Ανακάλυψη ενός αστρονομικού μυστηρίου – Ένας γιγάντιος πλανήτης – ζαχαρωτό που αψηφά τη λογική

Μια εξαιρετικά παράξενη ανακάλυψη έκαναν αστρονόμοι από το MIT, το Πανεπιστήμιο της Λιέγης και τη NASA, εντοπίζοντας έναν τεράστιο αέρινο πλανήτη με εκπληκτικά χαμηλή πυκνότητα, που περιφέρεται γύρω από ένα μακρινό άστρο στον Γαλαξία μας.

Ο WASP-193b, όπως ονομάστηκε ο πλανήτης, ξεπερνά σε μέγεθος τον Δία αλλά έχει μόλις το 10% της πυκνότητάς του, κάνοντάς τον να μοιάζει με ένα γιγάντιο, σχεδόν αέρινο, ουράνιο σώμα. Οι επιστήμονες παραμένουν αμήχανοι μπροστά σε αυτή την ανακάλυψη, καθώς δεν μπορεί να εξηγηθεί από τις υπάρχουσες θεωρίες σχηματισμού πλανητών.

WASP-193b: Ο πλανήτης-ζαχαρωτό

Με πάνω από 5.400 εξωπλανήτες να έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, ο WASP-193b ξεχωρίζει ως ένας από τους πιο «αφράτους» που έχουν βρεθεί ποτέ. Σύμφωνα με τις μετρήσεις, η πυκνότητά του είναι παρόμοια με εκείνη της μαλλιού της γριάς, γεγονός που τον κατατάσσει στη δεύτερη θέση των πιο ελαφρών πλανητών μετά τον Kepler-51d.

«Το να βρίσκουμε τόσο τεράστιους πλανήτες με εξαιρετικά χαμηλή πυκνότητα είναι σπάνιο», αναφέρει ο Khalid Barkaoui, επικεφαλής της έρευνας και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο MIT.

«Γνωρίζουμε εδώ και 15 χρόνια την ύπαρξη μιας κατηγορίας πλανητών που αποκαλούμε “φουσκωμένους Δίες”, αλλά ποτέ δεν έχουμε δει κάτι τόσο ακραίο όσο ο WASP-193b», προσθέτει.

Ένας πλανήτης που «δεν ταιριάζει πουθενά»

Η ανακάλυψη αυτού του παράξενου κόσμου προκαλεί μεγάλη αμηχανία στους επιστήμονες, καθώς δεν ταιριάζει σε κανένα από τα γνωστά μοντέλα σχηματισμού πλανητών.

«Δεν έχουμε ιδέα πώς δημιουργήθηκε», εξηγεί ο Francisco Pozuelos, συν-επικεφαλής της έρευνας και ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής της Ανδαλουσίας.

«Οι θεωρίες μας δεν μπορούν να εξηγήσουν έναν τόσο φουσκωμένο πλανήτη. Η περαιτέρω μελέτη της ατμόσφαιράς του μπορεί να μας δώσει ενδείξεις για το πώς σχηματίστηκε».

Ο WASP-193b είναι κατά 50% μεγαλύτερος από τον Δία, αλλά η πυκνότητά του είναι μόλις 0,059 γραμμάρια ανά κυβικό εκατοστό – εξαιρετικά χαμηλή αν σκεφτεί κανείς ότι η Γη έχει 5,51 γρ./cm³, ο Δίας 1,33 γρ./cm³, ενώ η μαλλί της γριάς έχει 0,05 γρ./cm³!

Πώς εντοπίστηκε αυτός ο πλανήτης-φάντασμα

Η ανακάλυψη του WASP-193b έγινε μέσω του Wide Angle Search for Planets (WASP), ενός προγράμματος παγκόσμιας συνεργασίας επιστημόνων που χρησιμοποιούν ρομποτικά τηλεσκόπια για να παρακολουθούν αλλαγές στη φωτεινότητα των άστρων, αναζητώντας κρυμμένους εξωπλανήτες.

Αυτός ο πλανήτης δεν κρυβόταν απλώς – αιωρούνταν γύρω από το άστρο του σαν ένα διαστημικό μπαλόνι, προκαλώντας σύγχυση στους επιστήμονες.

Η ατμόσφαιρα ενός «ουράνιου μπαλονιού»

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο WASP-193b αποτελείται κυρίως από υδρογόνο και ήλιο, όπως και οι περισσότεροι γίγαντες αερίου. Ωστόσο, το απίστευτο μέγεθός του και η πολύ χαμηλή πυκνότητα υποδηλώνουν ότι η ατμόσφαιρά του εκτείνεται σε ακραίο βαθμό, δημιουργώντας έναν πλανήτη που μοιάζει περισσότερο με ένα τεράστιο μπαλόνι παρά με έναν συμπαγή κόσμο.

Τι ακολουθεί – Προσπάθειες αποκρυπτογράφησης

Για να κατανοήσουν καλύτερα τη φύση αυτού του κοσμικού αινίγματος, οι ερευνητές σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν προηγμένες τεχνικές ανάλυσης της ατμόσφαιράς του, προσπαθώντας να προσδιορίσουν:

• Τη σύνθεση του αερίου που τον περιβάλλει
• Την ακριβή μάζα και θερμοκρασία του
• Το πώς επηρεάζεται από το άστρο του

Ένας πλανήτης που αψηφά τη λογική

Ο WASP-193b είναι ένας από τους πιο περίεργους κόσμους που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα και η ύπαρξή του αμφισβητεί τις μέχρι τώρα θεωρίες για το πώς σχηματίζονται οι γίγαντες αερίου.

«Είναι σαν ένα γιγάντιο κομμάτι μαλλιού της γριάς που επιπλέει στο διάστημα», λένε οι επιστήμονες.