Δολοφονία στο Ηράκλειο: Εγκληματολόγος αναλύει τον Γάλλο που σκότωσε τη Ράνια – Τι είναι η Λανθασμένη Ταυτοποίηση Θύματος

Συγκλονισμένη παρακολουθεί η κοινή γνώμη την τραγωδία στην Κρήτη, όπου ένας Γάλλος βύθισε στη θλίψη μια οικογένεια, όταν παρέσυρε και σκότωσε την αγαπημένη τους Ράνια.

Προκλητικός εμφανίστηκε, στο μεταξύ, στην απολογία του ο 33χρονος Γάλλος που σκότωσε την 36χρονη Ράνια Μπουρνέλη, χτυπώντας την σκόπιμα με το αυτοκίνητο του, και με περίσσιο θράσος «ρίχνει» το φταίξιμο στην Αστυνομία.

Το δραματικότερο της ιστορίας είναι ότι ο 33χρονος Γάλλος ήταν πεπεισμένος ότι η αδικοχαμένη Ράνια Μπουρνέλη ήταν «κάποιος» που τον καταδίωκε, καθώς στους αστυνομικούς επέμενε ότι «χτύπησε έναν άνδρα». Όπως αναφέρουν πολλά δημοσιεύματα, ο δράστης ισχυρίστηκε, επίσης, ότι ακολουθούσε για χιλιόμετρα «το αυτοκίνητο που τον παρακολουθούσε».

Με αφορμή αυτή τη διάσταση, το Newsbomb.gr αναλύει σήμερα, την λεγόμενη «Λανθασμένη Ταυτοποίηση Θύματος» με τη βοήθεια της Δρ. Εγκληματολογίας με εξειδίκευση στην Εγκληματολογική Ψυχολογία και Κοινωνιολογία, Μαρίας Αγγελή.

Η ανάλυση είναι βασισμένη σε επιστημονικές μεθόδους και πρακτικά παραδείγματα, προκειμένου να διερευνηθούν οι αιτίες και οι συνέπειες της λανθασμένης ταυτοποίησης θυμάτων, εστιάζοντας ειδικότερα στα οδικά εγκλήματα και την ψυχολογική προσέγγιση αυτών των περιστατικών.

Ορισμός: Λανθασμένη Ταυτοποίηση Θύματος

«Η λανθασμένη ταυτοποίηση θύματος (mistaken identification) συμβαίνει όταν ο δράστης επιτίθεται σε λάθος άτομο, πιστεύοντας λανθασμένα ότι πρόκειται για κάποιον άλλον. Η σύγχυση αυτή μπορεί να προκύψει από οπτική ομοιότητα μεταξύ του θύματος και του πραγματικού στόχου ή να είναι αποτέλεσμα ψυχολογικών και συναισθηματικών παραμέτρων που επηρεάζουν την κρίση του δράστη», αναφέρει αρχικά στο Newsbomb.gr η Μαρία Αγγελή.

Οι παράγοντες που Οδηγούν σε Λανθασμένη Ταυτοποίηση, σύμφωνα με την ειδικό είναι:

1. Οπτική Ομοιότητα: Ο δράστης μπορεί να θεωρήσει ότι το θύμα είναι το άτομο που αναζητά λόγω φυσικών ομοιοτήτων, όπως παρόμοια χαρακτηριστικά προσώπου ή ρούχα.
2. Συναισθηματική Ένταση: Η συναισθηματική φόρτιση ή η παρορμητικότητα μπορεί να επηρεάσουν τη σκέψη του δράστη, οδηγώντας τον σε βιαστικές αποφάσεις χωρίς να εξετάσει σωστά την κατάσταση.
3. Συνθήκες Σκοταδιού, Χρόνος και Απόσταση: Η περιορισμένη οπτική αντίληψη λόγω των συνθηκών, όπως το σκοτάδι ή η μεγάλη απόσταση, μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στον δράστη.
4. Προκαταλήψεις και Παρελθοντικές Εμπειρίες: Εάν ο δράστης έχει προκαθορισμένες πεποιθήσεις ή προηγούμενες εμπειρίες με το θύμα ή κάποιον άλλον, αυτές μπορεί να επηρεάσουν τη λανθασμένη εκτίμηση της κατάστασης.

Παραδείγματα Λανθασμένης Ταυτοποίησης

Στη συνέχεια η κα Αγγελή μοιράστηκε με το Newsbomb.gr ιστορικά παραδείγματα λανθασμένης ταυτοποίησης.

1. Πραγματική Σύγχυση (Σικάγο, 2011): Ένας άνδρας πυροβόλησε έναν μοτοσικλετιστή, πιστεύοντας ότι ήταν άτομο με το οποίο είχε προσωπικές διαφορές. Αργότερα αποδείχθηκε ότι το θύμα δεν είχε καμία σχέση με την προηγούμενη διαμάχη του δράστη. Η ψυχολογική αξιολόγηση έδειξε ότι ο δράστης βρισκόταν σε κατάσταση έντονου άγχους και διαταραγμένης κρίσης εκείνη τη στιγμή.
2. Ψευδής Επίκληση Σύγχυσης (Τέξας, 2015): Ένας άνδρας σκότωσε τον γείτονά του, ισχυριζόμενος ότι τον μπέρδεψε με έναν εισβολέα. Ωστόσο, η έρευνα αποκάλυψε ότι υπήρχαν παλιές προσωπικές διαφορές μεταξύ τους, και η σύγχυση χρησιμοποιήθηκε στρατηγικά ως υπερασπιστική γραμμή για να μειωθούν οι κατηγορίες του δράστη.

Οδικά Εγκλήματα και Ψυχολογική Αξιολόγηση

«Τα οδικά εγκλήματα που σχετίζονται με λανθασμένη ταυτοποίηση, όπως τροχαία ατυχήματα ή επιθέσεις σε οδικές διαδρομές, απαιτούν μία ενδελεχή ψυχολογική αξιολόγηση του δράστη. Είναι σημαντικό να διερευνηθεί η ψυχική του κατάσταση τη στιγμή της πράξης, καθώς και οι ψυχολογικοί ή συναισθηματικοί παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάζουν τη συμπεριφορά του», σημειώνει εξειδικεύοντας το ζήτημα.

Θέλεις τα σημαντικότερα νέα της ημέρας στο e-mail σου;

Σύμφωνα με την ίδια οι αξιολογήσεις που απαιτούνται είναι:

1. Οδική Αξιολόγηση: Είναι απαραίτητο να εξεταστεί η ικανότητα του δράστη να οδηγεί, καθώς προβλήματα ψυχικής ή σωματικής φύσεως μπορεί να επηρεάσουν την κρίση του και την ικανότητά του να αντιδρά σωστά σε επικίνδυνες καταστάσεις.
2. Ψυχιατρική Υποστήριξη: Η αξιολόγηση της ψυχικής υγείας του δράστη είναι κρίσιμη, ώστε να εντοπιστούν πιθανοί ψυχιατρικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά του, όπως η παρορμητικότητα ή η επιθετικότητα.

Ιστορικό Βίαιων Περιστατικών

«Το ιστορικό του δράστη σε βίαιες καταστάσεις, όπως η επίθεση σε σπίτι με ιλιγγιώδη ταχύτητα, πρέπει να ληφθεί υπόψη. Αυτές οι συμπεριφορές καταδεικνύουν επικίνδυνες και παρορμητικές τάσεις, γεγονός που ενδέχεται να συνέβαλε στην πράξη. Παρά την αρχική αξιολόγηση που δεν υποδεικνύει άμεση ανάγκη για ψυχιατρική νοσηλεία, η κατάσταση αυτή θα πρέπει να επανεξεταστεί σε βάθος, προκειμένου να αναλυθούν όλοι οι παράγοντες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά του δράστη», επισημαίνει η κα Αγγελή.

Πρόληψη και Συμπεράσματα

Μιλώντας στη συνέχεια στ οNewsomb,gr η κα Αγγελή, τονίζει ότι η λανθασμένη ταυτοποίηση, είτε προκύπτει από πραγματική σύγχυση είτε ως στρατηγική υπεράσπισης, απαιτεί ενδελεχή εξέταση όλων των παραμέτρων που την επηρεάζουν.

«Η ψυχολογική αξιολόγηση του δράστη και η διερεύνηση της συναισθηματικής του κατάστασης τη στιγμή της πράξης είναι καθοριστικά για τη διαλεύκανση της υπόθεσης. Παράλληλα, η πρόληψη αυτών των εγκλημάτων απαιτεί:

1. Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση: Καμπάνιες για την οδική ασφάλεια και την επίλυση συγκρούσεων με σκοπό τη μείωση της βίαιης και παρορμητικής συμπεριφοράς στους δρόμους.
2. Αυστηρότερος Έλεγχος Οδήγησης: Συστήματα ψυχολογικών εξετάσεων για οδηγούς με ιστορικό επικίνδυνης ή παρορμητικής συμπεριφοράς, για να διασφαλιστεί η ασφάλεια στους δρόμους.
3. Χρήση Τεχνολογίας: Η καταγραφή συμβάντων μέσω καμερών και άλλων τεχνολογικών μέσων είναι αναγκαία για την ενίσχυση της διαφάνειας και την ασφαλέστερη διερεύνηση των περιστατικών»

Μια σειρά ερωτημάτων

Ερωτήματα που ανακύπτουν, σύμφωνα με την Δρο. Εγκληματολογίας είναι τα εξής:

1. Ποιες ήταν οι συναισθηματικές και ψυχολογικές καταστάσεις του δράστη τη στιγμή του εγκλήματος; Τι λένε οι μάρτυρες που βρέθηκαν στη σκηνή του εγκλήματος;
2. Υπήρχε εμπλοκή τρίτου προσώπου που να καθοδηγούσε ή παρακίνησε το θύτη πριν προβεί σε αυτή την ενέργεια;
3. Υπήρξαν ψυχιατρικές διαταραχές που συνέβαλαν στην επιθετική ή παρορμητική συμπεριφορά του δράστη;
4. Υπήρχε πραγματική οπτική ομοιότητα μεταξύ του θύματος και του πραγματικού στόχου, ή η σύγχυση ήταν ψευδής;
5. Τι έδειξαν οι τοξικολογικές εξετάσεις;
6. Οι μάρτυρες τι λένε; Ήταν όντως σε κατάσταση σύγχυσης όπως αναφέρει ο δράστης ή ήταν νηφάλιος;
7. Το θύμα είχε αναφέρει κάτι ανησυχητικό που να προϊδέαζε αυτό το αποτέλεσμα;

«Αυτά τα ερωτήματα είναι ρητορικά και προορίζονται για να αναδείξουν την ανάγκη για μία πλήρη και ενδελεχή έρευνα, ανεξαρτήτως των ισχυρισμών του δράστη. Οφείλουμε να διεξάγουμε ενδελεχή έρευνα σε κάθε παράμετρο της υπόθεσης, για να καταλήξουμε σε ένα τεκμηριωμένο και αξιόπιστο συμπέρασμα», καταλήγει.

Επιστημονικές Πηγές:

1. Loftus, E. F. (2003). Eyewitness Testimony. Harvard University Press.
2. Gudjonsson, G. H. (2003). The Psychology of Interrogations and Confessions. John Wiley & Sons.
3. Wells, G. L., & Olsen, M. A. (2003). Improving the reliability of eyewitness identification. Current Directions in Psychological Science, 12(1), 20-23.
4. Lindsay, R. C. L., & Wells, G. L. (1994). Improving eyewitness identification evidence. Psychological Science in the Public Interest, 5(1), 1-46.