Μαρίνος Παττακός: «Ιστορική Μεταρρύθμιση στην Παιδεία»
Ιστορική μεταρρύθμιση στην παιδεία και ειδικά στην Ανώτατη Εκπαίδευση, αποτελεί η πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την ίδρυση πρώτη φορά στην Ελλάδα μη κρατικών Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, μαζί με την αναβάθμιση και διεθνοποίηση των δημόσιων ελληνικών πανεπιστημίων.
Τα μη κρατικά πανεπιστήμια έρχονται για να αποκαταστήσουν μια ελληνική εκπαιδευτική εκσυγχρονιστική καθυστέρηση, αφού η Ελλάδα θεωρείται από τις ελάχιστες χώρες που παραμένουν απαγορευτικές στην ίδρυση ιδιωτικών Δ.Ε.Ι.
Η παρουσίαση του σχετικού νομοσχεδίου έγινε λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα στο Υπουργικό Συμβούλιο και μέσα στον Ιανουάριο αναμένεται να ψηφιστεί από την Ελληνική Βουλή, ενώ θα ακολουθήσει «μπαράζ» μεταρρυθμίσεων, με την επιστολική ψήφο στις ευρωεκλογές, τη μεταρρύθμιση στη Δικαιοσύνη και το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών.
Πρόκειται από τις πλέον εμβληματικές μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη και της Ν.Δ., γιατί το φθινόπωρο επικρατούσε γκρίνια ότι η κυβέρνηση μετά τις εκλογές ξέχασε τις μεταρρυθμίσεις και οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων αποδεικνύουν ότι υπάρχει πολιτική βούληση για ρηξικέλευθες πολιτικές.
Ίσως η μεταρρύθμιση για τα μη κρατικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα αποτελεί ότι πιο εντυπωσιακό έχει συμβεί με όλες τις εκλογές που κατά καιρούς είχαν γίνει στην παιδεία όλα τα τελευταία χρόνια. Οι αυξήσεις των μισθών, οι μειώσεις των φόρων, η αύξηση των επενδύσεων, όλα θεωρούνται σημαντικά για την οικονομία του κράτους και τις τσέπες των πολιτών. Όμως η μεταρρύθμιση για τα μη κρατικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα είναι μια υπόθεση που απασχολεί τη χώρα, το πολιτικό σύστημα και τους πολίτες για πάρα πολλά χρόνια και καμιά κυβέρνηση δεν τόλμησε να αγγίξει. Η συζήτηση είχε ξεκινήσει από τη δεκαετία του ΄΄80, εντάθηκε τη δεκαετία του ΄΄90, έγιναν προσπάθειες το 2000 και το 2010, αλλά ουδέποτε η ιδέα αυτή προχώρησε κόντρα στην ιδεοληπτική, οπισθοδρομική αντίληψη των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια.
Σήμερα η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας τόλμησε να πάρει αυτή την ιστορική απόφαση υλοποιώντας αυτό που δεν είχε γίνει στο παρελθόν, ενώ ακόμη και σήμερα η αντιπολίτευση και του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθούν να έχουν μη ξεκάθαρη θέση για το αναφερόμενο θέμα.
Είναι βέβαιο ότι το κέρδος θα είναι διπλό για τη χώρα γιατί θα σπουδάζουν εδώ χιλιάδες Ελληνόπουλα που κάθε χρόνο έφευγαν σε ιδιωτικά πανεπιστήμια του εξωτερικού, ενώ ταυτόχρονα η Ελλάδα μπορεί να γίνει ελκυστική για σπουδές στα Α.Ε.Ι. σε δεκάδες χιλιάδες ξένους φοιτητές.
Από την άλλη πλευρά βέβαια δεν σημαίνει ότι με αυτή τη μεταρρύθμιση πρόκειται να παραμεληθεί το δημόσιο πανεπιστήμιο, το οποίο σύμφωνα με το ίδιο νομοσχέδιο θα τεθεί σε προτεραιότητα, θα αποκτήσει μεγαλύτερη ευελιξία και εξωστρέφεια, με ενισχυμένη αυτοδιοίκηση, χρηματοδότηση και δυνατότητα συνεργασίας με τα ξένα πανεπιστήμια.
Η μεγαλύτερη εγγύηση που δίνεται από το συζητούμενο νομοσχέδιο ως προϋπόθεση για τη δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικού πανεπιστημίου είναι ότι στο καταστατικό της ίδρυσής του πρέπει να προβλέπεται ότι θα είναι απολύτως μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Παράδειγμα ότι τόσο στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ, πολλά ιδιωτικά πανεπιστήμια όπως το κορυφαίο Χάρβαρντ, είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Τώρα ήρθε η ώρα αμέσως μετά την εμβληματική μεταρρύθμιση για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, η κυβέρνηση να βάλει μπροστά τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση κατά της παραπαιδείας στην Ελλάδα, με την επανίδρυση από το μηδέν του εκπαιδευτικού συστήματος. Πρέπει να μπει τέλος στην υπερφροντιστηριοποίηση του εκπαιδευτικού συστήματος με ένα νέο μοντέλο για να επαναφέρει πάλι τα σχολεία στη σωστή πλευρά της εκπαιδευτικής ιστορίας, που θα αποτελούν τον κύριο πυλώνα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Η ίδρυση των μη κρατικών πανεπιστημίων αποτελεί μια τομή, τιμή για την Ελλάδα του μέλλοντος και θα αποτελέσει σταθερό οδηγό που θα ανοίξει τον δρόμο για παρόμοιες αλλαγές και σε άλλους τομείς, χωρίς ιδεοληψίες και αγκυλώσεις δεκαετιών που έχουν ταλαιπωρήσει τη χώρα και έχουν αποβεί επιζήμιες σε βάρος του κοινωνικού συνόλου και της ελληνικής οικονομίας.
Ηράκλειο 02/01/2024
Μαρίνος Παττακός