Πολιτική κρίση στην Τουρκία μετά τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου – Η στρατηγική Ερντογάν και οι διεθνείς αντιδράσεις

Σοβαρές αναταράξεις έχει προκαλέσει στην Τουρκία η σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης και βασικού πολιτικού αντιπάλου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Εκρέμ Ιμάμογλου. Από το πρωί της Τετάρτης (19/03/2025), η χώρα βρίσκεται σε αναβρασμό, ενώ οι εξελίξεις πυροδοτούν ανησυχία και διεθνώς.

Ο Ιμάμογλου κρίθηκε προφυλακιστέος με βαριές κατηγορίες που περιλαμβάνουν ηγεσία εγκληματικής οργάνωσης με οικονομικά κίνητρα και υποστήριξη του PKK – του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν, το οποίο η Άγκυρα χαρακτηρίζει τρομοκρατική οργάνωση. Ο δήμαρχος της μεγαλύτερης πόλης της χώρας αναμένεται να παραμείνει υπό κράτηση για τουλάχιστον τέσσερις ημέρες, ενώ η υπόθεσή του θα περάσει σε νέα φάση με πιθανό το ενδεχόμενο παρατεταμένης φυλάκισης.

Η σύλληψη του Ιμάμογλου, όπως σημειώνουν διεθνή μέσα ενημέρωσης, φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής αποδυνάμωσης των πολιτικών αντιπάλων του Ερντογάν, ενόψει της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης.

Η σύλληψη-μήνυμα και το σχέδιο Ερντογάν

Ο Ιμάμογλου, ένας από τους δημοφιλέστερους πολιτικούς ηγέτες της χώρας, είχε προγραμματιστεί να ανακοινώσει την υποψηφιότητά του για την προεδρία της Τουρκίας στις 23 Μαρτίου, με την πλήρη στήριξη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP).

Η κίνηση της τουρκικής κυβέρνησης θεωρείται από αναλυτές μια ξεκάθαρη προσπάθεια πολιτικής εξουδετέρωσης του μοναδικού προσώπου που, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, θα μπορούσε να απειλήσει σοβαρά την κυριαρχία του Ερντογάν στις επόμενες προεδρικές εκλογές.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το καθεστώς Ερντογάν στοχεύει πολιτικούς της αντιπολίτευσης. Ήδη από τον Νοέμβριο, υπήρξε κύμα διώξεων και απομακρύνσεων εκλεγμένων δημάρχων, ενώ πάνω από 100 άτομα που συνδέονται με τον Ιμάμογλου συνελήφθησαν, μεταξύ των οποίων οι δήμαρχοι Ρεσούλ Εμράχ Σαχάν και Μουράτ Τσαλίκ.

Η αντιπολίτευση μιλά για ωμή παρέμβαση στη δημοκρατία, ενώ το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε ήδη τη σύλληψη, κάνοντας λόγο για αυταρχικές τακτικές και καταπάτηση των πολιτικών δικαιωμάτων.

"Ο Ιμάμογλου είναι η μεγαλύτερη απειλή για τον Ερντογάν"

Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης έχει ανέλθει δυναμικά στην τουρκική πολιτική σκηνή και θεωρείται ο μόνος που μπορεί να ανατρέψει τον Ερντογάν στις κάλπες.

Η επιτυχία του στις δημοτικές εκλογές του 2019 – όταν κέρδισε για πρώτη φορά το μεγαλύτερο μητροπολιτικό κέντρο της χώρας – είχε σημάνει την αρχή της μεγαλύτερης πολιτικής πρόκλησης για τον Ερντογάν. Στις δημοτικές εκλογές του 2024, ο Ιμάμογλου επανεξελέγη με ποσοστό 51,14%, καταφέρνοντας να νικήσει ξανά τον υποψήφιο του κυβερνώντος κόμματος (AKP).

"Ο Ερντογάν βλέπει στον Ιμάμογλου το μεγαλύτερο πολιτικό του εμπόδιο", δήλωσε στο CNN ο Soner Captagay, αναλυτής του Ινστιτούτου Πολιτικής Εγγύς Ανατολής της Ουάσιγκτον.

Οι παραλληλισμοί μεταξύ των δύο ανδρών είναι εμφανείς:
✅ Και οι δύο ξεκίνησαν την πολιτική τους καριέρα από την Κωνσταντινούπολη.
✅ Ο Ερντογάν χρησιμοποίησε τη δημαρχία της πόλης ως εφαλτήριο για την άνοδο στην προεδρία.
✅ Ο Ιμάμογλου φαίνεται να ακολουθεί την ίδια πορεία, γεγονός που ενοχλεί ιδιαίτερα τον πρόεδρο της Τουρκίας.

Ο στόχος του καθεστώτος – Φυλάκιση και πολιτική εξουδετέρωση

Το βασικό σχέδιο του Ερντογάν είναι η πολιτική εξουδετέρωση του Ιμάμογλου μέσω μιας μακροχρόνιας νομικής διαμάχης.

"Ο στόχος είναι η καταδίκη και η στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων, ώστε να αποτραπεί οποιαδήποτε πιθανότητα υποψηφιότητάς του για την προεδρία", σχολιάζουν αναλυτές.

Η τουρκική δικαιοσύνη, που εδώ και χρόνια λειτουργεί υπό τον απόλυτο έλεγχο του Ερντογάν, αναμένεται να καθυστερήσει σημαντικά την υπόθεση του Ιμάμογλου, προκειμένου να τον κρατήσει εκτός πολιτικού παιχνιδιού.

Η σύλληψή του αποτελεί μια προειδοποίηση προς οποιονδήποτε αντιπολιτευόμενο σκέφτεται να αμφισβητήσει το καθεστώς, ενώ το σενάριο πρόωρων εκλογών, που θα μπορούσε να παρακάμψει τα συνταγματικά όρια θητείας του Ερντογάν, δεν αποκλείεται.

Διεθνής αντίδραση και η ευκαιρία του Ερντογάν με την επάνοδο του Τραμπ

Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία τις εξελίξεις στην Τουρκία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ και οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταδικάζουν τη σύλληψη του Ιμάμογλου, ωστόσο είναι αμφίβολο αν θα υπάρξουν πρακτικές συνέπειες για το καθεστώς Ερντογάν.

"Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ αναδιαμορφώνει τις διεθνείς ισορροπίες και δίνει στον Ερντογάν το περιθώριο να κινηθεί αυταρχικά χωρίς σοβαρές κυρώσεις", αναφέρουν διπλωματικές πηγές.

Η γεωπολιτική θέση της Τουρκίας, σε συνδυασμό με τον ρόλο της στον πόλεμο της Ουκρανίας, τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και την ενεργειακή στρατηγική της, την καθιστούν απαραίτητο παίκτη για τη Δύση, παρά τις ολοένα και πιο αυταρχικές μεθόδους του Ερντογάν.

Πολιτική αβεβαιότητα και λαϊκές αντιδράσεις

Η σύλληψη του Ιμάμογλου πυροδότησε διαδηλώσεις σε πολλές τουρκικές πόλεις, με τους υποστηρικτές του να καταγγέλλουν πολιτική δίωξη και προσπάθεια φίμωσης της αντιπολίτευσης.

Αναλυτές εκτιμούν ότι, παρά τις προσπάθειες του Ερντογάν να καταστείλει τους πολιτικούς του αντιπάλους, η δημοφιλία του Ιμάμογλου παραμένει ισχυρή, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολιτική κρίση διαρκείας στην Τουρκία.

Οι εξελίξεις των επόμενων ημερών θα είναι καθοριστικές, καθώς η σύλληψη του Ιμάμογλου ενδέχεται να αλλάξει τις πολιτικές ισορροπίες στη χώρα και να ανοίξει έναν νέο κύκλο αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.