«Παράθυρο ευκαιρίας» για επανεκκίνηση του ελληνοτουρκικού διαλόγου στο ραντεβού Μητσοτάκη – Ερντογάν

Ο καιρός αυτές τις μέρες στο Βίλνιους δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτόν της χώρας μας, αλλά από την άλλη δεν επικρατεί και ψύχος, παρά τη γεωγραφική θέση της Λιθουανίας. Κάπως έτσι είναι και η «θερμοκρασία» των ελληνοτουρκικών σχέσεων αυτή την περίοδο, ενόψει του ραντεβού Μητσοτάκη-Ερντογάν το μεσημέρι της Τετάρτης, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Τα πράγματα δεν είναι ιδανικά, με δεδομένες τις πάγιες διαφορές, αλλά το κλίμα δεν είναι κακό, καθώς οι τουρκικές παραβιάσεις έχουν μπει εδώ και μήνες «στον πάγο».

Σε αυτό το περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από απουσία έντασης ως επί το πλείστον, οι δύο πλευρές αναζητούν στη χώρα της Βαλτικής μια ευκαιρία διπλωματικής επανεκκίνησης. Ή καλύτερα, η χώρα μας περιμένει από την Άγκυρα να ανταποκριθεί στο θετικό νεύμα και ο ελληνοτουρκικός διάλογος να ξαναμπεί στις ράγες. Με δεδομένο, παράλληλα, ότι οι δύο κυβερνήσεις και στις δύο χώρες είναι νεοεκλεγείσες, στην Αθήνα διαβλέπουν ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για παράταση της μειωμένης έντασης και βελτίωσης των διμερών σχέσεων. Ακόμα και αν συμφωνούμε πως διαφωνούμε, όπως σταθερά λέει ο Κυριάκος Μητσοτάκης όλο το προηγούμενο διάστημα.

«Δεν πρέπει να χαθεί το momentum για διάλογο με την γειτονική χώρα και με αυτή τη λογική προσέρχεται ο πρωθυπουργός στη συνάντηση με τον κ. Ερντογάν», λένε πηγές από το Μέγαρο Μαξίμου, πετώντας, παράλληλα, το μπαλάκι στην τουρκική πλευρά, η οποία, όπως λένε, μένει να δείξει αν οι δύο χώρες μπορούν να γυρίσουν σελίδα. «Πάγια θέση της ελληνικής πλευράς είναι ότι ένας νέος κύκλος έντασης δεν είναι προς το συμφέρον κανενός, ενώ ενέχει κινδύνους για ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή», λένε ελληνικές πηγές, λαμβάνοντας υπόψιν και το ευρύτερο ενδιαφέρον εντός του ΝΑΤΟ για ηρεμία στη Νοτιοανατολική του πτέρυγα, ενώ ο πόλεμος της Ουκρανίας με τη Ρωσία εξακολουθεί να μαίνεται.

4+4 στο ραντεβού

Με τα ως τώρα δεδομένα, η σύνθεση του ραντεβού της Τετάρτης μοιάζει να έχει κλειδώσει. Πέραν των κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν, στο δωμάτιο θα είναι τρία μέλη κάθε διπλωματικής αποστολής. Παρόντες θα είναι οι υπουργοί Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, οι διπλωματικοί σύμβουλοι των δύο ηγετών Άννα Μαρία Μπούρα και Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς και οι υφυπουργοί Εξωτερικών, από την Ελλάδα η έμπειρη Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και από την Τουρκία πιθανότατα ο υφυπουργός Μπουράκ Ακτσαπάρ, ο οποίος έχει χειριστεί το προηγούμενο διάστημα την περίφημη «θετική ατζέντα».

Το ραντεβού έχει προγραμματιστεί να γίνει σε χώρο παρακείμενο αυτού της Ολομέλειας της Συνόδου και να διαρκέσει κάτι λιγότερο από μια ώρα, αν και τον τόνο της συνάντησης θα δώσουν οι ηγέτες. «Δεν είναι μόνο το τι θα πουν, αλλά μετρούν ακόμα η γλώσσα του σώματος και η ατμόσφαιρα της συζήτησης», λέει στο protothema.gr υψηλόβαθμη πηγή με άμεση γνώση των διεργασιών.

Η συνάντηση των ηγετών θα «ξεκλειδώσει» τις δύο επόμενες συναντήσεις των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας. Ο Γιώργος Γεραπετρίτης θα τα πει με τον Χακάν Φιντάν (ενδεχομένως σε διευρυμένη σύνθεση), ενώ και ο Νίκος Δένδιας θα έχει την ευκαιρία να γνωριστεί για πρώτη φορά με τον νέο ομόλογό του Γιασάρ Γκιουλέρ. Οι υπουργοί θα είναι επιφορτισμένοι με το πιο «πρακτικό» σκέλος της συζήτησης.

Ενόψει της συνάντησης της Τετάρτης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει σήμερα την ευκαιρία να συζητήσει τηλεφωνικά με τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη, ενώ τις επόμενες μέρες θα βρεθεί και δια ζώσης στη Μεγαλόνησο.

Οι στόχοι

Το ερώτημα που απευθύνεται αυτές τις μέρες προς πηγές της Αθήνας είναι ποια μπορεί να είναι η έκβαση της συζήτησης Μητσοτάκη-Ερντογάν και σε τι θα μεταφραζόταν μια «καλή συνάντηση». Η γενική απάντηση κυβερνητικών πηγών είναι ότι πρέπει οι δίαυλοι να είναι ανοιχτοί σε όλα τα επίπεδα «και αυτό θα επιδιωχθεί στην επόμενη φάση, όπως και η προώθηση της λεγόμενης «θετικής ατζέντας» που μπορεί να δημιουργήσει κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και να λειτουργήσει προς όφελος των δύο λαών».

Αυτή η διατύπωση κυβερνητικών πηγών δείχνει με έναν τρόπο ποια θα ήταν η, κατά την Αθήνα, ευκταία πορεία το επόμενο διάστημα. Βεβαίως, η επαναδρομολόγηση της θετικής ατζέντας σε πεδία χαμηλής πολιτικής, όπου το πεδίο είναι πιο πρόσφορο, ενδεχομένως τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης σε επίπεδο υπουργείων Άμυνας που αυτή την ώρα είναι «νεκρά», αλλά και οι διερευνητικές επαφές, οι οποίες επίσης εδώ και αρκετό καιρό είναι σε αναστολή.

Η Αθήνα κρατά, πάντως, μικρό καλάθι, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που η τουρκική πλευρά δεν ανταπέδωσε το «θετικό νεύμα». Αυτή τη φορά, βεβαίως, το περιβάλλον είναι διαφορετικό και η μείωση της έντασης στο πεδίο είναι μετρήσιμη, κάτι που γεννά προσδοκίες για μια πιο ήπια περίοδο στο μεσοπρόθεσμο διάστημα.

Μένει να φανεί και ποιο θα είναι το μήνυμα που θα εκπέμψει σήμερα από τη Ρίγα της Λετονίας ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος θα γίνει ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός εδώ και είκοσι χρόνια που επισκέπτεται τη χώρα της Βαλτικής.