, η παρουσία των δύο αμερικανικών ενεργειακών εταιρειών ενισχύει τη θέση της Ελλάδας σε ένα πεδίο που χαρακτηρίζεται από συνεχείς ανταγωνισμούς και γεωστρατηγικά συμφέροντα.

Απαντητικό μήνυμα στο τουρκολιβυκό μνημόνιο

Η ανάπτυξη των ερευνών στα συγκεκριμένα «οικόπεδα», τα οποία είχαν οριοθετηθεί ήδη από το 2014 με βάση τη μέση γραμμή της ελληνικής ΑΟΖ (που περιλαμβάνει και την επίδραση νησιών όπως η Γαύδος), αποτελεί ταυτόχρονα μια σαφή διπλωματική απάντηση στις διεκδικήσεις της Τουρκίας και στη συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης το 2019.

Το λεγόμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο επιχείρησε να αμφισβητήσει περίπου 40.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλάσσιας έκτασης που εμπίπτει στη δικαιοδοσία της Ελλάδας, ενώ υπήρχε η ανησυχία ότι η Λιβύη θα προχωρούσε σε σεισμικές έρευνες με τουρκικά μέσα στα επίμαχα σημεία.

Η σιωπηρή υπαναχώρηση της Λιβύης

Πρόσφατα, ωστόσο, μια νέα εξέλιξη διαφοροποίησε τη στάση της Λιβύης. Σε δικές της αδειοδοτήσεις θαλάσσιων περιοχών, η λιβυκή πλευρά αναγνώρισε εμμέσως τη μέση γραμμή, γεγονός που ερμηνεύεται ως ένδειξη αλλαγής πλεύσης σε σχέση με το παρελθόν. Με την παρουσία της Chevron πλέον στην περιοχή, καθίσταται εξαιρετικά δύσκολο —αν όχι αδύνατο— να αμφισβητηθεί η ελληνική κυριαρχία στα νότια της Κρήτης.

Επιβεβαίωση ισχύος και αμερικανικών συμφερόντων

Όπως επισημαίνει ο Ν. Μελέτης, κανείς δεν αναμένει από την Τουρκία ή τη Λιβύη να επιχειρήσουν την παρεμπόδιση ερευνών από πολυεθνικούς κολοσσούς του μεγέθους της ExxonMobil, ειδικά σε μια περίοδο που οι ΗΠΑ ενισχύουν ενεργά τα συμφέροντά τους στην Ανατολική Μεσόγειο.

Πλήγμα για τη «Γαλάζια Πατρίδα»

Η παρουσία των εταιρειών αυτών νοτίως της Κρήτης μπορεί να μην αγγίζει άμεσα τα θαλάσσια πεδία που βρίσκονται στο επίκεντρο των τουρκικών αξιώσεων, αλλά λειτουργεί αποσταθεροποιητικά για το τουρκικό δόγμα της “Γαλάζιας Πατρίδας”, καθώς υπονομεύει τις νομικές και διπλωματικές βάσεις του.

Κατοχύρωση κυριαρχικών δικαιωμάτων

Η συμμετοχή των ΗΠΑ στην εξερεύνηση και πιθανή εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην ελληνική ΑΟΖ συνιστά μια έμμεση, αλλά ουσιαστική αναγνώριση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, θωρακίζοντας ταυτόχρονα τη στρατηγική θέση της χώρας στον ευρύτερο ενεργειακό σχεδιασμό της Ευρώπης και των ΗΠΑ στη Μεσόγειο.